“Qəzəb doğuran başsağlığı” – Gürcüstanda müxalifət İran səfirliyindəki matəm mərasimində XİN-in iştirakını tənqid edir
“Gürcü arzusu” İrana başsağlığı verir
“Gürcü Arzusu” partiyasından olan xarici işlər nazirinin müavini Aleksandr Xvtisiaşvili Tbilisidə yerləşən İran səfirliyində keçirilən və İran-İsrail müharibəsində həlak olanların xatirəsinə həsr olunmuş tədbirdə iştirak edib və başsağlığı kitabında qeydlər aparıb.
İsrailin Gürcüstandakı səfirliyi bu fakt qarşısında şok keçirdiyini və onu qeyri-əxlaqi hesab etdiyini bəyan edib.
Hadisə Gürcüstan cəmiyyətində müzakirələrə səbəb olub: “Gürcü Arzusu” hakim partiyası bu münaqişədə kimin tərəfindədir və İran-İsrail qarşıdurması onun üçün hansı nəticələrə səbəb ola bilər?
Hadisə nə idi?
Gürcüstan xarici işlər nazirinin müavininin tədbirdə iştirakı barədə məlumat İran səfirliyinin bəyanatında yer alıb. Həmin bəyanatda tədbirin “İranın ərazi bütövlüyünə qarşı İsrail rejiminin silahlı hücumu zamanı həlak olmuş şəhidlərin xatirəsinə həsr olunduğu” bildirilir.
Səfirliyin məlumatına görə, tədbirdə gürcü nazir müavini ilə yanaşı, Türkmənistan, Qazaxıstan, Ermənistan və Azərbaycanın səfirləri, İraqın işlər üzrə müvəqqəti vəkili və Çin Xalq Respublikasının hərbi attaşesi də iştirak edib.
“Onlar [başsağlığı kitabında] qeyd yazaraq İrana başsağlığı və həmrəyliklərini ifadə etdilər.
Bu çətin zamanda göstərdikləri dəstək və mərhəmət üçün dostlarımıza və tərəfdaşlarımıza dərin minnətdarlığımızı bildiririk”, – deyə İran səfirliyinin bəyanatında qeyd olunub.
İsrailin Gürcüstandakı səfirliyi isə Radio Azadlığa açıqlamasında hadisədən şok keçirdiklərini bildirib:
“Qərb İranın İsrailin dinc sakinlərinə hücumlarını qınadığı və onun nüvə və soyqırım ambisiyalarını dayandırmaq üçün səyləri dəstəklədiyi bir vaxtda, Gürcüstan xarici işlər nazirinin müavininin bu cür tədbirdə iştirakı olduqca məyusedicidir. Bu, mənəvi baxımdan yanlışdır”.
Gürcüstan Xarici İşlər Nazirliyinin Facebook səhifəsində isə nazir müavininin İran səfirliyinə səfəri ilə bağlı heç bir qeyd yoxdur. Lakin bu məlumat ictimaiyyətə çatdıqdan sonra nazirlik jurnalistlərin suallarını cavablandırmaq məcburiyyətində qalıb.
“2025-ci il iyunun 26-da İran səfirliyi başsağlığı kitabının açılması ilə bağlı Xarici İşlər Nazirliyinə rəsmi nota göndərmişdi və İran vətəndaşlarının həlak olması ilə bağlı Tbilisidə açılmış başsağlığı kitabında müvafiq qeyd aparılmışdı”, – deyə Gürcüstan XİN-in cavabında bildirilir.
Bu nə deməkdir? Qiymətləndirmələr
Gürcü müxalifəti nazir müavininin addımını ölkənin milli maraqlarına zidd olan hərəkət kimi qiymətləndirib.
“İvanişvilinin rejimi və onun XİN-i tərəfindən atılmış daha bir qeyri-əxlaqi addım Gürcüstan xalqının mövqeyini əks etdirmir və ölkənin milli maraqlarına ziddir”, – deyə müxalif “Dəyişikliklər Uğrunda Koalisiya”nın bəyanatında qeyd olunur.
“Ölkəni formal olaraq, İranda “Amerikaya ölüm, İsrailə ölüm” şüarlarının səsləndiyi mərasimdə iştirak edən bir baş nazir idarə edirsə, İsraili artıq heç nə təəccübləndirməməlidir… İsrail “Gürcü Arzusu”na qarşı qəti tədbirlər görməlidir,” – deyə Vahid Milli Hərəkatın üzvü Levan Sanikidze bəyan edib.
Sanikidze burada Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidzenin 2024-cü ilin may ayında İran prezidenti İbrahim Rəisinin və xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyanın dəfn mərasimində iştirakına işarə edir.
Bəzi gürcü ekspertlərin fikrincə, “Gürcü Arzusu” avtoritar ölkələrlə ittifaqı öz hakimiyyətini qorumağın bir yolu kimi görür. Eyni zamanda, bu, avtoritarizmə doğru açıq və aydın bir siqnaldır.
Beynəlxalq təhlükəsizlik üzrə ekspert Teona Akubardia JAMnews-a müsahibəsində qeyd edib ki:
İran (eləcə də Çin) heç vaxt BMT-də Gürcüstanın ərazi bütövlüyü məsələsində Rusiyaya qarşı dəstək verməyib.
Bu baxımdan, bu kurs Gürcüstanın suverenliyini zəiflədir və Kremlin artıq qismən işğal etdiyi ərazilərdə təsirini gücləndirərək ölkəni tam nəzarətə qaytarmaq məqsədi güdür.
“Hələ 2024-cü ildə İran prezidentinin dəfnində iştirak etməklə Kobaxidze [“Gürcü Arzusu”nun qeyri-rəsmi lideri] İvanişvilinin göstərişi ilə ABŞ-la strateji tərəfdaşlıqdan, eləcə də Gürcüstanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü ilə bağlı deklarativ maraqlardan üz çevirdi.
Bu, ABŞ prezidenti Co Baydenin administrasiyasına qarşı bir növ sillə və avtoritarizmə doğru gedən bir mesaj idi.”
Akubardia hesab edir ki, Kobaxidze artıq ABŞ-la “barış” gözləmir:
“Arzu” Gürcüstanın maraqlarına qarşı açıq mövqe tutur və avtoritar ölkələrin yolunu seçir, bu isə ölkə üçün böyük riskdir,” – deyə ekspert bildirir.
Politoloq Giya Nodia JAMnews-a verdiyi müsahibədə bildirib ki, “Gürcü Arzusu” Qərblə pis münasibətlərdə olduğuna görə, hansısa başqa tərəflə əlaqələri yaxşılaşdırmaq cazibəsinə düşür:
“Onlar Qərbin, Amerikanın, Avropanın, xüsusilə də İsrailin dəyərlərini, normalarını və siyasi kursunu qəbul etmirlər və bəlkə də, ümumiyyətlə anlamırlar. Və onlar strategiya yox, daha çox mövqe olaraq düşünürlər ki, İranla yaxşı münasibətlər qurmaq lazımdır.”
Eyni zamanda, Nodianın fikrincə, avtoritar hökumətlər, birincisi, “Gürcü Arzusu”na daha yaxındır, ikincisi isə, onların da İranla ortaq cəhəti Qərblə münasibətlərdəki problemləridir.
İran-İsrail müharibəsinin “Gürcü Arzusu”na təsirinə gəlincə, Giya Nodia hesab edir ki, bu təsir çox böyük olmasa da, yenə də mənfi xarakter daşıyır:
“Bu müharibə göstərdi ki, Qərb güclüdür. ‘Gürcü Arzusu’nun dilində baş verənlər ‘dərin dövlət’in qələbəsidir. Yəni onların baxışına görə, İran Qərbin simasında təcəssüm olunan “dərin dövlət” tərəfindən sıxışdırılıb.
“Dərin dövlət”in güclənməsi isə “Gürcü Arzusu” üçün mənfi haldır, çünki onlar məhz bu ‘dərin dövlət’in zəifləməsinə, əvəzində Rusiya, Çin, İran kimi ölkələrin güclənməsinə ümid edirdilər. Yəni baş verənlər onların baxışlarına ziddir. Amma İran kimi, onlar da inkar mərhələsindədirlər.”
“Gürcü arzusu” İrana başsağlığı verir
