İlham Əliyev: “Hədə və terror dili Azərbaycanla işləməyəcək”
Heydər Əliyevin yüzilliyində prezidentin çıxışı
“Ermənistan danışıqlar formatını razılığa gəlmək üçün yox, prosesi sonsuza qədər uzatmaq üçün istifadə edə və möcüzə gözləyə bilər”, — Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Şuşada Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş konfransda bildirib.
- Məşq zamanı uşağın döyülərək öldürülməsinə görə kim məsuliyyət daşıyır?
- “Qarabağdakı Rusiya sülhməramlılarının komandanlığının həlledici səhvi”. Bakıdan şərh
- Azərbaycan Laçın yolunda NBM quraşdırıb: bundan sonra nə olacaq? Bakıdan baxış
Mayın 3-də ADA Universitetinin təşkilatçılığı ilə Şuşada Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Böyük Avrasiya geosiyasətinin formalaşması: keçmişdən bu günə və gələcəyə” mövzusunda dördüncü beynəlxalq konfrans keçirilib.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev konfransda çıxış edib. O, öz çıxışında ölkənin xarici siyasətinə, qonşu ölkələrlə münasibətlərinə, həmçinin Qarabağ nizamlanmasına dair bir çox məsələlərə toxunub.
“Ermənistan sülh nizamlamasını istəmirdi”
Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması haqda danışan Əliyev qeyd edib ki, Azərbaycan sülh sazişinin bağlanmasına meyillidir, amma Ermənistanın analoji niyyətilə bağlı əmin deyil:
“Mən demişəm ki, əgər Ermənistan sülh istəmirsə sülh olmayacaq. Tarixdən bilirik ki, sülh sazişini imzalamayan ölkələr də var. Bu, nə Ermənistan, nə də region üçün yaxşı olmayacaq. Əlbəttə ki, Azərbaycan üçün də yaxşı olmayacaq.
Buna görə də biz hələ də ümid edirik ki, onlar məntiqli davranacaqlar, sabiq Minsk qrupu fəaliyyətdə olanda işğal zamanı istifadə etdikləri taktikadan istifadə etməyəcəklər. Yeri gəlmişkən, nəticə nöqteyi-nəzərindən 28 il ərzində Minsk qrupu heç bir nəticə verməmişdir. Bunun əsas səbəbi isə o idi ki, Ermənistan torpaqları geri qaytarmaq istəmirdi.
Bəli, işğal dövründə Minsk qrupu Azərbaycanda çox populyar deyildi. İndi isə o artıq fəaliyyətini dayandırdığı üçün biz yəqin ki, bu məsələni dərindən müzakirə etməməliyik. Münaqişənin sülh yolu ilə həllini tapa bilməməsinin əsas səbəbi o idi, Ermənistan bunu istəmirdi”, – Əliyev qeyd edib.
“Ermənistan prosesi sonsuza qədər uşatmağa çalışır”
Azərbaycan prezidentinin sözlərinə görə, Ermənistan Qarabağ nizamnaməsinin yeni mərhələsində də prosesi uzatmağa çalışır:
“Eyni hadisə baş verə bilər. Onlar prosesi ləngidə, artıq müəyyən olunmuş danışıqlar formatını razılığa gəlmək üçün yox, prosesi sonsuz etmək üçün istifadə edə və nəyi isə gözləyə bilərlər. Möcüzəni, dəyişiklikləri gözləyirlər.
Hesab edirəm ki, onlar imkanları əldən verəcəklər. Çünki demək olar ki, otuzillik işğal onlara heç bir üstünlük vermədi. Əksinə, onlar regional inkişaf proseslərindən təcrid edildilər. Onlar rəsmən, lakin faktiki surətdə həqiqətən də müstəqil ölkə olmaq şansını itirdilər.
Onlar indi özlərinə yeni ağa və ya ağalar axtarırlar. Lakin tarix onlara dərs verməlidir. Ümid edirik ki, onlar bunu başa düşəcəklər”, – o deyib.
“Sülh sazişinin mətninə “DQR”i salmaq cəhdi qeyri-məhsuldardır”
Prezident Əliyev 2020-ci il 10 noyabr bəyanatı imzalanandan sonra sülh danışıqlarının təşəbbüskarının məhz Azərbaycan olduğunu, Ermənistanın isə hər dəfə özünü qeyri-konstruktiv apardığını vurğulayıb.
“İkinci Qarabağ müharibəsi bitəndə heç də çoxu sonra nəyin baş verəcəyini bilmirdi. Çünki üçtərəfli Bəyanat atəşkəs razılaşması deyil. O, həmçinin sülh sazişi də deyil. Buna görə biz sülh danışıqlarına başlamaq təşəbbüsünü irəli sürdük. Müəyyən vaxt gözlədikdən sonra tamamilə beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə uyğun gələn beş prinsipi irəli sürdük. Ermənistan rəsmən ya bunları rədd etməli idi, ya da onları qəbul etməli idi. Rədd etsəydilər, bu, yenə də onların qeyri-konstruktiv olduğunu göstərəcəkdi.
Onların qəbul edilməsi isə psixoloji nöqteyi-nəzərdən yəqin ki, onlar üçün çətin idi. Sonra isə bizdə Ermənistanın ciddi danışıqlarda iştirak etmək istəməməsi səbəbindən yenə də uzun fasilə oldu. Biz onlara sülh sazişinin layihə variantının dörd nüsxəsini, dörd yeni variantını göndərdik. Onlar öz qeydlərini bildirdilər. Biz onların sonuncu şərhini qırx gündən çoxdur ki, gözləyirdik. Biz bu şərhi, sadəcə, bir həftə bundan əvvəl aldıq. Bu da Vaşinqtondakı görüşdən əvvəl idi, çünki onlar onsuz da Vaşinqtondakı görüşün mənasız olduğunu başa düşdülər. Lakin bizim bu şərhlərdə gördüklərimiz yenə də Azərbaycana qarşı ərazi iddialarıdır.
ABŞ və Avropa İttifaqının rəsmiləri ilə çoxsaylı danışıqlarımda Ermənistana və ABŞ-a tamamilə aydın idi ki, burada ikiistiqamətli yanaşma olmalıdır. Birincisi, Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşdırılması, ikincisi, Azərbaycan hökuməti və Qarabağın erməni icması ilə danışıqlar. Buna görə də sülh sazişinin mətninə mövcud olmayan qondarma “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nı salmaq üçün istənilən cəhd qeyri-məhsuldardır”, – Əliyev vurğulayıb.
“Hədə və terror dili Azərbaycanla işləməyəcək”
Prezident Əliyev son zamanlar hədsiz gərgin olan İran-Azərbaycan münasibətlərinə də toxunub. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan hər hansı ölkə ilə münasibətlərinin korlanmasında maraqlı deyil, xüsusən də qonşuları ilə, çünki qarşısında Qarabağın bərpa edilməsi kimi böyük çağırış qarşısındadır:
“Biz hər zaman bu əlaqələri inkişaf etdirməyə çalışmışıq və demək olar ki, 20 il ərzində Prezident olaraq mən dəfələrlə İranda rəsmi səfərdə olmuşam. İranın əvvəlki prezidentləri dəfələrlə Azərbaycana səfər edib. Bizim çox fəal ticarət əlaqələrimiz olub. Biz nəqliyyatla bağlı məsələlərdə, xüsusilə Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi ilə bağlı fəal işləmişik və düşünürdük ki, bu əlaqələrin böyük potensialı var”.
Əliyev iki ölkə arasındakı münasibətləri hədsiz gərginləşdirən olayların xronologiyasını sadalayıb – Qarabağ vasitəsilə İrandan Ermənistana və əksinə daşınan yüklərdən tutmuş, Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə terror hücumu, Azərbaycan daxilində İranın casus şəbəkəsinin ifşasına qədər.
“Buna görə, biz tələb edirik: birincisi, Azərbaycandan olan və İranda özünə sığınacaq tapmış bəzi terrorçuların ekstradisiyası baş tutsun. Biz səfirliyimizə qarşı törədilmiş terror hücumunun şəffaf araşdırılmasını tələb edirik. Beləliklə, təsəvvür edə bilərsiniz ki, Azərbaycan ilə İran arasında münasibətlər hazırda heç zaman olmadığı qədər çox aşağı səviyyədədir və onların həmin səviyyədə qalacağı, yoxsa daha aşağı düşəcəyi və ya qalxacağı barədə əvvəlcədən bir şey söyləmək çox çətindir. Proqnozlaşdırma çox mürəkkəbdir.
Biz İran rəsmilərindən bəzi məktublar almışıq. Bəzi telefon danışıqları olub ki, münasibətlər normallaşsın. Lakin birmənalı olaraq, tələblərimiz legitim və əsaslıdır. Əgər bu tələblər yerinə yetirilərsə, onda biz normallaşma haqqında danışa bilərik. Əgər yox, bu, belə də qalacaq.
Bir daha deyirəm ki, bu, bizim seçimimiz deyil. Lakin İranda hər kəs, bütün dairələr nəhayət anlamalıdır ki, hədə və terror dili Azərbaycanla işləməyəcək. Onlar bunu nə qədər tez anlasalar, biz normallaşma əlamətlərini bir o qədər tez görə bilərik”, – prezident qeyd edib.
