Azərbaycanlı araşdırmaçı jurnalist, hakimiyyətin ünvanına tənqidləri ilə tanınan Əfqan Muxtarlı 2014-cü ildə Bakıdan Gürcüstana mühacirət edib.
2017-ci ildə o, Tbilisidən oğurlanaraq Bakıya gətirilib. BBC Azərbaycancanın yazdığına görə, Muxtarlı vəkillərə zəng edərək, “oğurlandığını” və Bakıda, Dövlət Sərhəd Xidmətinin əsas binasında olduğunu deyib.
Burada o, sərhədi qanunsuz keçməkdə, qaçaqmalçılıqda və hakimiyyət nümayəndəsinə müqavimət göstərməkdə günahlandırılaraq altı il azadlıqdan məhrum edilib.
O, üç ilə yaxın həbsdə qalıb. 2020-ci il martın 17-də məhkəmə onun cəza müddətinin qalanını şərti cəza ilə əvəz edib. Azad olunandan dərhal sonra Muxtarlı ailəsinin siyasi mühacirətdə olduğu Almaniyaya göndərilib.
Beynəlxalq hüquq müdafiə təşkilatları Əfqan Muxtarlını vicdan məhbusu hesab edir.
Seymur Kazımov JAMnews üçün Skype vasitəsilə Əfqan Muxtarlıdan müsahibə alıb.
“Məni mühacirətdən daha çox sürgündə olan jurnalist kimi təqdim etsəniz daha yaxşı olar. Mühacirət bir çox halda könüllü olur. Mənim həbsim sürgünlə əvəz olunub”, deyir Əfqan Muxtarlı.
“Yaxşı olardı ki, Gürcüstana qayıdım”
Mühacirətdə
iş təcrübəsi olduğunu deyən Muxtarlı, 2015-2017-ci illərdə Gürcüstanda yaşayıb.
O, jurnalist fəaliyyətinin Gürcüstan mərhələsini məhsuldar hesab edir.
“Ölkə
başçısının ailəsi və onun yaxınlarına məxsus biznesini araşdırmışam”.
Əfqan
əlavə edir ki, Gürcüstanda işləmək daha rahat idi. “Almaniyada da jurnalistika
ilə məşğul olacağam. Azərbaycan jurnalistlərinin mühacirətdə işləmək kimi təcrübəsi
var. Yaxşı olardı ki, Gürcüstana qayıdım. Orada daha keyfiyyətli işləyə bilərəm”.
Araşdırma
jurnalistikasının xüsusiyyətlərindən danışan Muxtarlı, bunun uzun proses
olduğunu deyir. Belə ki, paralel olaraq, aktiv jurnalistika ilə də məşğul
olacaq. “Azərbaycan və Avropa mediası ilə
əməkdaşlıq edəcək.
“Müayinə olunuram”
“Ekstremal şəraitdə yaşamışam, 17 yaşımdan döyüşdə olmuşam (1990-cı illərin əvvəlində yaşanmış Qarabağ müharibəsini nəzərdə tutur – JAMnews). Bunlar da səhhətimdə ciddi təsirlər buraxıb”.
Muxtarlı həbsdən əvvəl də şəkər xəstəliyindən əziyyət çəkib, bundan əlavə, ürək-damar sistemində də problemlər var. “Hazırda müayinə olunuram. Azərbaycan hökuməti sevinməsin ki, xəstəyəm, işləyə bilməyəcəyəm”.
“Peşəkarhüquqmüdafiəçisiolmaqfikirimyoxdur”
“Jurnalistlər hüquq müdafiəsi sahəsində çalışan insanlar hesab olunurlar. Biz haqqı pozulanların problemlərini işıqlandırırıq, biz həbsdə olanların müdafiəsi ilə məşğuluq. Bu istiqamətdə fəaliyyətimi davam etdirəcəyəm. Peşəkar hüquq müdafiəçisi olmaq fikirim yoxdur”.
Ən böyük problem
Bu,
Almaniyada dil bilgisi problemidir. Ailə üzvlərinin bir neçə dili bilməsi bugünədək
Əfqanın köməyinə çatıb. “Həyat elə gətirib ki, 50 yaşında mən alman dilini öyrənməliyəm.
Amma dil öyrənəcəyəm deyə mətbuatdan kənarlaşmaq kimi bir məsələ yoxdur.
Jurnalist fəaliyyətimlə paralel aparacağam bu işi. Çalışacam ki, bir il ərzində
alman dili ilə bağlı problemim olmasın”.
Almaniyada koronavirusla mübarizə
Burada panika yoxdur. Burada ümumiyyətlə evdən çıxmaq qadağası olmayıb, bu müddət ərzində də ictimai nəqliyyat fəaliyyət göstərib. Vəziyyətin yaxşılaşması ilə əlaqədar yumşalmalar başlayıb- restoranlar, bağçalar açılır. Orta məktəbdə dərslər artıq bərpa olunub.
Tələbələr həftədə iki dəfə universitetlərə gedə biləcək. İctimai məkanlarda maskadan istifadə olunur. Almaniya pandemiya dövründə Avropada xəstəliyə ən hazırlıqlı ölkədir. İspaniya, İtaliya və Fransadakı kimi insan ölümləri burada çox olmadı.
Digər tərəfdən də, Almaniya hökuməti əhalinin sosial durumunun yaxşılaşdırılması üçün müəyyən proqramlar həyata keçirib.
“Cənubi Qafqazda az-çox demokratiya işartıları olan
ölkə Gürcüstan idi”
“Gürcüstan Baş Prokurorluğu dəfələrlə bəyan edib ki, Əfqan Muxtarlıdan izahat ala bilməmişik. İlk növbədə Baş Prokurorluğa gedib həmin izahatı verməliyəm. Bu, artıq prinsip məsələsidir və Gürcüstan hökuməti etdiyi cinayətə görə cavab verməlidir.
Bu, Kvirikaşvili (sabiq baş nazir – S.K.) hakimiyyəti dövründə bütün hökumətin günahıdır, başda İvanişvili (“Gürcü arzusu” partiyasının lideri – S.K.) olmaqla. Bu cinayəti mən belə qoymayacağam.
Bu, ancaq özümə görə deyil. Cənubi Qafqazda az-çox demokratiya işartıları olan ölkə Gürcüstan idi. Bu cinayət açılmasa, həmin insanlar cəzalandırılmasa belə qanunsuzluqlara imkan yaradılacaq”.
Muxtarlı
əlavə edir ki, Cənubi Qafqazın bütün dövlətlərində demokratik cəmiyyət
qurulmalıdır, jurnalistlər oğurlanmamalı, həbs edilməməlidir.
“Avropaya gəlmək kimi istəyim olmayıb”
Muxtarlı əlavə edir ki, 2003-cü ildən bugnədək Avropada siyasi oturum almaq imkanı olsa da, bundan istifadə etməyib.
“Milli azadlıq hərəkatına 15 yaşımda qoşulmusam, 17 yaşımda ölkənin suverenliyi uğrunda mübarizə aparmışam.
Bu ölkədə yaşamaq İlham Əliyevdən, məni ölkədən sürgün edən istənilən məmurdan çox mənim haqqımdır”, Muxtarlı deyir.
