Rusiya: jurnalistlərin və fəalların həbsləri, qubernatorun həbsinə qarşı rekord etiraz aksiyası
Rusiyanın Xabarovsk şəhərində seçilmiş qubernatorun həbsinə qarşı milsi görünməmiş kütləvi etirazlar keçirilir. Bu həbs prezident Vladimir Putinə postunda qalma müddətini uzatmağa şərait yaradan konstitusiyaya dəyişikliklə üzrə səsvermədən sonra bütün ölkə boyunca həbslər və repressiyalar kampaniyasıın bir hissəsi oldu.
Rusiyanın Çinlə sərhəddə yerləşən və 200 min nəfər əhalisi olan Xabarovsk şəhərindəki icazəsiz etiraz mitinqində 35 min nəfər iştirak edib.
Etiraza Xabarovsk diyarının seçilmiş qubernatoru Sergey Furqalın həbsi səbəb olub. Onu 2004-2005-ci illərdə baş vermiş sifarişli qətllərdə şübhəli bilirlər.
Furqal Moskvaya göndərilib və iki ay müddətinə həbs olunub. O, özünü təqsirli bilmir.
Bundan iki gün sonra çoxminlik kütlə Xabarovskun mərkəzi meydanına çıxıb və diyar administrasiyasının binasını mühasirəyə alıb. Sonra etirazçılar mərkəzi küçələrlə yürüş ediblər.
- Rusiya: jurnalist terrorçuluğa bəraət qazandırılmasında təqsirli bilinib
- Artıq Putin Rusiyada əbədidir, rus xalqı isə federasiyada əsas xalqdır. Konstitusiya dəyişdirildi
Aksiya iştirakçıları bu şüarları səsləndiriblər: “Furqal bizim seçimimizdir!”, “Putin oğrudur!”, “Azadlıq!”, “Moskvanı yandıraq, Rusiyanı xilas edək!”.
Xabarovskdakı 35 minlik nümayiş Rusiya Federasiyasının tarixində ən böyük razılaşdırılmamış etiraz aksiyasıdır.
Daha dolğun foto və video hesabatla yerli saytında tanış ola bilərsiniz.
Jurnalistlərin, fəalların və deputatların axtarışları və həbsləri
Konstitusiyaya düzəlişlər üzrə səsvermədən sonra keçmiş bir həftə ərzində hakimiyyət cəmiyyətin üzərinə hücuma keçib.
Ən səs-küylü hadisə jurnalist İvan Safronovun həbsi oldu. O, dövlətə xəyanətdə ittiham edilir. Bu maddə üzrə minimal cəza 15 il müddətinə həbsdir.
İvan Safronov 10 il Rusiya mediasında – “Kommersant” və “Vedomosti” qəzetlərində işləyib. Ordunun və hərbi-sənaye kompleksinin problemləri barədə yazıb.
İki ay əvvəl İvan Safronov “Roskosmos” dövlət korporasiyasının əməkdaşı olub.
Onun məhz nədə ittiham edilməsi məlum deyil, bu məlumatlar gizli adlandırılır. “Roskosmos”da Safronovun dövlət sirrinə çıxışı olmayıb.
İvan Safronovun həbsi ilə əlaqədar media onun ailəsinin tarixçəsini yada salıb. Onun atası – böyük İvan Safronov da jurnalist olub və həmçinin ordu mövzisindan yazıb. O, Rusiya ordusunda korrupsiya haqqında məqaləsinin dərc olunmasına bir gün qalmış müəmmalı və sona qədər aydın olmayan şəraitdə həlak olub. Məqalə dərc edilməyib.
Moskvada MBX-media müstəqil nəşrinin redaksiyasında və baş redaktorunun evində də axtarışlar aparılıb.
Baş redaktor Sergey Prostakov “YUKOS işi” üzrə şahid qismində dindirilib.
YUKOS rusiyalı iş adamı Mixail Xodorkovskiyə məxsus olmuş şirkətdir. Vladimir Putinə qarşı tənqidi münasibətinə görə o, 10 ilini həbsxanada keçirib, şirkəti isə müsadirə olunub.
Bu yaxınlarda Haaqa məhkəməsi YUKOS-un səhmdarlarına 50 milyard dollar həcmində kompensasiyanın ödənilməsi barədə qərar verib.
Hazırda Londonda yaşayan Mixail Xodorkovski MBX-media-nın təsisçisi və sahibidir.
Moskvada həmçinin bələdiyyə deputatları Yuliya Qalyaminanın və Konstantin Yankauskasın ofislərində axtarışlar aparılıb.
Onlar hər ikisi iyulun 15-də konstitusiyaya düzəlişlərin əleyhinə Moskvada etiraz mitinqinin keçirilməsi üçün sorğu göndərmişdilər.
Qalyamina və Yankauskasdan texnika və telefonlar götürülüb.
Müstəqil “Mediazona”nın naşiri Pyotr Verzilovun ofisində altı dəfə bir neçə saat davam edən axtarışlar aparılıb.
Təsdiqlənməmiş məlumata əsasən, şəxsən prezident Putinin Verzilova qarşı antipatiyası var. Buna səbəb “Milis oyuna daxil olur” aksiyasıdır: Moskvada futbol üzrə dünya çempionatının final oyunu vaxtı Verzilov və polis formasında olan bir nəfər meydançaya çıxaraq, oyunu yarımçıq kəsmişdilər. Bu, həmin oyuna stadionda tamaşa edən Putinin narazılığına səbəb olmuşdu.
Hücumun səbəbləri və cəmiyyətin reaksiyası
Müstəqil rusiyalı jurnalistlər və ekspertlər Rusiyadakı repressiyalar dalğasının əsas səbəbi kimi yekdil olaraq ölkə konstitusiyasına düzəlişlər üzrə səsvermənin yekunlarını göstərirlər.
Səsvermənin bütün normaların pozulması – 200-dən artıq düzəlişin bir paketlə, müşahidəçilər olmadan, binaların girişləri, avtobuslar, maşınların yük yeri və s. kimi yerlərdə keçirilməsinə baxmayaraq, əslində, o baş tutmadı.
Putinin mətbuat katibi Dmitri Peskov onun nəticələrini “zəfərli qələbə” adlandırdı.
Lakin seçki hüququ üzrə məşhur mütəxəssis Qriqori Şpilkin riyazi üsullarla sübut edib ki, bu səsvermədə iyirmi yeddi milyon saxta bülleten atılıb.
İvan Safronovun həbsindən sonra Moskvada Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin binasının yaxınlığında tək adamlıq piketlər başladı. Onların iştirakçılarını həbs edirlər, lakin etiraz edənlərin sayı azalmır.
Hakimiyyət iyulun 15-də Moskvada etiraz mitinqinin keçirilməsini qadağan edib. lakin onun təşkilatçıları öz niyyətlərindən əl çəkməyə hazırlaşmırlar.
Şərh: hakimiyyət nə istəyir
Müstəqil Republic nəşri Rusiyada bu günlərdə baş verənləri belə qələmə alıb:
“Konstitusiyaya düzəlişlər üzrə səsvermədən dərhal sonra ölkə bir sıra səs-küylü həbslər və ittihamlarla üz-üzə qaldı. Biz güman edirdik ki, belə olacaq. amma bu tezlikdə olacağını bilmirdik.
Dövlət insanların üzünə durub – baxın, ölkəni hansı vəziyyətə gətirmisiniz. Sizin müxalifətçiləriniz ikili vətəndaşlığı olan xəyanətkarlardır. Sizin müstəqil jurnalistləriniz özlərinin bütün nüfuzları ilə NATO casuslarıdır. Sizin qubernatorlarınız – özünüzün rəislərin iradəsinə zidd olaraq simvol kimi seçdiyiniz şəxslər quldurlardır.
Üzərimizə qaranlıq çöküb, hələ bundan sonra siz mübahisə də edəcəksiniz ki, Rusiyaya monarxiya lazımdır? İsrar edəcəksiniz ki, azad seçkilər və müstəqil jurnalistika lazımdır?”
