აფეთქება აზერბაიჯანის სამხედრო ქარხანაში

შირვანში მდებარე სამხედრო ქარხანაში უტილიზაციისათვის განკუთვნილი საბრძოლო მასალების აფეთქების შედეგად 2 ადამიანი დაიღუპა. ამ ფაქტის ოფიციალურად დადასტურებას დაახლოებით 7 საათი დასჭირდა.

ქრონოლოგია

16:10-ზე მედიასაშუალებებისა და საინფორმაციო სააგენტოების ნაწილმა (АПА, “ტრენდი”, “თურანი” და ა.შ.) გამოაქვეყნეს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, განსაკთრებულ შემთხვევათა სამინისტროსა და გენერალური პროკურატურის ერთობლივი განცხადება იმ აფეთქების შესახებ, რომელიც 26 ივლისს 15:30-ზე აზერბაიჯანის თავდაცვის მრეწველობის სამინისტროს ქარხანა “არაზში”, უტილიზაცის პროცესისათვის განკუთვნილ ნაკვეთზე მოხდა.

თავიდან თავდაცვისა და ჯანდაცვის სამინისტროები იუწყებოდნენ, რომ არავინ გარდაცვლილა და მხოლოდ 6 ადამიანი იყო დაჭრილი. მოგვიანებით, 17:55-ზე დაჭრილთა რიცხვი 20-მდე გაიზარდა, მაგრამ გარდაცვლილების შესახებ ინფორმაცია არ ვრცელდებოდა. 

18:26-ზე ქარხნის ტერიტორიაზე მყოფი საკუთარი თანამშრომელის ინფორმაციაზე დაყრდნობით, სააგენტო АПА-მ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ქარხანაში ჯერ კიდევ ისმის აფეთქებების ხმა, ჩანს კვამლი და მიდამო ჭურვების ნამსხვრევებითაა მოფენილი. ადგილზე მობილიზებულია სასწრაფო დახმარების მანქანები, რომელთა საშუალებითაც დაზარალებულები სხვადასხვა საავადმყოფოში გადაჰყავთ. იმ მომენტისათვის საავადმყოფოებში 20 ადამიანი იყო გადაყვანილი.

შემთხვევის ადგილზე იმყოფებოდნენ თავდაცვითი მრეწველობის მინისტრი იავერ ჯამალოვი, საგანგებო სიტუაციების მინისტრის მოადგილეები – ფაიკ თაგიზადე და ეთიბარ მირზოევი. აქვე იყო გენპროკურორის პირველი მოადგილე რუსტამ უსუბოვიც. 

20:39-ზე კი სააგენტო 1news-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ფაქტთან დაკავშირებით გენპროკურატურის მძიმე დანაშაულების საგამოძიებო სამმართველოში აღიძრა სისხლისა სამართლის საქმე მუხლებით 223.2 (ფეთქებადსაშიშ ობიექტებზე უსაფრთხოების წესების დარღვევა, რომელსაც მძიმე შედეგები ახლავს) და 314.2 (სამსახურეობრივი გულგრილობა, რომელსაც მძიმე შედეგები ახლავს). წინასწარი მონაცემებით, აფეთქება ქარხნის უტილიზაციის ნაკვეთზე მოხდა მაშინ, როდესაც ვადაგასული საბრძოლო მასალების უტილიზაციისათვის მზადება მიმდინარეობდა.

21:40-ზე თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ დაზარალებულთა შორის სამხედრო პირები არ არიან.

მხოლოდ დაახლოებით 22:00-ზე, სამხედრო წარმოების მინისტრის ცნობით, გაირკვა, რომ გარდაიცვალა ორი ადამიანი – მამედოვ აგამირ ოღლუ ალლაჰიაროვი და ნურიევა ულჰამა ასკერ გიზი. 

ნახევრად სავსე და ნახევრად ცარიელი

პროსახელისუფლებო და დამოუკიდებელი სააგენტოები ინფორმაციას სხვადასხვაგვარად გადმოსცემენ. მაგალითად, Meydan.tv-სა და, განსაკუთრებით Contact.az-ის მთავარი გვერდები ძირითადად ქარხანაში არსებულ სიტუაციას ეძღვნება.

ამავე დროს, Trend.az-მა, Day.az-მა და 1news.az-მა ყურადღება  ძირითადად, პოზიტიურ მოვლენებზე გაამახვილეს.
სიმპტომურია, რომ დილის ინფორმაცია ქარხანაში არსებული მდგომარეობის შესახებ 1news.az-მა ასეთი “ჰედლაინით” გამოაქვეყნა: “თავდაცვითი მრეწველობის სამინისტროს ქარხანაში მომხდარი აფეთქების შედეგად დაზარალებულთაგან ოთხი ადამიანი საავადმყოფოდან გამოწერეს.” 

27 ივლისის დილას სააგენტო “თურანმა” ასეთი ინფორმაცია გაავრცელა: “აფეთქების შედეგების ლიკვიდაციის შესახებ მკაფიო ინფორმაცია ამ დრომდე არ არსებობს.”

სოციალურ ქსელებში გავრცელებული ინფორმაციით, სიტუაციაზე სრული კონტროლი ამ დრომდე ვერ დამყარდა. საბრძოლო მასალების აფეთქების საფრთხის გამო, მაშველები ტერიტორიაზე შესვლას ვერ ახერხებენ. იმავე წყაროების თანახმად, საწარმოში, შესაძლოა, კიდევ იყვნენ ადამიანები და მათი ბედი გაურკვეველია.

არაოფიციალური მონაცემებით, თანამშრომელთა ნაწილმა მიწისქვეშა ბუნკერში მოახერხა თავის შეფარება, მაგრამ ოფიციალური წყაროები ამ ინფორმაციაზე კომენტარს არ აკეთებენ. 

ექსპერტების შეფასება

ეკონომისტი ნატიკ ჯაფარლი:

“აზერბაიჯანს თავდაცვითი მრეწველობა სჭირდება, და არა თავდაცვითი მრეწველობის სამინისტრო. ეს ცარიელი, უაზრო დაწესებულება, რომელსაც სამინისტროს სტატუსი, გაბერილი შტატი და უსარგებლო სტატუსი აქვს, სახელმწიფო ბიუჯეტისთვის წყალში გადაყრილი ფულია. თავდაცვითი მრეწველობა შეიძლება ეკონომიკის სამინისტროს პატარა ნაწილი გახდეს. ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როდესაც შირვანის ქარხანაში ტრაგედია ხდება, რაც იმის მანიშნებელია, რომ პრობლემა სამუშაოს ორგანიზებაშია, და თან, პასუხისმგებელიც არავინაა; რადგან დაღუპულები პლებეები არიან. დაე, დაღუპულებმა სასუფეველი დაიმკვიდრონ, გადარჩენილ დაზარალებულებს კი მალე გამოჯანმრთელებას ვუსურვებ. 

სოციალური ქსელების რეაქცია

“ფეისბუკის” რეაქცია მეტისმეტად ზომიერი აღმოჩნდა. თითქოს ეს შემთხვევა არც იყო განსახილველი:

“აფეთქებითი უტილიზაცია ეკოლოგიური საფრთხის შემცველია. ასეთი შემთხვევისგან არავინ არის დაზღვეული.”

“მათი უტილიზაცია პოლიგონებზე უნდა მოხდეს, და არა ფუნქციონირებად საწარმოში, რომელიც საცხოვრებელი ზონიდან ერთ კილომეტრშია განლაგებული.
როგორ ცდილობენ ჩვენს მოტყუებას! ვის სჯერა მათი?”

“ვიდრე მმართველობით სტრუქტურებში და მაღალ პოსტებზე არაპროფესიონალი, მლიქვნელი ადამიანები მუშაობენ, ასეთი შემთხვევები სულ უფრო ხშირად განმეორდება.”

“აი, ისევ დავიყენებთ ავატარად დროშებს, ცოტას ვიდარდებთ, აღვშფოთდებით და ერთი თვის შემდეგ ყველაფერი დასრულდება.”

როგორც ჩანს, ამჯერად ყველაფერი ორ დღეში დასრულდა.

გამოქვეყნდა: 27.07.2016