B nöqtəsindən B nöqtəsinə qədər. Bakılının Batumi haqqında yol qeydləri
– Təsəvvür edirsən, anam burada mənzil alıb? Necə yəni “necə”? Çox sadə. Yolda gedəndə elana rast gəlib, hesablayıb, görüb ki, baha deyil və alıb. Düzdür, evin tikintisi hələ iki il sonra başa çatacaq. Onda da onlar atamla bura köçüb, sex açacaqlar. Azərbaycan şirniyyatı bişirəcəklər. Əladır, yox? Onlara görə çox şadam. Yeni həyata başlayacaqlar, özü də belə bir gözəlliyin arasında… Atam? Atam deyəndə ki, anama hara yaxşıdırsa, ona da ora yaxşıdır. İstəyir Azərbaycan olsun, istəyir Gürcüstan, istəyir Katmandu.
Batumiyə məzuniyyət səfəri azərbaycanlı Elmira Əliyevanın həyatını bax beləcə dəyişdi. Daha doğrusu, yaxın iki il ərzində dəyişəcək, təbii ki, binanı tikənlər vədlərinə xilaf çıxmasalar. Mənimsə bura səfərim xoşbəxtlikdən və ya bədbəxtlikdən taleyimdə heç bir dəyişikliyə gətirib çıxarmadı.
Batumidə dörd il əvvəl olmuşam. Bu müddət ərzində mənim üçün bu şəhər real coğrafi nöqtədən yarı serli bir məkana çevrilib. Düzü, onun reallığına əmin olmaq imkanı məni o qədər də cəlb etmirdi. Ən azı ona görə ki, mövsümün qızğın çağı kurort şəhərləri dəbə minir, mənsə belə şeyləri sevən deyiləm. Amma cana doyduran yerlərdən yad dəniz sahilinə getmək və dostlarla vaxt keçirmək istəyi üstün gəldi.
Həm də dörd il sonra həmin o B nöqtəsinə qayıdıb, təəssüratlarımı müqayisə etmək istədim. Əvvəlcədən deyim ki, müqayisə etmək alınmadı. Çünki məlum oldu ki, əvvəlki təəssüratlar tamam silinib. Əvəzindəsə çoxlu yeni təəssüratlar yarandı.
1.
Bakılı üçün Qara dəniz sahilində hər şey həddən artıqdır. Həddən artıq daşlı sahil və su dibi, buna görə də qumlu Xəzərə alışan adam burada necə hərəkət edəcəyini bilmir. Su həddən artıq tez dərinləşir. Həddən artıq təmiz dəniz. Həddən artıq ucuz (bəzən də ümumiyyətlə pulsuz) şezlonqlar.
2.
Avqustda Batuminin mərkəzində yol hərəkəti Dante cəhənnəminin dairəsi kimidir. Bura öz şəhərinin trafikindən narazı sürücülər düşür. Dəhşətli tıxacların olmasından əlavə, yol polisi də vəziyyəti daha da çətinləşdirərir, vaxtaşırı yolun həyat əhəmiyyətli hissəsini bağlayaraq, hamını böyük dairə dolanmağa məcbur edir.
3.
Tbilisilə müqayisədə buradakı restoranlarda yemək və başqa əyləncələr bahadır. Özü də hesaba əlavə edilən 10% xidmət haqqı ofisiantların cəld tərpənməsinə səbəb olmur. Bununla belə hər şey çox dadlıdır, “Fanfan” kafesində isə sizə ağız büzüşdürən pendir sousunda bir vedrə midi gətirəcəklər. Yeri gəlmişkən, dörd il əvvəl mən “Fanfan” kafesinə onun lap yeni açıldığı vaxtlar gəlmişdim, indi də kafenin işlərinin yaxşı getməsinə ürəkdən sevindim.
4.
Batumi ziddiyyətlər şəhəridir. Sanki bura bütün dünyadan, bütün dövrlərdən binaları gətirib, anbara toplayırmış kimi necə gəldi düzüblər. İndi burda art-nuvo üslubunda olan mavi malikanə modern nümunələrlə, Donald Trampın qızılı pafoslu qülləsi isə Nikita Xruşovun köhnəlmiş irsi ilə qonşuluq edir. Palma ağaclarının arasında dar küçə ilə irəliləyərkən Nitsada olduğunu düşünürsən, sonra da tini keçib, gettonu xatırladan məhəlləyə düşürsən. Amma bu, yumşaq oyuncaqların ipdə quruduğu çox şən gettodur.
5.
Çimərlikdə bir kişi yanındakına deyir: “Yəqin, yağış artıq Kоbuletidən bu tərəfə gəlir”. Anındaca səndə belə bir təəssürat yaranır ki, yağış çılpaq bədəninə ağ plaşgeyinmiş, asta, amma gümrah addımlarla dağ yolu ilə irəliləyən canlı və hətta ağıllı məxluqdur. İndi gələcək. Çay qoymaq vaxtıdır.
6.
Ancaq Batumiyə gələndən sonra rus dilində yazılan elanları nə qədər yadırğadığını anlayırsan. Bu elanlardan ən tez-tez rast gəlinən “mənzil kirayə verilir” yazısıdır. Bu elanlar şəhərin hər yerində asılıb. Tədricən belə təəssürat yaranır ki, bütün şəhər icarəyə verilir.
7.
Bura islaq saçlı, şortlu, makiyajsız, müvəqqəti olaraq kosmetikanın, puş-ap büstqalterlərin, fen, hündür daban ayaqqabı və s. lazımsız əşyaların nə olduğunu unudan qadınlar şəhəridir. Küçələrdə müxtəlif millətlərdən olan və öz zərif təbiiliyi ilə göz oxşayan pərilər dolaşır.
8.
“Avqustda hər şey bahalaşır. Hər şey, hətta ictimai tualet də, – artıq bir aydır ki, burada istirahət edən turist danışır, – Hələ iki həftə əvvəl 30 tetri idi, indi isə 50 tetridi”.
9.
Şəhərin mərkəzində avtomobil naviqatoru bir təhər reaksiya versə də, şəhərin ətraf yerlərində əlacsız halda çiyinlərini çəkir. Onda da maşını saxlayıb, şəhər kənarı rayonların sakinlərindən – domino oynayanlardan, döşək çırpan evdar xanımlardan, velosipedlərini təmir edən oğlanlardan yolu soruşmalı olursan. Onlar da sizə yardımçı olmaq üçün canfəşanlıq edir, eyvanlardan bir-birini çağıraraq, Kikvidze küçəsinin harada yerləşdiyini və ümumiyyətlə mövcud olub-olmadığını müəyyən etməyə çalışır, doğru bildikləri istiqamətə əllərini tuşlayırlar. Aralığa salıb elə bu həyətdəcə mənzil kirayələməyi təklif edirlər.
10.
Deyəsən, yeni bir arzum da yaranıb. Payızın sonu, ya da qışda Batumidə olmaq istəyirəm. Dənizin soyuyub, heç kimin ora qorxu və ləzzətdən zingildəyərək, girmədiyi üçün rahatlıqla nəfəs almağın mümkün olduğu bir vaxtda. Turist axını yoxa çıxandan sonra. Küçədəki qızğın səs-küy kiriyən zaman. Və şəhər öz sakinləri ilə baş-başa qalan zaman. Görəsən, o vaxt Batumi necə olur?
