Koronavirus Qafqazın sərhədlərinə yaxınlaşıb. Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan buna necə reaksiya verir?

İranda yeni koronavirusun yayılması Qafqazda, İranla sərhəddə yerləşən regionda vəziyyəti kökündən dəyişib.

Ermənistan və Gürcüstan hökumətləri İranla nəqliyyat əlaqəsini kəsib. İranla digərlərindən daha çox bağlı olan  Azərbaycan hələlik sərhədi bağlamağa tələsmir.

JAMnews Qafqaz ölkələrinin koronavirusun öz sərhədlərinə yaxınlaşmasına necə reaksiya verdiyi haqda yazır.

•Koronavirus: İran – hakimiyyət yoluxanların real sayını gizlədirmi?

Azərbaycan – İranla sərhəd açıqdır

Azərbaycan Qafqazda yeganə ölkədir ki, qonşu İranla sərhədini bağlamayıb.

Bu ölkələr arasında qarşılıqlı böyük sərnişin axını mövcuddur. 2019-cu ildə xaricə gedən Azərbaycan vətəndaşlarının demək olar ki, yarısı məhz İrana yollanıb. Azərbaycanlılar əsasən müalicə və ticarət məqsədilə, müsəlmanların müqəddəs ziyarətgahlarını ziyarət etmək üçün İrana gedirlər.

Öz növbəsində İrandan Azərbaycana çox sayda turist gəlir.

Azərbaycandan  hava yolu ilə İranın Təbriz və Tehran şəhərlərinə birbaşa reyslər var. Avtomobil və ya avtobusla sərhədi bir neçə nəzarət-buraxılış məntəqəsindən keçmək mümkündür.

Hazırda İran və Azərbaycan arasında quru və hava əlaqəsi davam etdirilir, amma gömrükdə yoxlamalar, o cümlədən də sanitar nəzarət, həmçinin dezinfeksiya proseduru həyata keçirilir.

“Zavod qablaşdırması olmayan və termik emaldan keçməyən heyvandarlıq məhsulları müsadirə edilir. Baqajda ət məhsulunun gətirilməsi qadağandır”, – Azərbaycan Gömrük Komitəsinin sədri Natiq Axundov deyir.

Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi İrana səfərlər zamanı mümkün qədər ehtiyatlı olmağı, yerli hakimiyyətlərin instruksiyasına əməl etməyi, problem yarandıqda isə Azərbaycan səfirliyinə müraciət etməyi tövsiyə edir.

Azərbaycanın baş infeksionisti Cəlal İsayev xüsusi ehtiyac olmadıqca İrana səfərlərdən imtina etməyi məsləhət görür.

Azərbaycanlı iqtisadçı Qubad İbadoğlu İranda koronavirusun yayılmasının Azərbaycan iqtisadiyyatına da mənfi təsir göstərəcəyini proqnozlaşdırır.

Ermənistan İranla sərhədi bağlayıb. Amma tam yox

Cənub hissəsində İranla birbaşa sərhədi olan Ermənistan fevralın 23-dən etibarən bu ölkə ilə sərhədi iki həftəlik bağlayıb. İki ölkə arasında hava əlaqəsi də tam bağlanmasa da, məhdudlaşdırılıb.

Bu qərar koronavirusun yayılmasının qarşısının alınması üzrə Milli Komissiyanın tövsiyəsi ilə qəbul olunub.

Bu, Ermənistan üçün iqtisadi cəhətdən çox ağır qərardır, çünki bu ölkənin yalnız bir açıq sərhədi qalıb – Gürcüstanla.

Bununla əlaqədar olaraq ölkənin baş naziri Nikol Paşinyan Facebook səhifəsində ətraflı izahat verməli olub.

O yazıb ki, qapalı sərhəd İranla yükdaşımalarına mane olmayacaq. Yükdaşımalar məhdudiyyətsiz həyata keçiriləcək, sadəcə sərhədi keçən zaman yük maşınlarının sürücüləri daha ciddi yoxlanılacaq.

O, həmçinin Ermənistan və İran vətəndaşlarını sakitləşdirib və yazıb ki, onların vətənə qayıtmaları üçün heç bir məhdudiyyət olmayacaq.

Ermənistanın baş naziri rəsmən bildirib ki, ölkədə hələlik bu virusa yoluxmuş insanlar yoxdur və “dəqiq diaqnostika üçün bütün lazım olan texniki və peşəkar resurslar” mövcuddur.

Onun sözlərinə görə, iki həftə ərzində Ermənistan hökuməti İran hökuməti ilə sıx əlaqədə işləmək, bundan sonrakı addımları müəyyənləşdirmək üçün koronavirusun yayılmasının miqyası haqda məlumatları təhlil etmək   niyyətindədir.

Gürcüstan – İrandan boş təyyarələr uçur

Gürcüstanın İranla quru sərhədi yoxdur, amma bu ölkələr arasında iqtisadi və turizm əlaqələri mövcuddur. 2019-cu ildə Gürcüstana 140 minə yaxın iranlı gəlib. Hər həftə Gürcüstan aeroportlarından İrana 14 reys həyata keçirilir.

Gürcüstan hökumətinin qərarı ilə fevralın 23-dən hava əlaqələri məhdudlaşdırılıb. İrandan Gürcüstana və əksinə sərnişinlərin daşınması dayandırılıb.

Gürcüstan hökuməti vətəndaşlara İrana səfərlərdən imtina etməyi məsləhət görüb. 

Gürcüstanda olan iranlı turistlərin öz evlərinə qayıtması üçün aviaşirkətlər Gürcüstana boş, sərnişinsiz təyyarələr göndərə və bu təyyarələrlə turistləri vətənlərinə daşıya bilər.

İlk boş təyyarə artıq Tehrandan Gürcüstana gəlib. Təxminən 130 iranlı bu təyyarə ilə Tbilisini tərk edib. Tbilisi beynəlxalq aeroportundan bildirildiyinə görə, Tbilisiyə İrandan daha bir neçə boş təyyarənin də gələcəyi gözlənilir.

Gürcüstan hökumətinin bəyanatında deyilir ki, hazırkı mərhələdə hərəkət üçün quru sərhədi qalacaq, yəni Gürcüstana qonşu ölkələrdən – İranla birbaşa sərhədi olan Azərbaycan və Ermənistandan giriş mümkün olacaq.

Amma Gürcüstanda İranla quru sərhədindən də gediş-gəlişin məhdudlaşdırılacağını istisna etmirlər. 

“Gürcüstan hökuməti vəziyyətin inkişafını izləyir, həmçinin Ermənistan və Azərbaycanla apardığı işi davam etdirir. Gələcəkdə əgər belə bir ehtiyac yaranarsa, quru sərhədindən gediş-gəlişi məhdudlaşdıra biləcəyimizi də istisna etmirik. Gürcüstan hökuməti artıq Gürcüstan vətəndaşlarına xəbərdarlıq edib ki, İrana səfərlərdən çəkinmək lazımdır, hazırda İranda olan vətəndaşlar isə lazım olarsa, Gürcüstan səfirliyi ilə əlaqə saxlaya bilərlər”, – Gürcüstan hökumətinin bəyanatında deyilir.

İrandakı vəziyyətlə bağlı informasiya bu ölkənin Səhiyyə Nazirliyinin ritorikasını dəyişib.

Onların bəyanatına əsasən, Gürcüstanda virusun yayılması riski aşağı olaraq qalır, amma “birmənalı şəkildə preventiv tədbirləri artırmaq lazımdır, çünki İran böyrümüzdədir”, gürcüstanlı mütəxəssislər hesab edir.

Xəstəliklərə Nəzarət Mərkəzinin direktoru Amiran Qamkrelidzenin bəyanatına əsasən, koronavirusla əlaqədar olaraq Tehran Gürcüstan üçün Çindən daha böyük təhlükə təşkil edir.