Tbilisidə metro niyə dayanıb? Mer maşinistlərə qarşı

İyunun 3-də, Tbilisi metrosunun maşınistləri əməkhaqlarının qaldırılması tələbiylə böyük tətilə başlayıblar.

Səhər tezdən metronun bütün stansiyaları bağlıdır- sərnişinləri “metro bağlıdır, avtobusdan istifadə edin. Gediş haqqı yoxdur” kimi elanlar qarşılayır.

Metronun bağlanmasından sonra şəhərdə hərəkət çətinləşib. Avtobus dayanacaqlarında böyük marşrut növbələri yaranıb. Avtobuslar həddən artıq yükləndiyindən bəzən dayanacaqlarda saxlamırlar.

Maşinistlər nə tələb edir?

Tbilisi metrosunda 250 maşinist çalışır. Onların əməkhaqqı saathesabı ödənilir. Hər bir maşinist növbə ərzində 6-8 saat işləyir, hər saata görə isə 6,9 lari (2,8 dollar) pul alır. Maşinistlər hesab edir ki, onların iş şəraiti və məsuliyyəti ilə müqayisədə bu çox kiçik məbləğdir. Onlar əmək haqlarının 45 faiz – 10 lariyədək (4 dollar) artırılmasını tələb edirlər.

Maşinistlər artıq neçə aydır ki, tətil keçirəcəkləri ilə bağlı xəbərdarlıq edərək maaşlarının qalxmasıni tələb edirlər. Mayın 21-də Tbilisi şəhər məhkəməsi tərəfindən paytaxtın nəqliyyat şirkətinin tələbləri təmin olunub və maşinistlərə iş vaxtı tətil qadağan edilib.

Tbilisi meri: maşinistlərin əməkhaqları digərləri ilə müqayisədə onsuz da yüksəkdir

Tbilisi meri Kaxa Kaladze xüsusi brifinqdə çıxışı zamanı bəyan edib ki, maşinistlərin tətili “insalrın həyatını pisləşdirməyə istiqamətlənib” və meriya onların tələblərini yerinə yetirməyə hazırlaşmır.

Kaladzenin əsas arqumenti budur ki,  maşinistlərin maaşı vergilər daxil olmaqla 1400-1800 lari (560-730 dollar) təşkil edir, bu isə müəllimlərin, təcili yardım həkimlərinin, polis patrulları və yanğınsöndürənlərin əməkhaqqısından  xeyli çoxdur. (Hərçənd, maşinistlər əksini bildirirlər).

“Biz nəyə görə, onların maaşını qaldırmalıyıq, başqalarınkını isə yox?” – mer maşinistlərin maaşıyla bağlı əlindəki sənədləri jurnalistlərə göstərərək sual edib.

Kaladzenin sözlərinə görə, maşinistlər metroda gediş haqqının qalxması hesabına maaşlarının artırılmasını tələb ediblər.

“Mən, Tbilisi meri kimi imkan vermərəm ki, meriya strukturlarında maaşların qaldırılması xidmət haqqının bahalaşdırılması və ya sosial subsidiyaların aşağı salınması hesabına həyata keçirilsin”, – Kaladze deyib.

Situasiyadan müvəqqəti çıxış yolu kimi Kaladze avtobus marşrutlarının sayının artırılacağını vəd edib.

Maşinistlər deyir ki, mer yalan danışır

Tbilisi metrosunun tətil edən maşinistləri “Netgazeti” nəşrinə müsahibələrində deyirlər ki, Kaladze ictimaiyyətlə maşinistləri üz-üzə qoymaq məqsədilə yalan informasiyalar səsləndirib.

. Birincisi: Maşinistlərin sözlərinə görə, onların maaşı Kaladzenin dediyi kimi 1400-1600 lari yox, 1150 laridir (460 dollara yaxın).

“Biz 1600 lari həcmində əməkhaqqı tələb etmirdik. Qoy, Kaladze 11500-ün altına imza atsın və biz günü bu gün tətili bitirəcəyik”, – “Ertoba 2013” maşinistlər birliyinin rəhbəri Rati Kapanadze deyir. O, jurnalistlərə bank çıxarışını göstərib. Sənədə əsasən o, doğrudan da 11150 lari əməkhaqqı alır. Nəşrin məlumatına görə, gdigər maşinistlər 1120, 1103 və 1189 lari maaş alır.

“Bizim maaşımız 1800 lari olsaydı və biz onun 45 faiz qaldırılmasını tələb etsəydik, insanlar dəli olardı. Biz maaşlarımızın 1500 lariyə qədər (600 dollara yaxın) qaldırılmasını tələb edirik”, – maşinistlər deyir.

• İkincisi:Maşinistlərin bldirdiyinə görə, “Kaladzenin ikinci yalanı” onların tələbi ilə bağlıdır. Maşinistlər bildirirlər ki, heç vaxt maaşlarının gediş haqqının bahalaşdırılması hesabına qaldırılmasını tələb etməyiblər və bu haqda meriya və nəqliyyat şirkəti nümayəndələri özləri danışmağa başlayıblar.

“Bizim yaxınlarımız, ailə üzvlərimiz bu ictimai nəqliyyatdan istifadə edirlər, biz necə gediş haqqının qaldırılmasını tələb edə bilərik? Onlar cəmiyyəti bizə qarşı qaldırmağa çalışırlar”, – maşinistlər deyir. [Hazırda Tbilisidə metro və avtobuslar da daxil olmaqla ictimai nəqliyyatda 90 dəqiqəlik gediş haqqı 50 tetri (0,20 dollara yaxın) təşkil edir]

Onların sözlərinə görə, maşinistlərin maaşlarını digər peşə sahiblərinin maaşları ilə müqayisə etməkləinsanları qarşı-qarşıya qoymağa çalışırlar.

“Əslində isə biz metroda çalışan digər insanların da maaşlarının qaldırılmasın tələb edirik. O cümlədən də xadimələrin, stansiya növbətçilərinin və sairə. Onların bir qismi 150, 300 və ya 400 lari (60, 120 və 160 dollara yaxın) maaş alır”, – maşinistlər deyir.

Tətil başlayana qədər JAMnews-a müsahibələrində maşinistlər qeyd ediblər ki, metropolitenişçilərinin iş şəraiti xüsusilə ağırdır: onlar həyatlarının yarısını yerin altında havasız, səs-küylü, tozlu və güclü vibrasiya şəraitində keçirirlər. Dəmirin hava ilə konsentrasiyası və elektromaqnik şüaları da sağlamlıq üçün ziyanlıdır. Maşinistlər deyirlər ki, ağır əmək şəraiti səbəbilə onlardan 60 faizi pensiya yaşına qədər yaşamır.

Maşinistlər əməkhaqqı bölümündə ədalətsizliyə misal olaraq Tbilisi Nəqliyyat Şirkətinin rəhbərliyinin ayda 10 min lari təşkil edən (4 min dollara yaxın) maaşını göstərirlər.