Azərbaycan bölgələrindəki hava limanları niyə işləmir? İqtisadçı şərhi
Azərbaycan bölgələrindəki hava limanları
Hazırda Azərbaycanın regionlarında dörd beynəlxalq hava limanı mövcuddur. Lənkəran, Qəbələdə və Zaqatala aeroportları daha əvvəl istifadəyə verilib, dördüncüsü isə işğal olunmuş ərazilər azad edildikdən sonra Füzulidə inşa edilib. Laçında beynəlxalq hava limanının tikintisi davam etdirilir. Lakin bütün bu hava limanları yalnız arabir fəaliyyət göstərir. Ölkədə tam gücü ilə işləyən yalnız bir hava limanı var – Bakıda yerləşən Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanı. İqtisadçı ekspert, Respublikaçı Alternativ partiyasının liderlərindən biri Natiq Cəfərli Azərbaycanın bölgələrində hava limanlarının işlək olmamasının səbəblərindən danışıb.
- Azərbaycan parlamenti Fransaya qarşı sanksiyaların tətbiqinə çağırıb
- Jurnalist Şahin Rzayev həbs edilib (Yenilənib)
- “Abzas Media” işi üzrə altıncı həbs (Yenilənib)
“Özləri işlədə bilmirlər, başqalarına da vermirlər”
“Ölkənin regionlarında bir neçə hava limanı tikilib, istifadəyə verilib. Hələ bir neçə hava limanı da işğaldan azad olunan torpaqlarımızda tikiləcək. Regionlarda olan hava limanları ağır yük kimi büdcənin çiynindədir, işlədə bilmirlər, başqalarına da işlətməyə vermirlər:
Lənkəran Hava Limanının tikilməsinə 51 mln. dollar xərclənmişdi (indiki məzənnə ilə 86,7 mln. manat), sonradan 2 dəfə də cari təmir işləri görülüb (yeraltı sularla bağlı drenaj sistemi tikiləndə yaddan çıxmışdı), bu məqsədlə də 10 mln. manatdan çox vəsait xərclənmişdi, tikiləndən bəri hər il bu hava limanının saxlanmasına ildə 2-3 mln. manat xərclənilir. 2023-cü ildə Lənkəran Hava limanından cəmi 12 min sərnişin istifadə edib (günə 32 sərnişin düşür).
Qəbələ Hava Limanı 85 mln. manata başa gəlib. Hər il saxlanmasına 2 mln. manatdan çox vəsait xərclənib. 2023-də bir nəfər də bu hava limanından istifadə etməyib, uçuş olmayıb.
Zaqatala Hava Limanı 67,1 mln. manata başa gəlmişdi. Sonra mühəndislik xətalarının aradan qaldırılmasına və yenidən təmir edilməsinə əlavə 29 mln. manat da ayrıldı. Hər il 2 mln. manat da cari xərclər üçün ayrılır. 2023-cü ildə 0 sərnişinə xidmət edib”.
Nə etməli?
“Allah “Google” çıxaranların atasına rəhmət eləsin, axtarış versəniz görərsiniz ki, hələ 10-12 il əvvəl regionlarda olan hava limanlarını xarici şirkətlərə icarəyə verilməsinin doğru olduğunu təklif etmişdik.
O zaman məmurlar ya cavab vermirdilər, ya da bu işin mümkün olmadığını deyirdilər. İndi qalstuklu məmurlar çıxıb deyir ki, regionalrda hava limanlarının uzunmüddətli icarəyə verilməsi üçün danışıqlar aparır, buna çalışırlar.
Məmləkətdə sonda həmişə biz deyənlər olub-olur-olacaq, sadəcə zaman itiririk. İndi hava limanlarını icarəyə vermək istəyirlər, amma icarəyə götürmək istəyən tapa bilmirlər, çünki xarici şirkətlər yatırım qoymaq və işlətmək üçün qanunların zəmanətini istəyirlər. Tez-tez dəyişən “oyun qaydalarından” çəkinirlər. Vergi-gömrük siyasətindən qorxurlar. Yəni xarici investor “lox” deyil, “sən öl yaxşı olacaq”, sözünə inanıb 1 qara qəpik də xərcləməzlər.
Deməli, yenə illərdir dediyimiz məsələyə qayıdırıq – iqtisadiyyatı düzəltmək üçün ilk növbədə idarəetmə və məhkəmə sistemi düzəlməlidir, başqa yol yoxdur. 10-15 il itirəcəklər, sonra yenə biz deyənə gələcəklər, amma o zaman artıq gec ola bilər. İnsanlardan fərqli olaraq, iqtisadiyyatı “dəyənəklə” idarə etmək mümkün deyil”, – Natiq Cəfərli sosial şəbəkədə yazıb.
