Ermənistan Mədəniyyət Nazirliyi qədim mağaraları icarəyə vermək niyyətindədir
4 mağara və 1 mağara kompleksinin beş il müddətinə icarəsi üçün müsabiqə elan edib. Bununla Ermənistan Mədəniyyət Nazirliyi turizmin inkişafına töhfə verməyi nəzərdə tutur. Mağaraların icarə müsabiqəsində əcnəbi hüquqi şəxslər və fərdi iş adamları da iştirak edə bilər. Elanda bildirilir ki, müsabiqə qalibi müqavilə şərtlərinə lazımınca əməl edərsə, təkrar müsabiqə keçirmədən icarə haqqında müqavilənin müddəti 20 ilə qədər uzadıla bilər.
Ermənistan Milli Elmlər Akademiyasının Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunda mağaraların icarəyə verilməsini “cəfəng və savadsız” qərar hesab edirlər, baxmayaraq ki, müsabiqədə iştirak şərtlərinə görə, namizədlər öz ərizələrində mağaraların təbii-iqlim şəraitlərinin qorunması, heyvan və bitki aləminin təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə yönəlmiş tədbirlərin siyahısını da təqdim etməlidirlər.
Tarixi abidələrin qorunması da onların vəzifələrinə daxil olacaq, bunun üçün onlar əvvəlcədən mağaraların vəziyyətini təfərrüatlı öyrənməli və lazım olduğu təqdirdə ziyarətçilərin sayını öncədən azaltmalı olacaqlar.
Ermənistan mediası icarəyə götürmək mümkün olacaq mağaraların siyahısını və onların qısa təsvirini təqdim edib.
“Maqelana Mağarası” Vayotsdzor vilayətində yerləşir. Onun dərinliyi 1.7 km-dir. Mağara bioloji müxtəlifliyi ilə məşhurdur. Burada Ermənistanın Qırmızı Kitabına daxil edilmiş heyvanlar, həmçinin “Təbiətin Qorunması və Təbii Resurslar Beynəlxalq Birliyinin” Qırmızı siyahısına daxil edilmiş yarasa növləri yaşayır.
“Quş Mağarası” şərabları ilə məşhur olan Areni rayonunda yerləşir. Onun sahəsi 400-600 kv.m təşkil edir. Qədim zamanlarda bu mağara yaşayış məskəni olub, burada tapılan eneolitin sonlarına, yəni mis dövrünə, e.ə. 5-4-cü minilliklərə aid mədəniyyət qalıqları buna şahidlik edir. Mağaranın zallarından birində e.ə. 4-cü minilliyə aid edilən şərab istehsalı kompleksi mövcuddur. Bu kompleks bütün dünyada indiyə qədər tapılan analoqlarının ən qədimidir. 6 min yaşı olan dəri ayaqqabını da arxeoloqlar burada tapıblar.
“Ayı Mağarası” Ermənistanın ən böyük mağarasıdır, dərinliyi 3,5 km-dir. Burada Ermənistanın Qırmızı Kitabına daxil edilmiş “Rhinolophus Euryale” quşları yaşayır.
“Mozrov Mağarası” da Vayotsdzor vilayətində yerləşir. Bu mağara hidrotermal mənşəyə malikdir. Mağaranın divarları və qübbələri kalsit kristalları layı ilə örtülüb. Burada “Rhinolophus ferrumequinum” və “Myotis mystacinus” quşları yuva salır.
“Daş qapılar Mağarası” orta əsrlər abidəsidir. 6-8-ci əsrlərdə mağaranın divarlarında sığınacaq və qida məhsullarının saxlanması məqsədilə xəlvətxanalar oyulurdu. 10-cu əsrə qədər isə mağarada insanlar yaşayıb.
Arxeoloqlar “Quş Mağarasına” xüsusi həssaslıqla yanaşırlar. Onların fikrincə, bu mağaraya turistlərin axını qətiyyən yolverilməzdir, çünki alimlər burada hələ uzunmüddətli, davamlı və ciddi araşdırmalar aparmalıdır, turistlərin ziyarəti nəticəsində isə abidə məhv ola bilər.
