ბაქოში საპროტესტო აქციის მონაწილეებს პოლიციის განყოფილებაში სცემეს

პოლიციამ იძალადა აზერბაიჯანელ ფემინისტებზე, რომლებიც ბაქოს ქუჩებში საპროტესტო აქციაზე გამოვიდნენ და ასევე ჟურნალისტებზე, რომლებიც აქციას აშუქებდნენ.

4 აგვისტოს, ფემინისტების ჯგუფმა ქალაქ ბაქოში, ხაზარის რაიონის პოლიციის განყოფილების წინ, მშვიდობიანი საპროტესტო აქცია გამართა ქმრის მიერ სევინჯ მაჰარამოვას მკვლელობის წინააღმდეგ, რომელიც წინა დღეს მოხდა.

აქტივისტებმა პოლიციის განყოფილების შესასვლელს წითელი საღებავი შეასხეს, რომელიც სიმბოლურად სისხლს განასახიერებდა და ხელში დაიჭირეს პლაკატები, სლოგანით – „ქალების მკვლელობა – პოლიტიკურია“.

• აზერბაიჯანელი კინორეჟისორი გამოვიდა მოწოდებით, “თამამად ჩაცმული ქალები გააუპატიურონ”
• ვინ დგას აზერბაიჯანში ფემინისტებზე თავდასხმის უკან

მას შემდეგ, რაც პოლიციელებმა ჟურნალისტებს ტელეფონები წაართვეს, რომლებიც სოციალურ ქსელებში აქციის პირდაპირ რეპორტაჟს აწარმოებდნენ, აქტივისტები – გულნარა მეჰდიევა, სევგი ისმაილბეილი და ნარმინ შაჰმარზადე, ასევე ჟურნალისტები – ულვია ალი, ელნარა გასიმოვა დ ნარგიზ აბსალამოვა ძალით შეიყვანეს პოლიციის განყოფილებაში. იქ ისინი, დაახლოებით, ერთი საათით გააჩერეს. მათზე ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ძალადობა განხორციელდა.

პროტესტის მიზეზი

ორი შვილის 23 წლის დედამ, სევინჯ მაჰარამოვამ, რომელიც 3 აგვისტოს ქმარმა მოკლა, 2021 წლის მარტში დახმარებისთვის ფემინისტებს მას შემდეგ მიმართა, რაც ფიზიკური ძალადობის მსხვერპლი გახდა. მაშინ გაირკვა, რომ მაჰარამოვა 18 წლის ასაკში ფიზული გარაევზე გაათხოვეს, რომელიც მასზე ორჯერ უფროსი იყო.

გოგონას პირადობის დამადასტურებელი საბუთი არ ჰქონდა და ამიტომ, ქმართან ოფიციალური ქორწინება ვერ ექნებოდა. ერთად ცხოვრების პერიოდში, მან მეუღლეს ორი შვილი გაუჩინა. დაოჯახების პირველივე დღიდან, სევინჯს ქმარი პერიოდულად სცემდა ხოლმე. 2021 წლის მარტში, ფიზული გარაევმა მას შეშით სცემა, ახალგაზრდა ქალი სახლიდან გაიქცა, დახმარებისთვის კი აქტივისტებს მიმართა, რომლებიც ქალთა უფლებების დაცვით არიან დაკავებული.  

ქალთა უფლებების დამცველის, გულნარა მეჰდიევას თქმით, ის ფაქტი, რომ ქალი ძალადობის მსხვერპლი გახდა დადასტურდა ფოტოსურათებით და სამედიცინო ექსპერტიზის დასკვნით. ის უზრუნველყვეს ადვოკატით და ახალგაზრდა ქალმა 23 წლის ასაკში შეძლო პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის მიღება, რის შემდეგაც სამართალდამცავ ორგანოებს მიმართა მეუღლის მხრიდან ძალადობის ფაქტზე. მიუხედავად იმისა, რომ ქალაქ ბაქოს ხაზარის რაიონის პოლიციის განყოფილებაში სისხლის სამართლის საქმე აღიძრა, ფიზული გარაევი არ დააკავეს. ამასთან, გარაევმა მეუღლეს შვილები დაუმალა და ცოლის სახლში დაბრუნების მიზნით, ბავშვებით მანიპულირება დაიწყო.

4 მაისს, სევინჯ მაჰარამოვა მეუღლესთან სახლში დაბრუნდა და ორი თვის შემდეგ, მის მიერვე იქნა მოკლული. გულნარა მეჰდიევა ამბობს, რომ ხაზარის პოლიციის სამმართველოს უფროსმა და მისმა თანამშრომლებმა, რომლებიც უშუალოდ იყვნენ ჩართული ამ სისხლის სამართლის საქმეში, არა მხოლოდ არ დააკავეს გარაევი, მიუხედავად იმისა, რომ მის წინააღმდეგ საკმარისზე მეტი მტკიცებულება არსებობდა, არამედ, ყველანაირად ცდილობდნენ ქალის დარწმუნებას, დაბრუნებოდა მეუღლეს.

„სამართალდამცავმა ორგანოებმა, უშუალოდ ხაზარის რაიონის პოლიციის სამმართველოს უფროსმა, ასევე ამ განყოფილების თანამშრომლებმა უარი თქვეს მამაკაცის დაკავებაზე, უარი თქვეს მისგან ბავშვების წამოყვანაზე და აიძულეს ქალი მოძალადესთან ერთად ეცხოვრა. დღეს, ეს ქალი მოკლულია, მას თავი მოაჭრეს, ის მორგშია“, – განაცხადა გულნარა მეჰდიევამ.

ძალადობის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეთა მიმართ ძალადობა

ქალაქ ბაქოს ხაზარის რაიონის პოლიციის განყოფილების წინ, აქტივისტების მიერ საპროტესტო აქციის გამართვის მიზეზი, ზემოაღნიშნული გარემოებები გახდა.

მას შემდეგ, რაც დაკავებული აქციის მონაწილეები და ჟურნალისტები განყოფილებიდან გაათავისუფლეს, ისინი მოყვნენ იმის შესახებ, რისი გადატანაც პოლიციის შენობაში მოუწიათ.

„ორი პოლიციელი ჩემთვის კამერისა და ტელეფონის წართმევას ცდილობდა. წინააღმდეგობის გაწევას ვცდილობდი, არ ვუშვებდი ჩემს „გაჯეტებს“ ხელიდან. რამდენჯერმე გავუმეორე, რომ ჟურნალისტი ვარ. ამას არანაირი ყურადღება არ მიაქციეს, წამართვეს კამერა და მცირე დაზიანებები მომაყენეს. კამერაც დაზიანდა. პოლიციამ ძალით შეგვიყვანა განყოფილების შენობაში. შიგნით ჩემზე არ უძალადიათ, მაგრამ დავინახე, როგორ იძალადეს ნარმინ შაჰმარზადეზე, გულნარა მეჰდიევასა და სევგი ისმაილბეილზე. ყველას მიაყენეს სიტყვიერი შეურაცხყოფა, მოახდინეს ფსიქოლოგიური ზეწოლა. 

როდესაც პოლიციელები ჩემთვის ფოტოსურათის გადაღებას შეეცადნენ, კედელთან დამაყენეს, უარი განვაცხადა და ზურგი ვაქციე. როგორც კი სახით კედლისკენ აღმოვჩნდი, მან მითხრა: „ზურგის შექცევას მიჩვეული ხართ“, – წერს Facebook-ის საკუთარ გვერდზე ჟურნალისტი ულვია ალი.

გულნარა მეჰდიევამ აღნიშნა, რომ ისინი სხვადასხვა კაბინეტებში მოათავსეს. მისი თქმით, პოლიციის ორმა თანამშრომელმა თავში მუშტები ურტყა, თმებით დაიჭირეს და იატაკზე ათრიეს, პარალელურად კი სექსუალური ხასიათის გამონათქვამებით აყენებდნენ შეურაცხყოფას.

„ამ პოლიციელთაგან ერთ-ერთს ელმირ იბრაჰიმოვი ჰქვია, მეორეს – ფარვიზი. ელმირმა თვითონ მაჩვენა საკუთარი საბუთები და განაცხადა, რომ მას ვერაფერს ვუზამ. სახელი ფარვიზი კი გავიგე, როდესაც ვიღაცამ შემთხვევით დაუძახა“.

მეჰდიევას თქმით, პოლიციელები ემუქრებოდნენ, რომ ენით მოაწმენდინებდნენ საღებავს, რომლითაც პოლიციის განყოფილების შესასვლელი შეღებეს და საკუთარი ტანსაცმლით გაახეხინებდნენ. მაგრამ ამ დროს, პოლიციის განყოფილების ხელმძღვანელმა უცებ შეიტყო, რომ აქცია სოციალური ქსელებით გადაიცემოდა და საზოგადოება უკვე მომხდარის საქმის კურსში იყო.

„მათ იფიქრეს, რომ მთელი მასალები მხოლოდ ჩვენს ტელეფონებსა და ფოტოკამერებში იყო. მას დაურეკეს და უთხრეს, ვიდეო ქსელებში გავრცელდა. ღმერთო, ამის შემდეგ, მან ლამის სცემა საკუთარ თანამშრომლებს. განყოფილების კედლები შეაზანზარა მისმა განრისხებულმა ხმამ. იმ წამსვე ჩვენი გათავისუფლება უბრძანა და მაშინვე ბატკნად გადაიქცა“, – დაწერა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე ნარმინ შაჰმარზადემ.

„განყოფილებაში ჩემზე ფიზიკურად და ფსიქოლოგიურად იძალადეს. უცნაურია, რომ ქალების მკვლელობის წინააღმდეგ პროტესტის გამო გცემენ. ასეთი ძალადობა მოძალადის წინააღმდეგ რომ გამოევლინათ, დარწმუნებული ვარ, რომ ქალების მკვლელობები აღარ მოხდებოდა.

ქალების მკვლელობა – პოლიტიკურია. სტამბოლის კონვენციას კი აუცილებლად უნდა მოეწეროს ხელი“, – აღნიშნა აქტივისტმა სევგი ისმაილბეილმა.

აქტივისტები და ჟურნალისტები, რომლებიც პოლიციის მხრიდან ძალადობის მსხვერპლი გახდნენ, აპირებენ სამართალდამცავ ორგანოებს მიმართონ მათი მისამართით მომხდარი ძალადობის ფაქტზე.