Ermənistanın Konstitusiya Məhkəməsinin sədri cinayət işində təqsirləndirilən şəxs statusunda
Ermənistanda Konstitusiya Məhkəməsi ətrafında qalmaqal səngimir. Ekspertlər hesab edirlər ki, hakimiyyət ən yüksək məhkəmənin sədrini vəzifəsindən uzaqlaşdırmaq üçün addımlar atır.
[pullquote align=”right”]Tovmasyan nazir olduğu zaman onun Yerevanın mərkəzindəki məkanları bazar dəyərindən xeyli ucuz ala bilmək və sonra notarius kontorlarına icarəyə vermək üçün paytaxt meriyasına təzyiq göstərdiyi ehtimal olunur[/pullquote]
Dekabrın 27-də Hrayr Tovmasyana qarşı “vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə, bunun ehtiyatsızlıqdan ağır nəticələrə səbəb olduğu halda” ittihamı irəli sürülüb.
Müstəntiq Hrayr Tovmasyandan ölkədən çıxmayacağına dair iltizam alıb. Hələlik o, öz səlahiyyətlərini yerinə yetirməyə davam edəcək.
Tovmasyan ona qarşı irəli sürülən ittihamı qəbul etmir və ifadə verməkdən imtina edir. O, baş verənləri məhkəməyə və şəxsən özünə qarşı təzyiq hesab edir.
“Məxməri” inqilabdan sonra hakimiyyətə gələn qüvvə açıq şəkildə Hrayr Tovmasyanı “keçmişdəkilərlə” assosiasiya edir və onun yeni, inqilabdan sonrakı reallıqda ədalətli və qanuni qərar qəbul etməyə qadir olmadığını düşünürlər.
• Ermənistan parlamenti niyə Konstitusiya Məhkəməsinin sədrini dəyişmək istəyir?
• “Ermənistan məhbəslərində imtiyazlı məhbuslar var”
Nazir rolunda qanunsuz sövdələşmə – təfərrüatlar
Xüsusi İstintaq Xidmətinin mətbuat katibliyinin informasiyasına əsasən, Tovvmasyan xaç oğlu Norayr Panosyanın cinayət işi üzrə təqsirləndirilir.
2011-ci ildən 2014-cü ilə qədər Panosyan Ədliyyə Nazirliyinin Qanuniliyə Nəzarət İdarəsinin rəisi vəzifəsində çalışıb. Hrayr Tovmasyan həmin illərdə ədliyyə naziri olub.
İstintaq bildirir ki, onlar birlikdə öz birbaşa xeyirləri üçün belə bir sövdələşməni həyata keçiriblər:
• Əvvəlcə onların tapşırığı ilə iki notariusun Yerevanın mərkəzindəki öz iş məkanlarını ödənişsiz istifadə üçün qeydiyyatdan keçirmələrinə icazə verilmirdi, halbuki onların buna hüquqları vardı.
• Daha sonra Panosyan və Tovmasyan işdən azad etmək təhdidi ilə Ədliyyə Nazirliyinin və Yerevan meriyasının əməkdaşlarını həmmin məkanların bazar qiymətlərindən xeyli ucuz satışı üçün saxta hərrac təşkil etməyə məcbur ediblər.
• Bundan sonra nazir Tovmasyan bu daşınmaz əmlakı başqa ad altında satın alıb.
• Və buməkanları elə həmin notarius kontorlarına ayda 800 min drama [1700 dollara yaxın] icarəyə verib.
Ümumilikdə Hrayr Tovmasyan bu sövdələşmədən 11 milyon 200 min dram [23 min dollara yaxın] gəlir əldə edib.
O, həmçinin dövlətə də əhəmiyyətli dərəcədə ziyan vurub, çünki bu məkanlar Yerevan meriyasına məxsus olub və paytaxt büdcəsinə heç bir gəlir daxil olmayıb.
İttihamın bir bəndi də var
İstintaqın məlumatına əsasən, 2012-2014-cü illərdə yenə də ədliyyə naziri rolunda Tovmasyan Notarial Palatanı ona məxsus olan ofis məkanlarını onlar üçün sərfəli olmayan qiymətlərə icarəyə götürməyə məcbur edib. Bununla yanaşı həmin məkanlar istifadə üçün də yararsız vəziyyətdə olub.
Ümumilikdə Notarial Palata ilə bu sövdələşmədən Tovmasyan 10 milyon iyirmi min dram [21 min dollar yaxın] gəlir əldə edib.
İstintaq bildirir ki, Tovmasyanın günahını sübut edən dəlillərə sahibdir.
Onun xaç oğlu Norayr Panosyan bu iş üzrə 2019-cu ilin oktyabrında həbs olunub. Amma noyabrda Apellyasiya Məhkəməsi “şübhələri təsdiqləyən əsasların olmaması” səbəbi ilə onu azad edib, amma istintaq hələ davam edir.
Tovmasyan keçmiş prezident Sarqsyana hakimiyyətdə qalmağa kömək edib – əvəzində özünün də hakimiyyətdə qalması üçün
Ermənistanda Hrayr Tovmasyanı yalnız iqtidar partiyası yox, cəmiyyətin əksər hissəsi keçmiş hakimiyyətlə assosiasiya edir.
Tovmasyan uzun illər ölkəni idarə edən Ermənistan Respublika Partiyasının üzvü olub və bir sıra mühüm vəzifələri tutub.
O, 2015-cii ildə Ermənistanın prezident idarəçiliyindən parlament idarə üsuluna keçməsi haqda konstitusiya dəyişiklikləri mətninin müəllifi kimi məşhurdur. Bu dəyişikliklər 2015-ci ilin dekabr referendumunda təsdiqlənib.
O zaman iqtidarda olan prezident Serj Sarqsyan bəyan etmişdi ki, artıq ölkədə yüksək vəzifə tutmaq niyyətində deyil. Amma artıq 2018-ci ilin aprelində parlament çoxluğu öz lideri kimi onun namizədliyini yeni baş nazir postuna irəli sürdü.
Bir çox ekspertlər bildirirdilər ki, konstitusiyaya dəyişikliklər faktiki olaraq Sarqsyanın hakimiyyətdə qala bilməsi üçün edilib. Çünki bu zamana qədər o, artıq iki müddətə prezident vəzifəsini icra etmişdi və üçüncü müddətə seçilmək imkanı yox idi. Baş nazir vəzifəsi isə artıq ölkənin əsas postuna çevrilmişdi, prezident isə sadəcə təmsilçi vəzifə olmuşdu.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan həmin hadisələr haqda bildirib ki, Tovmasyan konstitusiyanın mətnini “Serj Sarqsyanla razılaşdıraraq yazıb… ki, 2035-ci ilə qədər Konstitusiya Məhkəməsinin sədri vəzifəsində qala bilsin”.
Amma onun bütün planı boşa çıxıb. Serj Sarqsyan baş nazir seçiləndın cəmi bir neçə gün sonra 2018-ci ilin yazında baş verən “məxməri” inqilab zamanı küçələrə çıxan insanların təzyiqi altında istefaya getməli olub.
Konstitusiya Məhkəməsi sədrinin işi yeni hakimiyyətin köhnə ilə mübarizəsidir?
Tovmasyan cinayət işi üzrə təqsirləndirilən şəxs statusu alandan bir gün əvvəl Ermənistan prezidenti “Konstitusiya Məhkəməsi hakimləri üçün erkənpensiya sisteminin tətbiqi haqda” qanun imzalayıb.
Qanunun məğzi:
Əgər yüksəl məhkəmə hakimləri, o cümlədən də sədri qanun qəbul ediləndən iki ay ərzində istefaya gedərlərsə, onlara hazırda aldıqları maaş həcmində pensiya ödəniləcək. Söhbət ayda iki min dollardan yuxarı məbləğdən gedir.
Parlamentdə qanun layihəsi yalnız “Mənim addımım” iqtidar fraksiyasına daxil olan deputatların səsləri sayəsində qəbul olunub. Müxalif fraksiyalar sənədin əleyhinə səs veriblər.
Müxalifətçilər bildiriblər ki, hakimiyyət yanlış yol seçib. Onlar Hrayr Tovmasyanın vəzifəsindən uzaqlaşdırılması cəhdlərini konstitusiyaya zidd və siyasi motivli adlandırıblar. Pensiya layihəsini yalnız parlamentdə yox, həm də cəmiyyətdə “hakimlərə verilən qanuni rüşvət” adlandırmağa başlayıblar.
ədliyyə naziri Rüstəm Badasyan bir neçə dəfə qanunun bu cür yozumuna qarşı etiraz edib və deyib ki, əslində bu, ölkənin ən yüksək məhkəməsini mühüm tədbirlər görmədən dəyişdirmək cəhdidir, bu zaman hakimlər “könüllü şəkildə onlara qarşı uzanan əli sıxacaq və vaxtından əvvəl pensiyaya çıxacaqlar”.
Baş nazir Nikol Paşinyan bununla bağlı daha konkret fikrini bildirib:
“Bizə başqa Konstitusiya Məhkəməsi lazımdır. Belə çıxır ki, …Hrayr Tovmasyan Serj Sarqsyanın və Qaqik Harutunyanın [KM-nin keçmiş sədri — JAMnews] köməyi ilə Konstitusiya Məhkəməsini, məsələn, hər hansı natorial kontor kimi özəlləşdirib. Və bu gün biz belə bir reallıqla üz-üzəyik ki, 2029-cu ilin Ermənistanında… 1995-ci ilin Konstitusiya Məhkəməsinə sahibik”.
“Əgər siz qəhrəman axtarırsızsa, onlar elə indi Konstitusiya Məhkəməsində işləyirlər”
Hrayr Tovmasyanı bilavasitə hələlik rəhbərlik etdiyi Konstitusiya Məhkəməsinin binasında dindiriblər.
İfadəsi alınandan sonra o, jurnalistlərə bunları deyib:
“Heç kim üçün sirr deyil ki, son aylarda Konstitusiya Məhkəməsi görünməmiş təzyiq altında çalışır. Təhqirlər, təhdidlər, zorakılığa çağırışlar səslənir, hətta zorakılıq ifadəsi də oldu.
Amma Konstitusiya Məhkəməsi, sağ olsun üzvləri, heç bir fasiləsiz işləyib və bizim bütünhüquq sistemimizin gələcəyi üçün həlledici olacaq qərarlar qəbul ediblər. Əgər siz dinc zamanda qəhrəman axtarırsızsa, onlar bu binada işləyirlər”.
