5 კარგი და 5 ცუდი ამბავი ბაქოს სატრანსპორტო რეფორმის შესახებ
დავიწყოთ კარგი ამბებით
“ნაღდი” ფულის გადახდა არ არის საჭირო – ბაქოელებმა ავტობუსით მგზავრობის დროს, ანგარიშსწორებისას ერთიანი გადახდის ბარათების გამოყენება დაიწყეს. ეს მნიშვნელოვანია, რადგან ახლა ხურდა ფულის ნაკადი, რომელიც წინათ მძღოლის ჯიბისკენ მიედინებოდა, ბიუჯეტზე აისახა. ადრე რეალური შემოსავლების (და, შესაბამისად საგადასახადო დარიცხვების) ზუსტი განსაზღვრა შეუძლებელი იყო, ახლა კი ყველაფერი სხვაგვარადაა.
“გასწრებებს აღარ ვართ”
არც ისე დიდი ხნის წინათ ბაქოში საზოგადოებრივი ტრანსპორტით მგზავრობა არც ისე უსაფრთო იყო. მძღოლებს ჩვევად ჰქონდათ, ერთგვარი რბოლა მოეწყოთ, ერთმანეთისთვის გადაესწროთ, გეგმა შეესრულებინათ და უფრო მეტი გამოემუშავებინათ. ზოგჯერ მათი რბოლა ადამიანის სიკვდილითაც სრულდებოდა. ბაქოს საგზაო პოლიციის სამმართველოს მონაცემებით, 2015 წლის პირველ ნახევარში დედაქალაქში ავტობუსების მონაწილეობით 33 ავტოსაგზაო შემთხვევა მოხდა, რის შედეგადაც 9 ადამიანი დაიღუპა, 35 კი დაშავდა. ამჟამად მძღოლებს გეგმა აღარ აქვთ დაწესებული და, ამდენად, ავტორბოლების გამართვის აუცილებლობაც არ არის.
ავტობუსით მგზავრობა უფრო უსაფრთხო გახდა
გაჩერება მხოლოდ მკაცრად განსაზღვრულ ადგილებში შეიძლება. ადრე ნებისმიერ ადგილას შეგეძლოთ გაგეჩერებინათ ავტობუსი: ტრასაზე, ხიდზე, თქვენი სადარბაზოს შესასვლელთან… ახლა კი მძღოლს სასტიკად ეკრძალება გაჩერება იქ, სადაც გაჩერება არ არის. მძღოლების ქცევებს უსაფრთხოების კამერა აფიქსირებს.
პუნქტუალური ავტობუსები
ბაქოელები სასიამოვნოდ გაკვირვებულები არიან. აღმოჩნდა, რომ არის საჭირო 15-20 წუთი ლოდინი – ავტობუსები მკაცრად გაწერილი გრაფიკით მოძრაობენ; გვიან საღამოს კი ბაქოს მცხოვრებლებს მარჩიელობაც აღარ უწევთ – მოვა ავტობუსი, თუ – არა?
კომფორტული ავტობუსები
მძღოლები სალონში აღარ ეწევიან! თუნდაც მხოლოდ ეს მიღწევა რად ღირს! თუმცა, ეს ყველაფერი არ არის. ავტობუსებში კონდიციონერები და გათბობის სისტემაა დამონტაჟებული. უკვე განხორციელებული რეფორმების გამოცდილება გვკარნახობს, რომ ყველანაირი სილამაზე და კომფორტი შეიძლება განადგურდეს, მაგრამ ბაქოელებს უკეთესის იმედი აქვთ.
თუმცა, ნუ იჩქარებთ დასკვნების გამოტანას, ახლა არც ისე კარგ ამბებსაც მოგიყვებით.
მარშრუტების აშკარა დეფიციტი
ახალი ავტობუსების მთავარი უარყოფითი მხარე ის არის, რომ ჯერჯერობით მხოლოდ სამი მარშრუტით მოძრაობენ, რომელთაგან ერთი ცენტრიდან აეროპორტისკენ მიემართება. როგორც ცნობილია, ევროთამაშების წინ ძალიან ბევრი მარშრუტი გაუქმდა, და ეს პროცესი კიდევ გაგრძელდება. მათი ადგილები სწორედ BakuBus-ის ავტობუსებმა უნდა დაიკავონ. თუმცა, გაურკვეველია, რატომ გაუქმდა ჯერ არსებული მარშრუტები და მხოლოდ შემდეგ დაფიქრდნენ, თუ როგორ უნდა ჩაანაცვლონ ისინი, თუნდაც ახალი, კომფორტული ავტობუსებით.
მარშრუტებთან დაკავშირებული გაურკვევლობა
მარშრუტების რაოდენობა შემცირდა, მგზავრობა კი ყველა მიმართულებით საჭიროა. ბევრი სიახლე გაჩნდა, რის გამოც ხშირია აშკარა გაუგებრობები. ავტობუსების ჩვეულებრივი ნომრები გაუქმდა ახალი მარშრუტებით მოძრავი ავტობუსები კი ისე დადიან, რომ ერთი ავტობუსიდან სხვაზე გადაჯდომა გარდაუვალია. მგზავრებს ეს დროდ, ფულად და ნერვებად უჯდებათ.
რუკები – ბოროტებაა
როგორც ჩანს, ბევრი ფიქრობს ასე. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ყველა მგზავრი სიამოვნებით გამოიყენებდა რუკებს, რომლებიც ძალიან მოსახერხებელია. თუმცა, ბევრმა არამხოლოდ არ იცის რუკის კითხვა, არამედ არც უნდა ამ ელემენტარული ცოდნის მიღება. მგზავრების უკმაყოფილებას ისიც იწვევს, რომ ბარათი 2 მანათი ღირს (დაახლოებით 2 დოლარი). ამიტომ, უმრავლესობა მგზავრობის საფასურს, 20 გიაფიკს (დაახლოებით 20 ცენტი) ნაღდი ფულით იხდის.
აღნიშნულ თანხას ისინი იმ მგზავრებს აძლევენ, რომლებსაც ბარათები აქვთ და სთხოვენ, მათ ნაცვლად აიღონ ბილეთი.
კართან დაკავშირებული გაურკვევლობა
წესით, მგზავრები ავტობუსში წინა კარით უნდა ადიოდნენ, მაშინვე უნდა იღებდნენ ბილეთს და მგზავრობის ბოლოს ავტობუსის უკანა კარიდან ჩადიოდნენ. დღის საათებში ეს სქემა, ასე თუ ისე, მუშაობს, მაგრამ პიკის საათებში იწყება ბრძოლა წესების გარეშე: გაჩერებაზე ავტობუსის ლოდინით დაღლილი მგზავრები მზად არიან, ნებისმიერ კარში შეძვრნენ. მძღოლის მითითებებს არავინ აქცევს ყურადღებას, რაც მის გაბრაზებას იწვევს. იწყება ჩხუბი და აყალმაყალი. ამ დროს არავინ იცის, რამდენი ადამიანი მგზავრობს უბილეთოდ.
კიდევ ერთი პრობლემა ისაა, რომ გადახდის აპარატი ერთია მთელ ავტობუსში, და პიკის საათში მასთან მიღწევა საკმაოდ რთული საქმეა.
კვალიფიციური მძღოლების დეფიციტი
მიუხედავად იმისა, რომ ახალი მარშრუტები ჯერ კიდევ ცოტაა, მძღოლების დეფიციტი უკვე იგრძნობა. ფეისბუკის აზერბაიჯანული სეგმენტი უკვე წერს იმის შესახებ, რომ მძღოლების ნაწილი ვერაფრით იმახსოვრებს, რომელ გაჩერებაზე უნდა გაჩერდეს ავტობუსი. ზოგიერთი მათგანი სამუშაო საათებში ეწევა, ზოგიც საგზაო მოძრაობის წესებს არღვევს.
