“Rusiya ilə münasibətlərdə geosiyasi vəziyyətə uyğun davranmaq ən doğru seçimdir”. Bakıdan baxış
Rusiya və Azərbaycan arasında münasibətlər
“Azərbaycan Rusiya ilə ikitərəfli münasibətlər tarixinin ən əlverişli dövründən keçir”. Azərbaycanın “Şərqə Baxış” analitik mərkəzinin analitikləri belə hesab edirlər. Onların fikrincə, hələlik Rusiya Cənubi Qafqaza “asılılıq” yox, “mehriban qonşuluq” nöqteyi-nəzərindən baxır, amma bu vəziyyət dəyişgən geosiyasi amillərdən asılı olaraq tezliklə dəyişəcək. Ona görə də Rusiya ilə münasibətlərdə Azərbaycan kimi “geosiyasi vəziyyətə uyğun davranmaq ən doğru seçimdir”.
- Bu il Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalanacaqmı? Bakıdan şərh
- Ukrayna Rusiya ilə danışıqlara hazırdırmı? Bakıdan baxış
- Azərbaycanda minimum əmək haqqının artırılması ilə bağlı təkliflər hazırlanacaq
JAMnews “Şərqə Baxış” mərkəzinin analitiklərinin Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı maraqlarına və Azərbaycanın şimal qonşusu ilə münasibətlərdəki manevrlərinə dair məqaləsini təqdim edir.
“Azərbaycan Rusiya ilə ikitərəfli münasibətlər tarixinin ən əlverişli dövründən keçir. Rusiya qoşunları ölkəni tam tərk edib, daxili işlərə birbaşa qarışa bilmək üçün Rusiyanın real təsir rıçaqları mövcud deyil və ən önəmlisi, Rusiya Ukraynada böyük müharibədə ilişib qalıb və əsas resurslarını buraya yönəldir.
Bəlkə də tarixdə ilk dəfədir ki, Azərbaycan-Rusiya münasibətləri “asılılıq” prinsipi yerinə, “mehriban qonşuluğa” əsaslanır.
Hələ ki, Rusiya Cənubi Qafqaza “təsir dairəsi” yerinə, “yaxın ətraf” konsepsiyasından baxır. Birbaşa Moskvadan təzyiq göstərilən “təsir dairəsi”ndən fərqli olaraq, “yaxın ətraf”dan əsas gözlənti Rusiyanın düşmənləri ilə əməkdaşlığı artırmamaqdır. Başqa ifadə ilə, indiki vəziyyətdə “yaxın ətraf”ın Qərblə münasibətlərini inkişaf etdirməməsi Rusiya üçün kifayətdir.
Sözsüz ki, Rusiya üçün bu vəziyyət müvəqqətidir. Moskva post-Sovet məkanına hər zaman “özününkü” kimi yanaşıb, burada yaranmış dövlətlərin müstəqilliyinə dırnaqarası baxıb. Şimal qonşumuzun bu imperialist baxışı davamlıdır. Şərtlər Rusiyanın xeyrinə dəyişən kimi, Moskvanın Azərbaycana qarşı münasibəti də “yaxın ətraf”dan “təsir dairəsi”nə çevriləcək.
Bəs bu şərtlər hansı halda dəyişə bilər?
Trampın Ukraynada müharibəni dayandırmaq istədiyi, Cənubi Qafqaza isə maraq göstərmədiyi görünür. Bu xüsusda, Tramp yenidən prezident seçilsə, yaxın gələcəkdə Rusiyanın regionumuzda əl yüksəldə biləcəyini təxmin etmək olar.
Nəzərə alsaq ki, Azərbaycan-Rusiya əlaqələrinin digər önəmli müəyyənedici faktoru olan Türkiyə-Rusiya münasibətlərində də gedişat mənfiyə doğrudur, belə olduqda yaza doğru Azərbaycan-Rusiya əlaqələrində daha fərqli və gərgin mənzərənin ortaya çıxması sürpriz olmayacaq.
2022-ci ilin fevralında iki ölkə arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyətinə dair Moskva Bəyannaməsi imzalananda məndə də bir çox suallar və ümidsiz şərhlər yaranmışdı. Bununla belə, ötən 2 il ərzində Azərbaycan dəyişən geosiyasi vəziyyətdən istifadə edərək, qapalı qapılar arxasındakı diplomatiya ilə istədiklərini Rusiyadan ala bildi.
Bu da onu göstərir ki, Rusiya ilə münasibətlərdə praqmatik xarici siyasət effektivdir, geosiyasi vəziyyətə görə davranmaq ən doğru seçimdir. Qonşumuza “mütləq şər” kimi baxmaq, emosional davranmaq və ona qarşı olan geosiyasi macəralara qoşulmaq bizə daha çox zərər vur, ölümcül ola bilər. Nə qədər çeynənmiş fikir olsa da, Rusiya ilə münasibətlər baxımından, körpünü keçənə kimi “ayıya dayı demək” həqiqətən işləyirmiş”.
