Azərbaycan Laçın yolu ilə bağlı mövqeyinə görə BMT fonduna etiraz edib
Azərbaycan BMT fonduna etiraz edib
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondunun (UNFPA) Azərbaycan nümayəndəliyinin rəhbəri bu gün Azərbaycan Prezident Administrasiyasına dəvət edilib və Laçın yolundakı vəziyyətə dair fondun son bəyanatı ilə bağlı rəsmi Bakının narahatlığı onun diqqətinə çatdırılıb. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi də bununla bağlı bəyanatla çıxış edərək UNFPA-nın mövqeyini qəbuledilməz adlandırıb. Siyasi icmalçı Hacı Namazovun fikrincə, BMT vəziyyətə müdaxilə etməyə çalışsa belə, çətin ki, uğur qazansın.
- Qərb, ya Rusiya? Cənubi Qafqazda nəyi və niyə seçirlər?
- Niyə “Vardanyan layihəsi” məhz layihədir? Bakıdan təhlil
- Niyə “Vardanyan layihəsi” məhz layihədir? Bakıdan təhlil
Nə baş verib?
Yanvarın 24-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondu (UNFPA) BMT Baş katibinin əvvəlki razılaşmalara uyğun olaraq gərginliyin azaldılması və Laçın dəhlizi boyunca hərəkət azadlığının və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi ilə bağlı çağırışını dəstəkləyib.
“Qadınlar və qızlar, gənclər, əlillər və qocalar da daxil olmaqla, ziyan çəkən əhalinin əsas ehtiyaclarının ödənilməsini təmin etmək çox vacibdir”, – BMT-nin Əhali Fondunun bəyanatında deyilir.
“Seksual və reproduktiv sağlamlıq məhsulları və xidmətlərinə davamlı çıxışı təmin etmək və qadınların təhlükəsiz şəkildə doğum həyata keçirə bilməsini təmin etmək üçün dəhliz boyunca hərəkət azadlığı və təhlükəsizliyi həyati əhəmiyyət kəsb edir”, – deyə fond əlavə edib.
UNFPA qadın və qızların, o cümlədən də digər həssas şəxslərin əsas ehtiyac malları və xidmətlərinə çıxışını təmin etmək üçün humanitar prinsiplərə uyğun olaraq bütün tərəflərlə işləməyə hazır olduğunu bildirib.
Prezident Administrasiyasına çağırış
BMT-nin Əhali Fondunun (UNFPA) Azərbaycandakı ofisinin rəhbəri bu gün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasına dəvət olunub və ona təşkilat tərəfindən yanvarın 24-də Laçın yolundakı vəziyyətə dair verilmiş qərəzli, həqiqətə uyğun olmayan bəyanatla bağlı narahatlıq çatdırılıb.
Azərbaycan tərəfi vurğulayıb ki, ərazilərimizin işğal altında olduğu vaxtlarda müxtəlif BMT təşkilatları Azərbaycanın qaldırdığı legitim məsələlərə cavab olaraq “Biz humanitar təşkilatlarıq, siyasi məsələlərə qarışmırıq” deyib yaxalarını kənara çəkirdilər.
“Lakin Azərbaycanın öz torpaqlarını işğaldan azad etməsindən sonra indi eyni təşkilatlar nədənsə humanitar təşkilat olduqlarını unuduraq siyasi məsələlərlə məşğul olurlar. Bu xüsusda mandatı cinsi və reproduktiv sağlamlıq, doğum kimi məsələlərdən ibarət olan UNFPA-nın belə “siyasi fəallığı” anlaşılmaz və qəbuledilməzdir.
Daha bir məlumata görə, Ermənistan Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ərazilərimizə BMT missiyasının göndərilməsi, eləcə də müxtəlif BMT təşkilatlarının humanitar yardım göstərməsi istiqamətində cəhdlərini artırıb”, – APA informasiya agentliyinin UNFPA rəhbərinin Azərbaycanın hakimiyyət nümayəndələri ilə görüşü haqda məlumatında deyilir.
Məlum olub ki, bəzi BMT təşkilatları hətta Azərbaycan tərəfi ilə heç məsləhətləşmədən bu istiqamətdə müzakirələr aparırlar.
Bu xüsusda UNFPA-nın Azərbaycandakı ofisinin rəhbərinin nəzərinə çatdırılıb ki, Ermənistan və onun havadarları ölkəmizə qarşı həyata keçirdikləri çirkin qarayaxma kampaniyasında BMT-ni siyasi alətə çevirməyə çalışırlar. Ermənistan və onun havadarlarının məqsədi humanitar ad altında Azərbaycanın suveren ərazilərinə daxil olmaq və orada siyasi oyunbazlıqla məşğul olmaqdır. BMT isə öz növbəsində bu kimi çirkin oyunların qurbanına çevrilməməli, öz müstəqilliyini, qərəzsizliyini qorumalı və ölkələrə münasibətdə nümayiş etdirdiyi ikili standartlara və selektiv yanaşmaya son qoymalıdır.
“Azərbaycan Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ərazilərimizdə BMT-nin heç bir rolunu görmür və suveren ərazilərimizə BMT missiyasının göndərilməsinə və ya müxtəlif təşkilatların humanitar yardım adı altında fəaliyyətinə imkan verməyəcək”, – Prezident Administrasiyasından bildirilib.
Məlumatda deyilir ki, UNFPA rəsmisi Azərbaycanın narahatlığının aidiyyəti üzrə çatdırılacağını bildirib.
Azərbaycan XİN-in bəyanatı
“24 yanvar tarixində BMT-nin Əhali Fondunun Laçın yolu ətrafında yaranmış vəziyyətlə bağlı qərəzli, həqiqəti əks etdirməyən və təşkilatın mandatına aid olmayan məsələlərlə bağlı bəyanatı təəccüb və təəssüf doğurur.
Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü nəticəsində 30 il ərzində öz evlərindən didərgin düşmüş, illərlə çadır şəhərciklərində, atılmış qatar vaqonlarında, düşərgələrdə heç bir sağlamlıq şəraiti olmayan mühitdə yaşamış, təhsil, səhiyyə və bütün digər hüquqlardan məhrum olmuş yüz minlərlə azərbaycanlı ailənin acınaqcaqlı vəziyyətinə münasibət bildirməyən BMT-nin Əhali Fondunun azərbaycanlıların legitim etirazlarına dair bəyanat verməsi qəbuledilməzdir”, – Azərbaycan XİN-in UNFPA-nın bəyanatına verdiyi cavabda deyilir.
“Azərbaycanın təbii sərvətlərinin qanunsuz istismarının, bu sərvətlərin Azərbaycandan Ermənistana daşınması və yalnız humanitar məqsədlər üçün nəzərdə tutulmuş Laçın yolundan sui-istifadə hallarının qarşısının alınması tələbi ilə Azərbaycanın suveren ərazisi olan Laçın yolunda dinc etirazlar Azərbaycan xalqının legitim hüququdur.
Erməni sakinlərin kompakt yaşadığı Azərbaycan ərazilərində qeyri-qanuni fəaliyyətlər Azərbaycanın milli təhlükəsizliyinə hədədir və belə qanunsuz fəaliyyətlərə son qoyulması zəruridir. Bu xüsusda, 2020-ci il 10 noyabr tarixli Üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikası Laçın dəhlizi üzrə hər iki istiqamətdə vətəndaşların, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin hərəkətinə təhlükəsizlik zəmanəti verir. Təhlükəsizlik zəmanəti həmçinin Laçın yolundan sui-istifadənin qarşısının alınmasını ehtiva edir”, – Azərbaycan XİN-dən bildirilib.
Bəyanatda XİN BMT-nin Əhali Fondunu qərəzsiz olmağa və təşkilatın nüfuzuna xələl gətirəcək hərəkətlərdən və açıqlamalardan çəkinməyə çağırıb.
Ekspert şərhi
Siyasi icmalçı Hacı Namazovun fikrincə, BMT-nin Əhali Fondunun nümayəndəsinin prezident administrasiyasına dəvət olunması və Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatı sırf xəbərdarlıq xarakteri daşıyır:
“Beləliklə, hər kəsə aydındır ki, rəsmi Bakının razılığı olmadan heç bir beynəlxalq təşkilat, o cümlədən BMT ölkənin suveren ərazisi olan Qarabağda hər hansı fəaliyyətlə məşğul ola bilməz.
BMT-nin baş katibinin, müxtəlif fondların və digər profillərdə beynəlxalq təşkilatların bəyanatları, müraciətləri daha çox diplomatik etiketdən irəli gəlir. Amma onları fəaliyyətə çağırış adlandırmaq çətindir”.
Namazov JAMnews-a verdiyi şərhdə Qarabağın ermənilər yaşayan hissəsindəki vəziyyətə də toxunub:
“Bu gün Xankəndidə və erməni əhalisinin yaşadığı ona bitişik qəsəbələrdə vəziyyət fəlakətli deyil. Hər gün sülhməramlıların onlarla texnikası ora lazım olan hər şeyi çatdırır. Dekabrın 12-dən əvvəl Ermənistandan ora daha çox ərzaq və digər malların gətiriləcəyinə inanmıram.
Azərbaycan prezidentinin Qarabağın bu hissəsinin mülki əhalisi üçün sülhməramlılar tərəfindən yüklərin daşınmasında Bakının qəbahət heç nə görməməsi barədə bəyanatından əvvəl bu barədə heç nə qeyd olunmayıb. Amma bundan sonra Rusiya sülhməramlılarının bu mövqeyi necə özünün reklamına çevirdiyini görürük. Aydın məsələdir ki, bütün bunlar tərəflər arasında pərdəarxası razılaşmaların nəticəsidir.
Buna əsaslanaraq hesab edirəm ki, Azərbaycanın BMT baş katibinin və UNFPA-nın bəyanatları ilə bağlı mövqeyi kifayət qədər başa düşüləndir. Hətta bu beynəlxalq təşkilatların ölkəmizə qarşı çox da səmimi olmayan münasibətinin tarixinə nəzər salmasaq belə”.
