Rusiyaya qarşı sanksiyalar: Ermənistanda nə danışırlar?
Rusiyaya qarşı sanksiyalar Ermənistanı zəiflədəcək
Ukraynaya qarşı hərbi əməliyyatlardan sonra Rusiyanın düşdüyü siyasi və iqtisadi təcrid vəziyyəti Ermənistan da daxil olmaqla Avrasiya İqtisadi İttifaqına daxil olan ölkələr üçün nəticəsiz ötüşə bilməz.
Ermənistanda ekspertlərin fikrincə, Ukraynada müharibəyə başlamaqla Qərbə meydan oxuya Rusiyanın zəifləməsi qaçılmazdır.
Bu, Kremlin diqqətini Cənubi Qafqazdan yayındıra bilər. Bunun isə öz növbəsində Moskvanın fəal müdaxiləsi ilə Qarabağda bərqərar olan kövrək atəşkəsin pozulması ilə nəticələnməsi mümkündür.
Əgər Rusiyanın Ukraynadakı hərbi əməliyyaları uğurlu olsa, bu, Moskvanın təcridini daha da ağırlaşdıracaq. Və bu təcrid Rusiyadan asılı vəziyyətdə olan (xüsusən də hərbi-siyasi məsələlərdə) Ermənistanı da əhatə edəcək.
- Ermənistan-Türkiyə danışıqları: Yerevan sakinləri nə düşünür?
- Ermənistan-Azərbaycan: bundan sonra nə olacaq?
- Qarabağın statusu – hansı perspektivlər və variantlar mövcuddur? Bakıdan baxış
“Ermənistan-NATO münasibətlərinə son qoyula bilər”
Rusiya və Qərb arasında münaqişənin eskalasiyası sadəcə Ukrayna müharibəsi ilə başa çatmayacaq – politoloq Beniamin Poqosyan hesab edir. Gərginlik hələ uzun müddət davam edə, soyuq müharibə kabusunu yenidən canlandıra bilər.
Ekspert ağır nəticələrə hazır olmağı məsləhət bilir.
“Birinci növbədə Qərblə çox az təmaslarına rəğmən Ermənistanın problemləri yarana bilər”, – politoloq “Trayektoriya” müxbiri ilə söhbətində deyib. – “İstisna etmirəm ki, Rusiya bizə NATO ilə Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Fəaliyyət Planı çərçivəsində əməkdaşlıqdan imtina etməyi təklif edəcək”.
Ermənistan və NATO 2006-cı ildən hər il yenilənən Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Fəaliyyət Planı (IPAP – Individual Partnership Action Plan) çərçivəsində müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığı inkişaf etdirir.
Açıq mənbələrdə göstərildiyinə görə proqramın məqsədi Ermənistanın müdafiə və təhlükəsizlik sisteminin islahatları və NATO ilə hərbi əməkdaşlıq səviyyəsinin mütəmadi yüksəldilməsidir.
Amma Yerevanın NATO ilə əməkdaşlığı Rusiyanın müdaxiləsi üzündən əhəmiyyətli dərəcədə zəifləyib, ikinci Qarabağ müharibəsindən sonra isə sıfır həddinə yaxınlaşıb.
Qarabağda yerli əhalinin müdafiəsi üçün əraziyə Rusiya sülhməramlıları yerləşdiriləndən sonra Ermənistanın təhlükəsizlik baxımından Rusiyadan asılılığı kəskin artdı.
Poqosyan bildirir ki, Ermənistan-NATO münasibətləri son illərdə formal xarakter alıb, amma hətta bu prosesə də son verilə bilər.
“Əgər Moskva Qərblə münasibətlərini qəti şəkildə dondursa, Rusiya 2019-cu ildə başladılmış Ermənistan-ABŞ strateji dialoqunu bitirməyi tələb edə bilər. Bu təşəbbüsdə məzmin kiçikdir, amma o mövcuddur və bu, ABŞ-la münasibətlərin göstəricisidir”, – Poqosyan deyir.
“ATƏT-in Minsk qrupu olmadan Qarabağda Rusiya sülhməramlılarının legitimliyi sual altına düşür”
Rusiyanın beynəlxalq təcridi Ermənistandan yan keçə bilməz – politoloq Tiqran Qriqoryan da belə hesab edir.
“Yerevan üçün xarici siyasətdə manevr meydanı artıq ciddi şəkildə daralıb və bu proses kəskin sürətlənə bilər. Qərbin Cənubi Qafqazdakı proseslərdə iştirak səviyyəsinin azalmasını proqnozlaşdırmaq olar.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması məsələsini kədərli perspektiv gözləyir”, – Qriqoryan deyir.
“Kollektiv Qərb Rusiyanı hər vəchlə təcrid etməyə çalışır. Buna görə də Qarabağ münaqişəsində əsas vasitəçi – həmsədrləri Rusiya, Fransa və ABŞ olan ATƏT-in Minsk qrupu çərçivəsində əməkdaşlıq çətin ki, mümkün olsun.
Bu, öz növbəsində Qarabağda yerləşdirilmiş Rusiya sülhməramlılarının beynəlxalq legitimliyinə ciddi zərbə vura bilər.
İndiyə qədər Qərbdə onlara anlayışla yanaşırdılar, çünki onlar yerli erməni əhalinin təhlükəsizliyini təmin edirlər. İndi isə başqa məntiq işə düşə bilər. Rusiyanın qarşısını almaq üzrə Qarabağ münaqişəsi kontekstində də addımlar atılacaq”.
Politoloqun fikrincə, bu halda Ermənistan tərəfi üçün mənfi nəticələr daha real olmağa başlayır.
“Xüsusən Bakının Minsk qrupunun həmsədrləri missiyasını bitmiş hesab etdiyini və mütəmadi olaraq Rusiya sülhməramlı kontingentinin fəaliyyətindən narazılığını ifadə etdiyini nəzərə almaq lazımdır. Bu arada onun real alternativi yoxdur”, – Qriqoryan hesab edir.
O, Qərbin mövqeyinin kəskin dəyişəcəyini və bu zaman Qarabağ münaqişəsini Rusiya amilinin qarşısını almaq cəhətdən digər postsovet münaqişələri ilə eyni sıraya qoymağım mümkün olacağını proqnozlaşdırır.
“Rusiyada avtoritarlığın artması Ermənistanın suverenliyinin azalmasına gətirib çıxara bilər”
“Təcrid şəraitində Rusiya avtoritarizm istiqamətində irəliləyəcək, bu tendensiyalar isə bizim regiona da təsirini göstərə bilər.
Bundan başqa, təcrid nəticəsində yaranmış böhran Avrasiya regionunda yeni inteqrasiya mexanizmlərinin işə salınmasını sürətləndirə bilər. Məsələn, yeni ittifaq dövlətinin formalaşdırılması və Moskvanın öz müttəfiqlərindən bu sturuktura daxil olmalarını tələb etməsi mümkündür.
Nəticədə Ermənistanın suverenliyi azala bilər”, – Tiqran Qriqoryan deyir.
“Əgər sanksiyalar Rusiyanı zəiflətsə, çətin ki, Rusiya qoşunları uzun müddət Qarabağda qalsın”
“Əgər Qərb Rusiyanı daxildən zəiflədə bilsə, dövlət çevrilişinə nail olsa, orta müddətli perspektivdə qərbyönlü hökumət qurulsa, o zaman Rusiya qoşunlarının Qarabağda uzun müddət qalacağı ehtimalı azdır” , – Beniamin Poqosyan deyir.
“Qarabağı itirmək təhlükəsi ciddidir, çünki Ermənistanın təhlükəsizliyini təkbaşına təmin edə biləcəyi səviyyədə ordunu silahlandırması çətin olacaq”, – Poqosyan deyir.
Rusiyaya qarşı sanksiyalar Ermənistanı zəiflədəcək
Bu hekayə “Trayektoriya” media layihəsinin bir hissəsidir. Layihə Cənubi Qafqazda münaqişənin həyatlarına toxunduğu insanlardan bəhs edir. Bütün Cənubi Qafqazdan olan müəlliflər və redaktorlarla işləyir və münaqişələrin heç birində tərəflərdən heç birini dəstəkləmir. Bu səhifədəki materiallara görə müəlliflər məsuliyyət daşıyır. Əksər hallarda toponimlər müəlliflərin cəmiyyətlərində qəbul olunduğu kimi istifadə edilir. Layihə Avropa İttifaqının dəstəyilə GoGroup Media və International Alert təşkilatları tərəfindən həyata keçirilir.
