პირველი სარჩელი კარანტინიდან: 11 წლის ბავშვის დედამ კარანტინის პირობები გააპროტესტა და საქმე მოიგო
თბილისის საქალაქო სასამართლომ დააკმაყოფილა საქართველოს მოქალაქის ანა არგანაშვილის სარჩელი, სადაც იგი კარანტინიდან თვითიზოლაციაში გადასვლას ითხოვდა, რადგან მისი 11 წლის შვილისთვის კარანტინი განსაკუთრებით მძიმე აღმოჩნდა.
ეს პირველი შემთხვევაა საქართველოში, როდესაც კორონავირუსის პანდემიის დროს იძულებით კარანტინში მყოფმა მოქალაქემ საკარანტინო პირობები სასამართლოში გაასაჩივრა და საქმე მოიგო.
საქმე პრეცენდენტული აღმოჩნდა – საკითხს გამოეხმაურა პრემიერის მრჩეველი, ირაკლი ჩიქოვანი და განაცხადა, რომ ამიერიდან არასრულწლოვნების კარანტინში გადაყვანისას ყველა შემთხვევას ინდივიდუალურად განიხილავენ.
______________________________________
ანა არგანაშვილი ცნობილი უფლებადამცველია. ის ერთი წლის განმავლობაში აშშ-ი იყო სასწავლებლად და როდესაც 27 ივნისს მეუღლესთან და შვილთან ერთად საქართველოში დაბრუნდა, წესისამებრ, როგორც უცხო ქვეყნიდან ჩამოსული, ორკვირიან კარანტინში გადაიყვანეს.
ანას პროტესტი მაშინ დაიწყო, როდესაც კარანტინში ბავშვისთვის არც შესაბამისი სივრცე და არც შესაბამისი კვება დახვდა.
სწორედ ამის გამო მოითხოვა მან თვითიზოლაცია და სასამართლოს მიმართა. არგანაშვილმა დაასაბუთა, რომ კარანტინი არის სივრცე, სადაც მის 11 წლის შვილს თავისუფლება უსამართლოდ შეეზღუდა.
სარჩელში, რომლითაც ანა არგანაშვილმა თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიმართა, წერია:
“არცერთი ბავშვი არ უნდა ითვლიდეს დილას ერთი კედლიდან მეორე კედლამდე ნაბიჯებს და არ უნდა ამბობდეს, დედა 42-ჯერ გავირბინე 7 ნაბიჯი და ვარჯიში გამომივიდა, ხო? სხვები რომ გაუშვეს სახლში, ჩვენ რატომ არ გვიშვებენ? არ არის ეს სამართლიანი”.
სასამართლომ გადაწყვიტა, რომ ბავშვის ინტერესი უპირატესია და გადაწყვეტილებები არ უნდა იქნას მიღებული, ვიდრე ბავშვის საჭიროებებს კარგად არ შეისწავლიან.
ახლა ანა ოჯახთან ერთად უკვე საკუთარ სახლშია, თვითიზოლაციაში.
უფლებადამცველი ამბობს, რომ საზღვარზე არაორგანიზებული სიტუაციაა და ჩამოსულ მოქალაქეებს ხელოვნურ დაბრკოლებებს უქმნიან.
მისი თქმით, გაუგებარია ზოგს რატომ უშვებენ თვითიზოლაციაში და სხვებს არა:
“გამოფრენის წინ ელექტრონული განაცხადიც შევავსეთ, სადაც ვითხოვდით თვითიზოლაციას. გვქონდა საშუალება იზოლირებულები ვყოფილიყავით. პასუხი მხოლოდ აეროპორტში გაგვცეს, რამდენიმესაათიანი ლოდინის შემდეგ. გვითხრეს, რომ თვითიზოლაციაში წასვლის ნებართვის მქონე ადამიანთა სიაში არ ვიყავით”.
არგანაშვილის ოჯახი საკარანტინე ზონაში, თავდაპირველად ახალციხეში წაიყვანეს. პირველ პრობლემას მაშინ შეეჯახა, როცა საჭმელი დანა-ჩანგლის გარეშე მიუტანეს.
„ჯერ შოკის გამო ვერ ვწერ. მარტო ერთს ვიკითხავ, თქვენ სახლში თეფში, დანა და ჩანგალი არ გჭირდებათ, თუ პარკში ჩაყრილიდან ჭამთ, ხელით?“ – დაწერა მან ფეისბუკზე.
არგანაშვილის ამ პოსტის ქვეშ კომენტარი დატოვა მთავრობის ადმინისტრაციის უფროსმა, ნათია მეზვრიშვილმა:
„კარანტინი არ არის კურორტი, სახელმწიფოს კი 5-ვარსკვლავიანი სასტუმროს რესურსები აღარ აქვს,” – დაწერა მეზვრიშვილმა.
მეორე დღეს, არგანაშვილი ოჯახთან ერთად თბილისის ერთ-ერთ სასტუმროში გადაიყვანეს. სასტუმრო კი შეუცვალეს, მაგრამ პრობლემები თითქმის უცვლელი დარჩა.
არგანაშვილი აღნიშნავდა, რომ მენიუს შედგენისას არავინ გაითვალისწინა ბავშვის საჭიროებები.
“ყოველ დილით, მენიუში ერთი და იგივე საკვებია: ორი სოსისი, ორი კვერცხი, ერთი „იუბილეინოეს“ ორცხობილა, ხაჭო ან არაჟანი. აქედან ბავშვი მხოლოდ ერთ ცალ ორცხობილას ჭამდა,” – ამბობს ის.
მისი თქმით, არ იყო სარეცხის გარეცხვის საშუალება – სასტუმროს ერთოთახიან ნომერში ერთი პატარა ხელსაბანია, სადაც დასვრილი ტანსაცმლის გარეცხვა შეუძლებელია, აღნიშნავდა ის.
შეზღუდული იყო ბავშვის სამოძრაო სივრცე:
“30 კვარდრატული მეტრის მქონე ფართის ოთახში, სადაც სამი საწოლი, ექვსი ჩემოდანი და კარადები იდგა, ის კედლიდან კედლამდე ზუსტად რვა ნაბიჯის გადადგმას ახერხებდა. პერიოდულად, ადგილზე ხტუნაობდა. ჩიოდა, რომ საწოლზე წოლით, სკამზე ჯდომით და ეკრანის ყურებით დაიღალა და მოიწყინინა,” – ჰყვება არგანაშვილი.
ამის შემდეგ მან გადაწყვიტა ჰეშთეგით – #ბავშვებიკარანტინში – საკარანტინე სივრცეში მყოფი ბავშვების პრობლემებზე ფეისბუკზე ესაუბრა.
აღმოჩნდა, რომ იგივე პრობლემების წინაშე ბევრი ბავშვიანი ოჯახი დადგა, თუმცა, პრობლემებზე საჯაროდ საუბარს მათი დიდი უმეტესობა მოერიდა.
ანას მესინჯერი მსგავსი შინაარსის წერილებით გაივსო:
“ჩემი წლის და რვა თვის ბავშვი იყო გამოკეტილი ორი კვირა. გარედან რომ არ შემოეწოდებინათ, არანაირი კვება არ იყო გათვალისწინებული ბავშვისთვის. არ ვიცი, ვინმე თუ აჭმევს მაიონეზიან კომბოსტოს, მოუხარშავ კარტოფილს, ნახევრად უმ კატლეტს და კიდევ მსგავს რაღაცეებს.”
“არ გამიმართლა და ოთახში ტკიპამ დამიკბინა ბავშვი და კარანტინიდან თითქმის ერთი თვის შემდეგ ისევ მსუბუქ დამამშვიდებელს ვაძლევ.”
“ბათუმში ვიყავით, საკვების გარედან მომწოდებელი არ გვყავდა. ვეაჯებოდი რასაც ჰქვია, რომ ბავშვისთვის ცალკე შეეზავებინათ საკვები, რომ ცხარე და მარილიანი არ ყოფილიყო. უშედეგოდ. ბავშვმა არ ჭამა, რადგან ლობიო ცხარე იყო. დავრეკე გასაპროტესტებლად. ექიმმა მიპასუხა, სხვათაშორის, დღეს მეც მივირთვი ლობიო და სულაც არ იყო ცხარეო. თავად დამოკიდებულება იყო ძალიან სტრესული.”
„სახლი მაქვს, სადაც შემეძლო მარტო ვყოფილიყავი ბავშვებთან ერთად, შეეძლოთ შეემოწმებინათ, მქონდა თუ არა პირობები და ბავშვებს არ მოუწევდათ ამ სტრესში ყოფნა. არც კი ვიცი, რამდენჯერ დავრეკე ყველა ნომერზე, ჯანდაცვის სამინისტროს ბავშვების ვიდეოებიც კი გავუგზავნე, სადაც ტირიან. არც კი უნახავთ“.
ეს ის მესიჯებია, რომლებიც ანა მიიღო და შემდეგ სასამართლოში ჩივილი გადაწყვიტა.
ფოტო ჰეშთეგით #ბავშვებიკარანტინში, სადაც ჩანს, როგორ წევს სამი ბავშვი სასტუმროს ლოგინზე, ფეისბუკმომხმარებელმა ვერა მურღულია ატვირთა. ის ბავშვებთან ერთად ბათუმში, სასტუმროს მესამე სართულზე, ოროთახიან ნომერში კარანტინში იმყოფება. ნომერს აივანი აქვს, საიდანაც ზღვის ხედი იშლება, ზუსტად აივნის ქვეშ კი დიდი საცურაო აუზია, სადაც სხვა ბავშვები ერთობიან.
ვერა ამბობს, რომ ბავშვებს ვერაფრით უხსნის, რატომ არიან გამოკეტილები ოთახში, მაშინ, როცა მათი თანატოლები ეზოში თამაშობენ.
ანა არგანაშვილისა და სხვების პოსტებს არასამთავრობო ორგანიზაციები გამოეხმაურნენ. მათ ანას სამართლებრივი დახმარება შესთავაზეს.
„კარანტინში არ არის გათვალისწინებული ბავშვისთვის შესაფერისი პირობები: ბავშვებს არ აქვთ სამოძრაო სივრცე, მთელი დღის განმავლობაში იძულებულები არიან იყვნენ უმოძრაოდ. ბევრ ბავშვს დახურულ და პატარა სივრცეში ეწყება ფსიქოლოგიური პრობლემები, რომელიც გამოხატულია დეპრესიული ფონით, შფოთვებით, გაღიზიანებადობით; ეს თავის მხრივ ამძიმებს მშობლების ფსიქოლოგიურ მდგომარეობასაც. კარანტინში განთავსებამდე, არ ხდება ბავშვებთან ან მათ მშობლებთან გასაუბრება და მათი საჭიროებების შეფასება, შესაბამისად, არ ხდება ბავშვზე ორიენტურებული გადაწყვეტილების მიღება“, – წერია ორგანიზაცია” ქალთა მოძრაობის” მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.
