Ermənistan sərhədində gərginlikdir, müdafiə naziri istefaya göndərilib. Nə baş verir?

Belə bir fikir var ki, Ermənistanın müdafiə nazirinin istefası Azərbaycanla sərhəddəki vəziyyətlə bilavasitə əlaqədardır. Azərbaycan SQ şərq istiqamətindəki mövqelərdən Ermənistanın suveren ərazilərinə daxil olub. Nəticədə Ermənistan SQ-nin dörd hərbi mövqeyi mühasirəyə düşüb. Hadisələr noyabrın 14-də baş verib. Rusiya tərəfinin vasitəçiliyi ilə danışıqlar nəticəsində Azərbaycan hərbçiləri və zirehli texnika Ermənistan ərazisindən çıxarılıb. Amma Ermənistanın hərbi bölmələri də öz dörd mövqeyini tərk edib.

Bu haqda Ermənistanın Təhlükəsizlik Şurası ölkə əhalisinə yalnız səhəri gün, noyabrın 15-də məlumat verib. Bu məlumatın dərhal ardınca müdafiə naziri Arşak Karapetyan istefa verib. Baş nazir Nikol Paşinyanın qərarı ilə bu vəzifəyə artıq onun tərəfdaşı, buna qədər baş nazirin müavini olan Suren Papikyan təyin edilib.

“Bu qərar dünəndən bəri yaşanan hadisələrin analizi nəticəsində qəbul edilib”, – baş nazir Təhlükəsizlik Şurasının iclasında bildirib.

Nikol Paşinyandan əlavə təfərrüatlar və yerli politoloqlaqın şərhləri: sərhəddə gərginlik nə ilə bağlıdır və niyə Ermənistanda müdafiə naziri dəyişib?

• “Ermənistan və Azərbaycan həll etmir – söz Rusiyanındır” – Yerevandan şərh
• Gorus-Qafan yolunda Ermənistan sakinləri üçün Azərbaycan gömrüyü. Nə baş verir? Şərh

Baş nazir aydınlıq gətirib

Nikol Paşinyan bildirib ki, ölkə ciddi problemlərlə üz-üzədir və o, mühüm siyasi qərar qəbul edib:

“Dəyərləndirmələr müxtəlif ola bilər, o cümlədən də emosional, amma anlamaq lazımdır ki, ölkə rəhbərliyi, Ermənistan hökuməti uzunmüddətli və stabil inkişaf qarşısındakı bu problemlərlə mübarizə üçün hansı tədbirlərin görülməli olduğunu aydın şəkildə dərk edir”.

Bu haqda baş nazir yeni naziri generalitetə və SQ rəhbərliyinə təqdim edərkən bildirib. Bununla yanaşı Paşinyan vurğulayıb ki, Suren Papikyan onun siyasi tərəfdaşıdır, amma Arşak Karapetyanı hələ də öz kpmandasının üzvü hesab edir.

Şərhlər

Təhlükəsizlik Şurasının bəyanatını əsas götürsək, müdafiə nazirinin istefası dörd hərbi postun itirilməsi ilə bilavasitə bağlıdır – politoloq Benyamin Poqosyan hesab edir:

“Müdafiə haqda qanunumuzda hər şeydən əvvəl Ba Qərargah gündəlik fəaliyyətə, silahlı qüvvələrin operativ idarəçiliyinə görə cavabdehdir. Və bu məntiqlə də minimum Baş Qərargah rəhbərinin kənarlaşdırılması məsələsi də qaldırılmalıdır”.

Digər tərəfdən politoloq bu ilin may hadisələri zamanı Azərbaycan SQ-nin yenə də Ermənistanın suveren ərazisinə daxil olması ilə bağlı paralel aparır, amma həmin vaxt nazir istefaya göndərilməmişdi. Politoloq niyə o zaman “ərazi itkilərinə sıfır reaksiya” olduğunu sorğulayır.

O, noyabrın 14-də axşam müdafiə nazirinin bəyanatla çıxış etməsinə diqqət çəkir. Həmin bəyanatda deyilirdi ki, “bu ərazilərdə düşmənin mövqe tutmaq cəhdlərinin qarşısı alınıb”. Benyamin Poqosyan xatırladır: baş nazifr Paşinyan bugünkü iclasda dedi ki, hadisələr artıq dünən Təhlükəsizlik Şurasında müzakirə edilib.

“Belə çıxır ki, Müdafiə Nazirliyinin məlumatı Təhlükəsizlik Şurasındakı müzakirədən sonra dərc olunub. Çətin ki, mətn bu formatda razılaşdırılmamış olsun. Bəs niyə dünən axşam başqa, faktiki yalan, bu gün isə real informasiya vermək qərarına gəliblər? Çox sual yaranır, cavablar isə sadəcə yoxdur”, – Benyamin Poqosyan vurğulayır.

Politoloq deyir ki, Qarabağda 44 günlük müharibədən sonra heç nə dəyoşməyib – Müdafiə Nazirliyi praktiki olaraq ictimaiyyətə yalan informasiya verməkdən əl çəkməyib:

“Bu, dövlət orqanlarının təqdim etdiyi informasiyaya etibarı daha da zədələyir. Bu, getdikcə daha çox insanın Qarabağda və Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərində baş verən hadisələrlə bağlı Azərbaycan tərəfinin informasiyasına inanmasına gətirib çıxaracaq”.

Baş nazirin müavini Suren Papikyanın müdafiə naziri təyin edilməsini o, “baş nazirin yüz faiz etibar edə biləcəyi ona tam sadiq insana ehtiyacının olması” ilə izah edir.

Politoloqun fikrincə, yeni naziri silahlı qüvvələrə heç bir aidiyyatı yoxdur və onun nə dərəcədə səmərəli işləyə biləcəyi məlum deyil.

Siyasi icmalçı Hakob Badalyan da cavabı olmayan suallar ətrafında düşünür. O, həmçinin SQ Baş Rərargah rəisinin məsuliyyəti haqda danşır:

“SQ rəhbərliyi – Baş Qərargah rəisinin funksiyasıdır. Yoxsa problem siyasi sahədədir?”

Badalyan Arşak Karapetyanın nazir vəzifəsində tanınmamış DQR-ə az əvvəlki səfərini xatırladır. Səfər noyabrın 6-da baş verib və bunun ardınca rəsmi Bakının sərt reaksiyası səslənib. Bu cür reaksiya 10 ay əvvəl, o zaman Ermənistanın xarici işlər naziri vəzifəsini tutan Ara Ayvazyan DQR-ə səfər etdiyi zaman da olmuşdu.

“Bu səfər özlüyündə nə baş verir, niyə Ermənistan Bakıya meydan oxuyur sualını qaldırmışdı. Yoxsa Rusiya bunu Erməınistan vasitəsilə edir?”, – icmalçı Facebook səhifəsində yazmışdı.

 Arşak Karapetyanın səfərindən sonra Azərbaycanla sərhəddə gərginlik artıb və jurnalist Arşak Karapetyanın bunda “öz oyununu oynadığını, yoxsa günah keçisi olduğunu” sorğulayır. O güman edir ki, cəmiyyət yaxın zamanda bu suallara cavab ala bilmyəcək.

Siyasi şərhçi vurğulayır ki, Ermənistan sərhədlərində gərginliyin eskalasiyası Misk Qrupu həmsədrləri [2020-ci il müharibəsinə qədər Qarabağ münaqişəsi üzrə danışıqlar bu formatda həyata keçirilirdi, indi bu prosesin reanimasiyasına cəhd edilir — JAMnews] ilə Ermənistan və Azərbaycanın xarici işlər nazirlərinin Paris görüşündən sonra baş verir.

“Bu görüşdən, o cümlədən də həmsədrlərdən Bakı, yoxsa Ankara narazıdır?”, – Hakob Badalyan daha bir savabsız sual verir.

Politoloq Tiqran Qriqoryan da sərhədyanı gərginliklə nazirin istefası arasında birbaşa əlaqə görür. Amma o hesab edir ki, Karapetyanın istefası hər şeydən əvvəl hökumətin uğursuz siyasətinin nəticısidir:

“Müharibədən sonra sərhəddəki fəlakətli vəziyyətdə səhman yaratmaq istiqamətində heç bir gözlə görüləsi addımlar atılmayıb, gözlənilən konkret dəyişikliklər baş verməyib.

Həlledici qurumlarının rəhbərlərinin bu qədər tez-tez dəyişməsi isə narahatlıq doğurur, çünki bu, dövlət aparatının normal işinə və ölkənin daxili siyasi stabilliyinə imkan verə bilməz”.

Müdafiə naziri təyin edilmiş Papikyan fiquruna gəlincə, Qriqoryan qeyd edir ki, bu, həmin vəzifəyə orduya dəxli olmayan adamın təyin edilməsi ilə bağlı ilk hal deyil:

“Ola bilər ki, Papikyanın bu sistemə aidiyyatı olmayan adam olması ona Müdafiə Nazirliyində mövcud olan  bürokratik, durğun vəziyyətin öhdəsindən gəlməyə imkan verəcək”.