როგორ გადავრჩეთ შაქრიანი დიაბეტით აზერბაიჯანში

საჭიროა მატერიალური სახსრები

აზერბაიჯანში შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულების მკურნალობის ხარჯებს სახელმწიფო იღებს თავზე, მაგრამ სპეციალურ შემწეობას მხოლოდ იმ პაციენტებს ენიშნებათ, რომლებსაც ამ დაავადების საფუძველზე ინვალიდობა განუვითარდათ. პაციენტები, რომლებიც პირველი ჯგუფის ინვალიდები არიან, ყოველთვიურად 127 მანათს (121 დოლარი) იღებენ, მეორე ჯგუფის ინვალიდებს 50 მანათი (48 დოლარი) ენიშნებათ, მესამე ჯგუფის ინვალიდებს კი 43 მანათი (41 აშშ დოლარი) ეძლევათ. თუკი პაციენტს “გაუმართლა” და საპენსიო ასაკს მიაღწია, სახელმწიფო მას, სხვა პენსიონერების მსგავსად, 100 მანათს (დაახლოებით 100 დოლარი) გადაუხდის. თუკი პაციენტი შედარებით ახალგაზრდა და ქმედითუნარიანია, მას არავინ დაუნიშნავს შემწეობას.

ძალიან ყურადღებით უნდა ვიყოთ

ბაქოს თითქმის ყველა სუპერმარკეტში არსებობს სპეციალური განყოფილებები, სადაც “დიაბეტური პროდუქტები” იყიდება. როგორც წესი, ასეთი პროდუქტების ასორტიმენტი ძალიან ფართოა, მაგრამ სინამდვილეში ამ პროდუქტების მხოლოდ მცირე ნაწილი თუ შეესაბამება დიაბეტით დაავადებულის დიეტას.
 “იმ საქონლის დიდი ნაწილი, რაც დიაბეტურ პროდუქტებად იყიდება მაღაზიებში, სინამდვილეში “ჯანსაღი ცხოვრების შესაბამისი საკვები პროდუქტებია.” შესაძლოა, ეს იყოს საკვები დანამატები ორსულებისთვის, ან მეძუძური დედებისთვის; აქვე ნახავთ საკვებს, რომელიც ჰიპერტონიით დაავადებული ადამიანებისთვისაა განკუთვნილი. ამავე განყოფილებაში წააწყდებით ისეთ საჭმელსაც, რომელსაც, უბრალოდ, გასახდომად მიირთმევენ,” – განაცხადა ჯანსაღი საკვების დისტრიბუტორი კომპანიის დირექტორმა, გადირ ფეიზულაევმა.

დიაბეტის შესახებ მეტი უნდა ვიცოდეთ

ბაქოს ჯანმრთელობის ცენტრის ექიმი ენდოკრინოლოგი, გულნარა მამედოვა ამბობს, რომ შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულთა აბსოლუტურ უმრავლესობას ძალიან მწირი ინფორმაცია აქვს საკუთარ დიაგნოზზე, რაც ძალიან სახიფათოა. მაგალითად, ძალიან ცოტამ იცის, რას ნიშნავს პროდუქის გლიკემიური ინდექსი. ამ მონაცემის მნიშვნელობისა და ნორმის ცოდნა ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან მაღალი გლიკემიური ინდექსის პროდუქტები სწრაფად გადამუშავდება, რაც სისხლში შაქრის რაოდენობას მაღლა წევს. შედეგად, კუჭქვეშა ჯირკვალი იტვირთება და ორგანიზმში ინსულინის მკვეთრი გამოყოფა იწყება.

დაჟინებით უნდა ეცადო, რომ ექიმთან მოხვდე

შეგახსენებთ, რომ აზერბაიჯანში სახელმწიფო უფასო მკურნალობის გარანტიას შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულ ყველა მოქალაქეს აძლევს. თუმცა, მკურნალობის კურსის დასაწყებად ავადმყოფებს ხშირად წლობით უწევთ რიგში დგომა, რასაც თან სდევს კამათი, დავა, ჩხუბი და ა.შ. “დრო მიდის, დაავადება კი ვითარდება”, – ამბობს ადალათ მაჰმუდოვი, 55 წლის ბაქოელი მძღოლი, რომელსაც 9 წლის წინათ დაუსვეს დიაგნოზი და სულ ახლახან მოახერხა სახელმწიფო კლინიკაში მკურნალობის კურსის დაწყება. თუმცა, პენსიის საკითხი ღიად დარჩა – მიუხედავად იმისა, რომ ადალათი ცდას არ აკლებს, სახელმწიფო ფულად კომპენსაციას მაინც არ უნიშნავს.

აზერბაიჯანში ენდოკრინოლოგების ნაკლებობაა და ეს პრობლემა განსაკუთრებით მწვავედ დგას პროვინციებში. აზერბაიჯანის ჯანდაცვის სამინისტრომ ამ საკითხზე მუშაობის ვალდებულება აიღო. შემუშავდა რეკომენდაციები, რომლებიც ექიმების რაოდენობის გაზრდას ითვალისწინებს. თუმცა, როგორც აზერბაიჯანის დიაბეტის საზოგადოების თავმჯდომარე, აკიფ მუხტაროვი აღნიშნავს, ეს რეკომენდაციები მხოლოდ ნაწილობრივ შესრულდა. შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულთა რიცხვი კი განუხრელად იზრდება. ოფიციალური მონაცემებით, აზერბაიჯანში 2000 წლის შემდეგ დიაბეტით დაავადებულთა რიცხვი ხუთჯერ გაიზარდა.