Özünüidarə statuslu şəhərlər “Gürcü arzusu”nu niyə təmin etmir

Bu gün Gürcüstanda özünüidarə orqanlı 12 şəhər var – burada əhali meri özü seçir, amma yaxın gələcəkdə belə şəhərlərin sayı 5-ə qədər azala bilər.
Hakimiyyət 12 şəhərdən 7-ni özünüidarə statusundan məhrum etmək istəyir.

Qanun layihəsi hələ mövcud deyil, amma Regional İnkişaf və İnfrastruktur Nazirliyində müvafiq tematik müzakirə artıq aparılır.
Zuqdidi, Ozurqeti, Qori, Telavi, Axaltsixe, Mtsxeta və Ambrolauri özünüidarə statusundan məhrum edilə bilər.

Hakimiyyət bu addımı maliyyə xərclərinin azaldılması zərurəti ilə izah edir. İnzibati xərclər ən azı iki qat azaldılacaq, çünki özünüidarə orqanlarını büdcə vəsaiti hesabına saxlamaq lazım olmayacaq, – hakimiyyət belə hesab edir.

Qeyri-hökumət təşkilatları özünüidarə statuslu şəhərlərin sayının azaldılmasına qəti şəkildə etiraz edir, onlar hesab edirlər ki, bu addım bəlkə də büdcəyə təzyiqi azalda bilər, amma bununla belə demokratik inkişaf baxımdan itkisi daha çox olar.

“Özünüidarə statuslu şəhərlərin sayının azaldılması özünüidarə islahatında, həmçinin də bütünlükdə ölkənin inkişafında geriyə atılmış addımdır”, – 120 GTN-nin müştərək bəyanatında belə deyilir.

Maraqlıdır ki, şəhərlər özünüidarə statusunu 2014-cü ildə alıblar, yəni “Gürcü arzusu” hakimiyyətə gələndən sonra.

“Gürcü arzusu” hələ 2012-ci ilin parlament seçkilərindən əvvəl Mixail Saakaşvilini kəskin mərkəzləşməyə görə tənqid edirdi və vəd edirdi ki, özünüidarə islahatları həyata keçirərək regionların mərkəzdən asılılığını aradan qaldıracaq.

Bu istiqamətdə ilk addım 2013-cü ildə, Gürcüstan hökuməti “Desentralizasiya və özünüidarəetmənin inkişaf strategiyasının əsas prinsipləri”ni təsdiqləyən zaman atılıb, 2014-cü ildə isə Gürcüstan Parlamenti “Özünüidarəetmə Məcəlləsi”ni qəbul edib.

İslahatların ilk mərhələsində özünüidarə statuslu şəhərlərin sayı artırılıb. Bu şəhərlərin sakinləri özləri birbaşa seçkilərdə mer və qamqebeli (administrasiya rəhbəri) seçirdilər.
Özünüidarə statuslu şəhərlərin öz gəliri, büdcəsi və yerli əhaliyə hesabatlı hakimiyyəti yarandı.

Bu islahata rəğmən yenə də mərkəzə iradlar ünvanlanırdı və bu iradların mahiyyəti regionların realda özünüidarə imkanının olmadığı, mərkəzin kobud şəkildə onların işlərinə müdaxiləyə davam etməsilə bağlı olurdu. Bu gün isə sanki “Gürcü arzusu” bu sahədə verdiyi vədlərdən tamamın boyun qaçırmağa hazırdır.

Müxalifət və ekspertlərin bir qismi bu təşəbbüsü yerli özünüidarə orqanlarına yaxınlaşmaqda olan, bu ilin oktyabrında baş tutacaq seçkilərlə bağlayır.
“Milli hərəkat” bildirir ki, hakimiyyətin 7 şəhəri özünüidarə statusundan məhrum etmək istəyi məhz bununla bağlıdır, çünki seçki keçirilərsə hakimiyyət bu şəhərlərdə idizacaq.

“Hakimiyyətə birbaşa seçki lazım deyil, çünki əhalinin etibarını itirib”, – “Milli hərəkat” üzvü Roman Qotsiridze deyir.

Yerli özünüidarə sahəsində ekspert David Losaberidze Azadlıq Radiosuna müsahibəsində bildirib ki, yerli orqanların saxlanmasına çəkilən xərcin əvəzinə mərkəz təcrübənin göstərdiyi kimi, inzibati xərclərin artması ilə üzləşəcək. Müvafiq olaraq, “Gürcü arzusu”nun desentralizasiyaya doğru islahatların davamına dair vədini geri çevirdi.

“Vətəndaş Mədəniyyəti Beynəlxalq Mərkəzinin” rəhbəri Kote Kandelaki xərclərin azaldılması üçün mərkəzləşməyə geri qayıtmağı anlamaqdan imtina edir.
“Ümumilikdə demokratik institutlar – bahalı həzdir, amma onlardan qənaət etmək özünü doğrultmur. Cüzi qənaət yolveriləndir, amma hətta bu da geriyə dönüşü olmayan ziyanlara yol aça bilər”, – Kote Kandelaki Azadlıq Radiosuna bildirib.