Azərbaycanda “Vətənpərvərlik tərbiyəsi haqqında” qanun hazırlanır: bu nə deməkdir? Şərhlər

Azərbaycan parlamentində yeni “Vətənpərvərlik tərbiyəsi haqqında” qanun hazırlanır. Sənəd hələ hazır deyil, amma artıq sosial şəbəkələrdə qızğın müzakirələrə səbəb olub. Tarixçi, siyasi icmalçı və diplomatın şərhləri.

• Azərbaycanda qapalı çevrə: seçki pozuntuları və AİHM-in gecikən qərarları
• ABŞ Dövlət Departamenti Azərbaycanda “Media haqqında” qanunun qəbulundan narahatlığını bildirib
• Azərbaycanda “Media haqqında” qanun qəbul edilib: bu nə deməkdir? Müstəqil jurnalistlərin şərhləri

Yeni “Vətənpərvərlik tərbiyəsi haqqında” qanunun hazırlanması Azərbaycan parlamentinin Elm və Təhsil Komitəsinin 2022-ci il yaz iş planına daxil edilib.

Belə bir qanunun hazırlanması planları haqda ilk məlumat Milli Məclis kuluarlarında ötən ilin sentyabr ayından müzakirə olunmağa başlayıb. Amma o vaxt qanun hansısa səbəbdən hazırlanmayıb və unudulub.

Mövzunun yenidə gündəmə gəlməsi sosial şəbəkələrin Azərbacan seqmentində qızğın müzakirələrə səbəb olub.

Şərhlər

Altay Göyüşov, tarixçi:

“Mən sizi əmin edirəm ki, vətənpərvərliyin ilk prinsipi ümummilli liderin irsinə sadiqlik hesab olunacaq. Sovet hökumətində də vətənpərvərlik marksizm-leninizmə sadiqlik hesab olunurdu. Onu qəbul etməmək mümkün deyildi. Belə bir şey heç təsəvvür belə olunmurdu.

İndi də Heydər Əliyevi ümummilli lider kimi qəbul etməyənlər vətənpərvər sayılmayacaq və nəticədə qanuni şəkildə başlarına hər cür müsibət gətiriləcək.

Yeri gəlmişkən, Rusiyada artıq tarix elmi ilə bağlı belə bir müddəa hətta konstitusiyaya salınıb. Yəni əgər sən tarixi dövlətdən fərqli olaraq təfsir edirsənsə, artıq konstitusiyanı pozmuş olursan.

Misal üçün, dövlətin tarix kitablarında panfilovçular haqqında yazılıb. Tarixi sənədlər kitabda yazılanın uydurma olduğunu deyir. Əgər sən bunun uydurma olduğunu, yəni həqiqəti deyirsənsə, deməli, konstitusiya əleyhinə gedirsən və yumşaq desək, vətənpərvər deyilsən”.

Aqşin Kərimov, siyasi icmalçı:

“Vətənpərvərlik yaxşı hissdir, qürurvericidir, amma nəzərə alaq ki, hərə vətənpərvərliyi fərqli baxış bucağından dəyərləndirir. Vətənpərvərliyin meyarları çoxdur, bu, ictimai fikir və ictimai münasibətlərlə tənzimlənir.

İndi sual edirik: Qanun layihəsi hazırlansa, vətənpərvərliyin barometri, ölçü meyarları o sənəddə necə göstəriləcək?

Elm və təhsil komitəsinin üzvləri, hörmətli millət vəkilləri! Axı vətənpərvərlik və ya onun tərbiyəsini qanunla tənzimləmək o ülvi hissləri çərçivəyə salmaq anlamına gəlmirmi? Nədənsə, mənim baxış bucağım belədir, vətənpərvərlik tərbiyəsi ailədən, məktəbdən başlayır. İndi biz hansı ailəyə deyə bilərik ki, uşağı bu qanun çərçivəsində tərbiyə et, etməsə belə, buna inzibati nəzarəti həyata keçirmək praktiki olaraq da mümkün deyil.

Vətən müharibəsində Azərbaycanın qələbəsi, yaranan yeni geosiyasi reallıq, əlbəttə ki, qanunvericiliyə də dəyişikliklər tələb edə bilər. Amma vətənpərvərlik, onun tərbiyəsi, tənzimlənməsi nə deməkdir? Açığı bu, hələ ki, populizm kimi səslənir.

Hər bir qanunun pozulmasına görə, məsuliyyət nəzərdə tutulur. Buna görə də digər sual ortaya çıxır: Qanun layihəsi qəbul edilsə, onun maddələrindən irəli gələn tələblərin pozulmasına görə məsuliyyət necə müəyyən ediləcək? Axı elə məsələlər var ki, onları qanunla tənzimləmək mümkün deyil, Vətən müharibəsindən sonra heç buna ehtiyac da duyulmur”.

Emin İbrahimov, diplomat:

“Vətənpərvərlik haqqında qanun layihəsi söhbəti çıxıb. Bunu eşidən kimi axtarışa verdim, görüm Rusiyada nə vaxt qəbul olunub belə bir şey. Yanılmadım. 2020-ci ilin iyul ayında Rusiyada “Vətənpərvərlik tərbiyəsi haqqında qanun” qəbul olunub. 1 il sonra isə məsələ artıq Bakıdadır.

Rusiya hal-hazırda bu regionda avtoritarların əsas geosiyasi və siyasi-ideoloji dayaqlarındandır. Bizim hakimiyyətin də Rusiyanın siyasi orbitində qalması təsadüfi deyil. O, orbitdən çıxsa, çökəcək. Xüsusilə, müharibə sonrası siyasətlərində bu, kifayət qədər aydın görünür”.