«Ֆանտաստիկ գործ»։ Թե ինչպես է ադրբեջանցի լրագրողը մեղվաբույծ դարձել
Մեղվաբուծությունն Ադրբեջանում
Առավոտյան ժամը վեցն է։ Բաքվի ավտոկայանում սպասում ենք Էլվինին՝ Եվլախ մեկնելու համար։
Էլվին Բայրամլին լրագրող է։ Բայց արդեն որերորդ տարին է՝ բոլորովին այլ գործով է զբաղված՝ մեղվապահությամբ։ Եվ մեր ուղևորությունը Եվլախ կապված է այդ զբաղմունքի հետ․ ուզում ենք տեսնել նրա մեղուներին, մեր գործընկերոջը ճանաչել այդ կողմից։
- Կովեր, պատերազմ և հավատք․ Կրիշնայական ֆերմերի պատմությունն ադրբեջանական գյուղից
- Վրացական գինի․ ի՞նչ է կանգնած հաջողության հետևում
- Զարգավայի գաղտնիքը․ ադրբեջանական գյուղ՝ տարօրինակ և գաղտնի պատմությամբ
Մեղուների քոչը՝ լեռներից դեպի հարթավայր
«Մենք ամբողջությամբ կախված ենք բնությունից։ Եթե կերը քիչ է, ստիպված ենք մեղուներին այլ տեղ տեղափոխել։ Մեղվաբուծությունում կարևոր է ամեն ժամը։ Եթե որոշումը կայացվել է, ապա արդեն երեկոյան հավաքում ենք մեր բոլոր իրերն ու ճամփա ընկնում։ Եթե ուշացնես կամ մեկ օր շուտ տեղափոխես, կարող ես վնասել մեղուներին։ Այդ պատճառով էլ ստուգում ենք մեղուների քանակը, եթե այն նվազել է, ուրեմն՝ կերը քիչ է, գուցե՝ ընդհանրապես չկա, այդ դեպքում միանգամից տեղափոխվում ենք», — ասում է Էլվինը։
Սկզբից մենք գիտեինք, թե Էլվինի հետ հանդիպելու ենք նրա հարազատ շրջանում Աղստաֆայում։ Նրա մեղուները հիմնականում ապրում են Աղստաֆայի շրջանի Մուղանլի և Քեխնիա գյուղերում՝ Բաքվից 500 կմ հեռավորության վրա։ Սակայն այս ամառ տեղումները շատ են եղել, և ծաղիկներ գրեթե չեն մնացել։ Որպեսզի մեղուները սովի չմատնվեն, նրանց տեղափոխել են Եվլախ, որը Բաքվից 300 կմ հեռավորության վրա է։
Էլվինը կնոջ և երկու երեխաների հետ ապրում է Վիշնյովկա ավանում՝ Բաքվի ծայրամասում։ Գոնե շաբաթը մեկ նա մեկնում է իր տնտեսություն՝ ստուգելու մեղուներին։ Այս անգամ մենք նրա ուղեկիցներն ենք։
Տեղ ենք հասել առավոտյան 10-ին։ Չնայած վաղ ժամին՝ արևն արդեն այրում է։ Ստվերում նվազագույնը 40 աստիճան է։ Թեև այս տափաստանում ստվեր գտնելը հեշտ բան չէ։ Բայց հարթավայրում բույսեր են աճում, որոնցից էլ մեղուները նեկտար են հավաքում՝ սորուկ, մոշենի, օշինդր և այլն։
«Հարթավայրում ամռանը շատ շոգ է։ Այդ պատճառով էլ վաղ առավոտյան եմ գալիս, որ մինչև կեսօր գործերս ավարտեմ և վերադառնամ։ Իհարկե, սա չես համեմատի մեր լեռնային անտառների գյուղերի հետ, որոնք գեղեցիկ բնապատկեր ունեն։ Բայց, ցավոք, այս ամառ չէինք կարող մեղուներին այնտեղ թողնել», — ասում է Էլվինը։
Մասնագիտության ընտրությունը՝ բողոքի զգացումից ելնելով
Էլվինի հետ ծանոթացել եմ մոտ տասը տարի առաջ, մեդիանախագծերից մեկի ժամանակ։ Նա բավականին տաղանդավոր և ոգևորված երիտասարդ լրագրողի տպավորություն էր թողել, որը լավ ապագա ունի։ Աշխատում էր երկրի գլխավոր տեղեկատվական գործակալություններից մեկում։
Ասում է, որ չէր պլանավորում լրագրությունն ընտրել։ Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց անմիջապես հետո ընդունվել է մասնավոր համալսարաններից մեկի իրավաբանական ֆակուլտետը։ Սակայն առաջին սեմեստրից դադարեցրել է ուսումը։ Կրկին ընդունելության քննություն է հանձնել նույն ամառ և արդեն ընդունվել Բաքվի համալսարանի լրագրւթյան ֆակուլտետ։
Պատանի տարիքից Էլվինի համար շարժիչ և ուղղորդող ուժ է եղել բողոքի զգացումը։
«Բարձր դասարաններում մտածում էի, որ Բաքու եմ մեկնելու, բողոքելու եմ բոլորի դեմ, ցույցեր եմ կազմակերպելու։ Ֆրանսիայի դեսպանատան մոտ ցույց եմ անցկացնելու։ Եթե կհիշեք, այն ժամանակ խորհրդարանում մի դեպք էր տեղի ունեցել․ «Ժակ Շիրակը զայրացել էր» (ծիծաղում է) [2000 թ-ին ադրբեջանական խորհրդարանի պատգամավոր Շամիլ Ղուրբանովը կտրուկ քննադատել էր Ֆրանսիայի նախագահին՝ այդ երկրի հայամետ դիրքորոշման պատճառով – JAMnews]։
Գյուղում հիմնականում դիտում էինք պետական AzTV հեռուստաալիքը։ Մյուս հեռուստաալիքներն այս ալիքի փոքր ձագերն էին թվում։
Այդ բոլոր ալիքներով խոսում էին հայերի քաղաքականությանը Ֆրանսիայի աջակցության մասին։ Իրականում այդպես էլ կար։ Եվ ինձ՝ 17-ամյա երիտասարդիս, դա հուզում էր։ Ֆրանսիայի դեսպանատան մոտ ցույց անելու միտք ծագեց»։
«Անցկացրի՞ր ցույցդ դեսպանատան մոտ», — հետաքրքրվում եմ ես։
«Ոչ, չանցկացրի (ծիծաղում է)։ Ուրիշ ցույցեր եղան։ Հոդվածների տեսքով։ Նաև մի քանի հանրահավաքների եմ մասնակցել։ Ընկերներով համալսարանում ստեղծել ենք ուսանողական կազմակերպություն»։
«Մեղվաբույծ՝ լրագրողների շրջանում, լրագրող՝ մեղվաբույծների շրջանում»
Էլվինի խոսքով՝ ինչ-որ պահի նրա մոտ սեր է արթնացել լրագրության հանդեպ, սակայն համալսարանում քառամյա ուսումը գրեթե ոչինչ չի տվել։ Համալսարանն ավարտելուց հետո նա բանակ է գնացել։ Հետո՝ մասնակցել միջազգային կազմակերպությունների մի քանի մեդիանախագծերի։
Ասում է, որ պրոֆեսիոնալ լրագրությունը հիմնականում ուսումնասիրել է այդ թրեյնինգների ժամանակ։ Միաժամանակ սկսել է աշխատել տեղեկատվական գործակալություններից մեկում։ Սակայն միջազգային լրագրության ոլորտում սովորածը չի հաջողվել կիրառել տեղական մեդիայում։
«Ես զգում եմ, երբ է նյութը լավ, արդար, անաչառ գրված։ Այնտեղ, որտեղ աշխատում էի, այդպիսի պայմաններ չկային։ Այո, կային խոչընդոտներ, ֆինանսապես նույնպես կարող էիր բավարարված չզգալ։
Չգիտեմ, գուցե ուրիշ երկրում պրոֆեսիոնալ լրագրող դառնայի և չմտածեի մեղվաբուծության մասին։ Գուցե եթե այն միջազգային նախագծերն ավելի երկար տևին, էլ ավելի պրոֆեսիոնալ կդառնայի որպես լրագրող։
Չստացվեց, և ես զգացի, որ մեղվաբուծությունում իմ կարիքը մեծ է։ Հիմա ես հայտնի եմ՝ որպես մեղվաբույծ՝ լրագրողների շրջանում, և որպես լրագրող՝ մեղվաբույծերի շրջանում»։
Էլվինին այժմ էլ չես համարի լրագրությունից այդքան հեռու մարդ։
Նա Ադրբեջանի մեղվաբույծների ասոցիացիայի մամուլի քարտուղարն է։ Հասարակությանը տեղյակ է պահում մեղվաբույծների խնդիրներին, ձգտում է պաշտպանել նրանց իրավունքները։ Նա նաև իր ստեղծած «Բալչի» (մեղվաբույծ) բրենդի էջերն է վարում սոցցանցերում։ Այդ էջերը պատմում են ոչ միայն «Բալչի» արտադրանքի վաճառքի մասին, այլև հետաքրքիր կոնտենտ են առաջարկում հոդվածների, լուսանկարների և տեսանյութերի տեսքով, դրանք նվիրված են մեղվաբուծությանը։
Ի՞նչ հեռանկարներ ունի նոր բրենդն Ադրբեջանում
Քանի որ խոսք գնաց «Բալչիի» մասին, Էլվինին հարցնում եմ՝ թե որքան հեշտ է Ադրբեջանում նոր բրենդ ստեղծելը։
«Դե ի՞նչ բրենդ։ «Բալչին» փոքր ընտանեկան բիզնես է։ Բայց այն կարելի է հաջողված անվանել։ Դու այս ոլորտի մարդ չես, բոլորովին այլ կրթություն ունես, նյութական հիմք չունես, և այդ ամենի ֆոնին ստեղծում ես թեև փոքր, բայց ընտանեկան բիզնես, կարծում եմ, այն կարելի է հաջողված համարել»։
Էլվինն ասում է, որ իր հայրն ամենասկզբից էլ ցանկացել է, որ որդին օգնի իրեն մեղվաբուծական տնտեսությունում։
«Ես մեծացել եմ մեղվաբույծի ընտանիքում։ Հայրս ամեն տարի ասում էր, որ պետք է օգնեմ իրեն մեղրի վաճառքի հարցում։ Ես էլ մտածում էի՝ ինչպես վաճառեմ մեղրը։ Լրագրողը չի կարող մեղր վաճառել։ Կարծում էի, թե մեղրը վաճառում են շուկայում, և ինձ բացարձակապես չէի պատկերացնում վաճառողի դերում։
Մի անգամ Ֆեյսբուքում տեսա, թե ինչպես է մեղր արտադրող ընկերությունը փաթեթավորում իր արտադրանքը, ինձ դուր եկավ։ Մտածեցի, որ ինքս էլ այդպես կարող եմ։ Սկսեցի ընկերներիցս հետաքրքրվել, թե ինչպես անվանել, փաթեթավորման ինչ դիզայն մտածել, որտեղից տարաներ գտնել։ Քիչ-քիչ սկսեցի ուսումնասիրել այս հարցերը։ Բրենդի անվանումը, կայքի ստեղծումը, սոցցանցերում էջեր սարքելը շատ դժվար էր ինձ համար»։
Մարդիկ չեն հավատում մեղվաբույծներին
Մեղվաբուծությունը մարդուց մեծ ջանքեր է պահանջում։ Խնդիրներն ու բարդություններն անհամար են։ Էլվինի խոսքով՝ գլխավոր խնդիրներից մեկն այն է, որ մարդիկ չեն վստահում մեղաբույծներին։
«Մեղվաբույծներն իրենց արտադրած մեղրը ստուգում են սննդային անվտանգության գործակալությունում, հավաստագիր են ստանում։ Երբ այդ փաստաթուղթը ներկայացնում ես գնորդին, ասում է, որ ցանկացածը կարող է այդպիսի թուղթ ստանալ։ Անվստահություն կա։ Որովհետև մեղրն ամենադժվար ստուգվող արտադրանքն է։
Օրինակ, երիտասարդ մեղրավաճառը բոլորովին այլ պատմություն է։ Ադրբեջանում մեղր գնողները հիմնականում տարիքով մարդիկ են։ Եթե տոնավաճառում շարքով կանգնած է տասը մեղրավաճառ, նայում են․ եթե վաճառողը տարիքով է, նա կարող է մեղվաբույծ լինել, և նրա մեղրը լավն է։ Երբ տեսնում են 30-35 տարեկան մեկին, ասում են, որ նա շատ երիտասարդ է, նրանից ի՞նչ մեղվաբույծ։
Նրանց կարծիքով՝ մեղվաբույծը տարեց տղամարդ է՝ հնամաշ կոստյումով, նրա գոգնոցն անպայման մեղրոտ է, և երբ նա տարան մեղրով է լցնում, անպայման մատը հետո լպստում է։ Տարաները նույնպես պետք է հին լինեն։
Իսկ երբ առաջարկում ես հատուկ գնված տարաներում կոկիկ լցրած մեղր, որը հատուկ ցելոֆանով փաթեթավորված է և պիտակներ ունի, իսկ ինքդ կոկիկ գոգնոցով ես, ձեռնոցով, քեզնից մեղր չեն գնի։ Ադրբեջանում ընդհանրապես ոչ ոք չի ուզում մեղր գնել խանութից»։
Ինչպե՞ս իմանալ՝ որ մեղրն է բնական
Յուրաքանչյուրը գոնե մեկ անգամ մտածել է, թե ինչպես սովորել տարբերել բնական մեղրը։ Էլվինի խոսքով՝ ժողովուրդը բնական մեղրը տարբերելու մի շարք մեթոդներ ունի, սակայն իրականում միայն մեկ մեթոդ կա՝ լաբորատորիան։
«Ոմանք վստահ են, որ իրենց համային ապարատը միլիոն դոլար արժե։ Եվ հենց փորձում են մեղրը, միանգամից պարզում են՝ բնական է, թե ոչ։ Բայց եթե այդպես հնարավոր լիներ որոշել իսկական մեղրը, ապա ինչո՞ւ են պետությունները դրա վրա միլիոններ ծախսում, լաբորատորիաներ սարքում։
Մի անգամ Բի-Բի-Սի-ով մեղուների մասին ֆիլմ եմ նայել, ավանի չափ լաբորատորիայում ստուգում են տարբեր երկրներից բերվող մեղրը։ Թանկարժեք կենտրոն է։ Այնտեղ մի կին պատմում էր, որ ամեն տարի ստուգում են Չինաստանից բերվող մեղրը։ Ինչ-որ նոր սխալ են գտնում, բայց հաջորդ տարի չինացի մեղվաբույծները բացարձակ այլ կեղծված մեղր են պատրաստում։ Մինչ ստուգումն արվում է, ժամանակ է անցնում, և այդ ընթացքում մարդիկ սպառում են հենց այդ կեղծ մեղրը։
Մեր երկրում անգամ լավագույն լաբորատորիաներն ունակ չեն 100%-ով որոշելու մերի բնական լինելը, խառնուրդների բացակայությունը դրանում։ Եթե անգամ կարողանում են, ապա մեծ դժվարությամբ։ Հենց այդ պատճառով էլ, երբ մեկը պնդում է, որ համտեսելով կարող է որոշել մեղրի որակը, սխալվում է»։
«Իսկ ի՞նչ են իրականում նշանակում «մաքուր» և «կեղծ» մեղր բնորոշումները», — հարցնում եմ Էլվինին։ Նա պատասխանում է, որ մաքուր մեղրը մեղուները հավաքում են ծաղիկների նեկտարից, տերևներից և որոշ միջատների արտաթորանքից, որոնք հավաքվում են տերևների արանքում։ Այնուհետև մեղուները զտում են հավաքված մթերքը, ջուրը գոլորշիանում է, այդ ամբողջ քաղցր զանգվածը 17-ը 21-ին հարաբերակցությամբ հավաքվում է մանր մեղրաբջիջներում։
Իսկ կեղծ մեղրը երկու ձևով են ստանում․ առաջինը, երբ մեղուներին կերակրում են սախարոզով, շաքարաջրով, և մեղուն մեղրի է վերածում ոչ թե բնամթերքն, այլ արդյունաբերական շաքարը։ Երկրորդ միջոցը շաքարի եփումն է, որին ավելացնում են մեղրին բնորոշ գույն ու համ տվող նյութեր։ Մեղրի այս երկու տեսակները ոչ միայն օգտակար չեն, այլև կարող են վնաս հասցնել մարդու օրգանիզմին։
Էլվինը քաղաքացիներին խորհուրդ է տալիս կասկածելի դեպքերում դիմել մասնավոր լաբորատորիաներ։ Այդ լաբորատորիաներում ստուգումը թանկ չէ, ասում է նա։
Խոչընդոտներ
Գործընկեր մեղվաբույծի խոսքով՝ Ադրբեջանում մի շարք խոչընդոտներ կան, որոնք խանգարում են այս ոլորտի զարգացմանը։ Օրինակ՝ Խորհրդային Միության փլուզումից հետո տեղական Կովկասյան մեղվի գենոֆոնդի անհետացումը։ Ադրբեջանցի մեղվաբույծները ներկա պահին մեղուներին գնում են արտասահմանից։ Ճիշտ է, երկրի լեռնային շրջաններում արդեն սկսվել են սելեկցիայի աշխատանքները, սակայն դա ժամանակ է պահանջում։
«Բացի այդ, մենք արհեստավարժ մեղվաբույծ-սելեկցիոներներ չունենք։ Մեղուների հիվանդությունների դեմ դեղորայքի տեսակներն են քիչ։ Չունենք անասնաբույժ-մեղվաբույծ։ Պատկերացրեք, որ երկրում բոլոր անասնաբույժները սովորել են անասուններ, հավեր բուժել, բայց մեղվաբույծներն իրենց անասնաբույժը չունեն։ Քիչ են մեղվաբույծները, որոնք արտասահմանում են սովորել, երիտասարդների շարքերում ընդհանրապես այդպիսիք չկան։ Երբ մեզ մոտ խոսում են մեղվաբուծության մասին, ենթադրվում են այն մարդիկ, որոնք այդ գործը սովորել են իրենց ուժերով, գործնականում։ Գիտական կենտրոն չկա», — ասում է Էլվինը։
Նա նշում է, որ պետությունը պետք է ինստիտուտներ ստեղծի մեղվաբուծությանն աջակցելու համար, սակայն դեռևս նման բան չկա։
«Վերջերս մեղվաբույծների մեր ասոցիացիան պայմանավորվածություն է ձեռք բերել Թուրքիայի համալսարաններից մեկի հետ։ Այնտեղ գիտական հիմքով մեղրի տարբեր խառնուրդներ են ստանում (ուսումնասիրելով դրա հատկությունները, բաղադրիչների հարաբերակցությունը)։ Պարզում են, թե, ինչ պայմաններում և որքան երկար կարելի է պահպանել այդ արտադրանքը։
Եվ այդ պատրաստի բաղադրատոմսերը նրանք տրամադրում են մեղվաբույծներին, որպեսզի նրանք արդեն պատրաստեն վերջնական արտադրանքը։ Դրա դիմաց նրանցից խորհրդանշական գումար են վերցնում, ասենք, 50 մանաթ [շուրջ $30]՝ 10 հազար մանաթի [շուրջ $5 900] մեղրի վաճառքի դիմաց։ Կարող են նաև որպես նվեր ընդունել որևէ սարքավորում և դրա դիմաց տրամադրել բաղադրատոմսերը։ Իսկ մենք արդեն այդ բաղադրատոմսերի հիման վրա մեղրի տեսակներ ենք ստանում այնպիսի բաղադրիչներով, ինչիպիսիք են ընկույզը, չիրը, կոճապղպեղը և այլն»։
Այդ ամենի համար Էլվինը հետևում է գերմանացի, անգլիացի, ռուսաստանցի մեղվաբույծների աշխատանքին և տեղեկություններ հավաքում։ Նա արտասահմանից նաև սարքավորում է գնել՝ չիր պատրաստելու համար։
«Այս ամենը մեզ համար դժվար է ֆինանսական տեսանկյունից։ Ես բազմաթիվ կրեդիտներ եմ հավաքել։ Ենթադրենք, որ ինչ-որ արտադրանք ենք ստացել, ո՞ւմ տանք, որ ստուգի։ Այդ ամենը մենք պետք է ինքներս անենք։ Զրոյից»։
«Քելբաջարի մեղր»՝ 30 տարի անց
Տարբեր պատճառներով մեղուների կեր հավաքելու վայրերի քանակը կրճատվել է, և դա մի նոր խնդիր է մեղվաբույծների համար։ Կուր գետի երկայնքով բույսերի ոչնչացումը, անտառահատումները չգազաֆիկացված գյուղերում՝ վառելափայտ հայթայթելու նպատակով․․․
Էլվինն ասում է, որ մեղուների համար կեր գտնելու վայրերի բացակայության ևս մեկ պատճառ էր տարիներով Ղարաբաղի կորուստը։
«Ղարաբաղն Ադրբեջանում մեղվաբուծության համար կերի մեծ տարածք էր ինչպես որակի, այնպես էլ քանակի տեսանկյունից։ Մեղվաբուծության ղարաբաղյան դպրոցը միշտ ամենաառաջատարն է համարվել Ադրբեջանում։ Օկուպացիայի տարիներին առաջին տեղում է հայտնվել Շեքի-Զաքաթալա վայրը»։
2020 թ-ի 44-օրյա պատերազմից հետո, որի արդյունքում այդ տարածքների նկատմամբ վերահսկողությունն անցել է ադրբեջանական կողմին, այնտեղ սկսվել են մեղվաբուծական տնտեսություններ ստեղծվել։ Այժմ Էլվինի ամենամեծ երազանքն իր մեղվաընտանիքներն այնտեղ տեղափոխելն է։ Սակայն դա անհնար է, որովհետև նա ծնունդով Ղարաբաղից չէ։
«Անցյալ տարի մի քանի մեղվաընտանիքներ են տեղափոխել Քելբաջարի և Լաչինի շրջաններ։ Այս տարի Ղարաբաղի արդեն բոլոր բնակիչները կարող են իրենց մեղվաընտանիքները տեղափոխել Աղդամ, Շուշա և Խոջավենդ (Մարտունի), այլ վայրեր, որտեղ դա թույլատրված է։ Սակայն մեղվաբույծը նվազագույնը 50 մեղվաընտանիք և սուբսիդիաներ, այսինքն՝ գրանցում պետք է ունենա [որպես Լեռնային Ղարաբաղի նախկին ինքնավար հանրապետության բնակիչ — JAM]։ Այս որոշման հետ ես համաձայն չեմ, իմ բողոքն եմ հայտնել։ Ինձ ասել են, որ որոշումը կայացվել է նախագահի աշխատակազմում։
Ես հասկանում եմ, որ այնտեղ խնդիրներ գոյություն ունեն՝ ականների վտանգ, տեղանքի չիմացություն, կարող ես հեշտությամբ մոլորվել և հայտնվել հակառակորդի կողմում, այնտեղ դեռևս անջատողականներ, ռուս խաղաղապահներ կան, բայց պետք էր թույլտվություն տրամադրել նաև մյուս շրջանների 5-10 մեղվաբույծների։ Նրանց, ովքեր ակտիվ են, օրինակելի, ովքեր ավելի շատ մեղվաընտանիք ունեն, ճիշտ են աշխատում, ապագայի պլաններ ունեն, շուկայում իր արտադրանքն ունեն։ Ես դա էի ուզում, չհամաձայնեցին»։
Չնայած այս ամենին՝ Էլվինը շուկա է դուրս բերել «Քելբաջարի մեղր» անվանումով արտադրանք։
«Դա իմ մեղրը չէ, ուրիշ մեղվաբույծից եմ գնել, որը մեղուներին Քելբաջար է տարել։ Դա միակ արտադրանքն է, որն արտադրվել է Քելբաջարում, և պիտակի վրա դա նշվել է 30 տարի անց։ Արտասահմանից հատուկ թանկարժեք տարաներ եմ պատվիրել, հատուկ դիզայն ենք արել, փաթեթավորել և պիտակի վրա գրել ենք «Քելբաջարի մեղր»։ Այժմ պլանավորում եմ մեղրի հավաքածու սարքել, որն արտադրվել է Ղարաբաղի տարբեր շրջաններում։ Դիզայներ ընկերոջս հետ հիմա դրա վրա ենք աշխատում»։
Միակ ոլորտը, որը մոնոպոլիայի զոհ չի դարձել
Զրուցակցի խոսքով՝ մեղվաբուծությունն, ըստ ամենայնի, տնտեսության միակ ոլորտն է, որը մոնոպոլիայի զոհ չի դարձել։ Եվ որպես պատճառ՝ նա նշում է այդ զբաղմունքի յուրահատկությունները։
«Սննդամթերքի արտադրության ոլորտի ամենախոշոր ադրբեջանական ընկերությունը տարիներ շարունակ փորձում է մեղրի արտադրությամբ զբաղվել, բայց չի կարողանում։ Դուք կարող եք հեկտարով եգիպտացորեն ցանել, այդ գործը վստահել մի ագրոնոմի, նրան լավ աշխատավարձ տալ և արդյունք ունենալ։ Սակայն մեղվաբուծությունում նման բան հնարավոր չէ։ Մեղվաբույծը պետք է ինքն իր գործն անի։ Անհնար է, որ ինչ-որ մեկը քո փոխարեն հետևի մեղուներին։
Օրինակ՝ իմ տնտեսությունը հորս տնտեսությունից առաձին է։ Զանգահարում եմ նրան և խնդրում ինչ-որ բան անել։ Իհարկե, նա ուզում է, որ որդու գործերն ավելի լավ լինեն, քան իրենը։ Սակայն նույնիսկ նա չի կարող անել այն, ինչ ես կանեի իմ մեղուների հետ։ Այդ պաճառով էլ պաշտոնյաները, նախարարները, օլիգարխները մեղվաբուծության մեջ մեծ ներդրումներ չեն աում։ Որովհետև այդ մեղրին իրենք չեն հետևելու։ Սա շատ յուրահատուկ ոլորտ է։ Այդ պատճառով էլ մոնոպոլիա չկա», — ասում է Էլվինը։
Անկայուն ինքնարժեք և կայուն գին
Մեկ կիլոգրամ մեղրն այժմ արժե 30 մանաթ [շուրջ $18]։ Մոտ երկու-երեք տարի առաջ այն արժեր 25 մանաթ [շուրջ $15]։ Եթե մյուս ապրանքների գները սրընթաց են աճում, ապա մեղրի գինը գրեթե կայուն է։
«Մյուս ապրանքների գներն աճել են երևի եռակի-քառակի։ Իսկ մեղրը թանկցել է 10-20 տոկոսով, ոչ ավելին։ Իսկ ինքնարժեքը տարբեր է։ Կարող է այնպես լինել, որ մեկ կիլոգրամ մեղրի ինքնարժեքը կազմի 10 մանաթ [շուրջ $6], իսկ կարող է արժենալ 25 [շուրջ $15]։ Կախված է տարվա եղանակից, բերքատվությունից։ Մեղրի յուրաքանչյուր կիլոգրամից կարող ես վաստակել 3-5 մանաթ, կարող ես նաև՝ 10-20 մանաթ։ Այստեղ ամեն ինչ կախված է բնությունից, նրանից, թե ինչ եղանակ կլինի»։
«Մեղվաբուծության մեծ պլաններ»
Էլվինից հետաքրքրվում եմ լրագրության ոլորտ վերադառնալու հավանականության մասին։ Ասում է, որ հիմա էլ է իրեն լրագրող զգում։
«Երբ որևէ տեղ մի իրադարձություն եմ տեսնում, ուզում եմ լուսանկարել, գրել, որ այսպիսի բան է եղել։ Եթե ազատ ժամանակ լինի, երազում եմ լուսանկարչությամբ զբաղվել։ Այդ ոլորտը նույնպես կարելի է զարգացնել։ Բայց կարծում եմ, որ մեղվաբուծությունն ինձ ավելի հարմար է։ Այս ոլորտի վերաբերյալ մեծ պլաններ ունեմ։
Սա ֆանտաստիկ զբաղմունք է, հաճույք եմ ստանում։ Երբեմն ժամերով ստվերում պառկում եմ, մեղուներն աշխատում են, նրանց եմ հետևում, և ամբողջ սթրեսը միանգամից անհետանում է։ Աշխատելիս նրանց բզզոցը լսելը հիանալի է, զգացողությունը հիանալի է, գործընթացն ինքնին հիանալի է»։
«Մեդիացանցի» աջակցությամբ
