Պուտինը ոսկե զուգարանակոնքի վրա և «Գիշերային գայլերը». Հաղթանակի օրը և սրացում Արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև
Չեխիայի և Ռուսաստանի միջև հարաբերությունների սրացումը և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում Հաղթանակի օրը: Հրապարակման սկզբնաղբյուրը՝ BBC կայքում
Եվրոպան և Ռուսաստանը մայիսի 8-ին և 9-ին նշում են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում Հաղթանակի օրը: Բայց աշխարհը ֆաշիզմից ազատագրող երկրների հարաբերություններն այժմ գտնվում են թշնամանքի և անվստահության իրավիճակում:
Մասնավորապես, 2021 թվականի ապրիլի վերջին Չեխիան վտարեց տասնյակ դիվանագետների՝ Մոսկվային հրապարակավ մեղադրելով 2014 թվականին զենքի հեռավոր պահեստում դիվերսիոն գործողություն կազմակերպելու մեջ, ինչը հանգեցրել էր պահեստի երկու աշխատակիցների մահվան:
Մայիսի 7-8-ը Չեխիայում անցկացվում է 1945 թվականին նացիստական Գերմանիայից Չեխոսլովակիան ազատագրելու ժամանակ զոհված 140 հազար խորհրդային զինվորների հիշատակի ավանդական արարողություն: Եվ սա միշտ թեժ թեմա է դառնում չեխական հասարակության «մոսկվամետ» և «հակամոսկովյան» ճամբարների միջև։
Այդպես եղավ նաև այս անգամ Պրահայի Օլշանի գերեզմանատանը, որտեղ մարդիկ եկել էին ծաղիկներ դնելու խորհրդային զինվորների մի քանի հարյուր գերեզմաններին, որոնք տեղակայված են Կարմիր բանակի զինվորի բրոնզե արձանի շուրջ՝ ձեռքին գնդացիրով և մատը ձգանի վրա: Նրա գլխավերևում խորհրդային հնգաթև աստղն է:
Ծաղիկների խոնարհում Պրահայի Օլշանի գերեզմանատանը խորհրդային զինվորների շիրիմներին
«Իրականում այստեղ թաղված մի քանի հարյուր խորհրդային զինվորներից միայն 14-ն են զոհվել հենց ազատագրման ժամանակ»,- ասում է Ռուսաստանում մասնագիտացած քաղաքագետ Միխայիլ Ռոմանցովը: «Մնացածները զոհվել են ճանապարհատրանսպորտային պատահարների արդյունքում կամ հարբել են մինչև մահ:
Ասվածը հաստատելու համար նա մատնացույց է անում գերեզմանների ամսաթվերը. 1945 թվականի հուլիս, օգոստոս, սեպտեմբեր:
Գերեզմանատանը և շրջակայքում շատ ոստիկաններ կային: Պատճառներից մեկը շուտով ի հայտ եկավ. մոտ չորս տասնյակ սևազգեստ մոտոցիկլավարներ ժամանեցին հիշատակի ակցիային՝ մոտոցիկլետների ձայնի ուղեկցությամբ:
Նախորդ տարիներին այս օրը միշտ այստեղ էր ժամանում ռուս մոտոցիկլավարների մի մեծ շարասյուն, «Գիշերային գայլեր» ուլտրաազգայնական կազմակերպության անդամներ: Նրանք ավանդաբար Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում Հաղթանակի օրը նշում էին «հաղթական արշավներով» Մոսկվայից՝ ամբողջ Կենտրոնական Եվրոպայում:
Բայց այս անգամ կորոնավիրուսային համաճարակի հետ կապված սահմանափակումների պատճառով նրանք չկարողացան մուտք գործել երկիր: Ուստի «մոտոցիկլավարների երթը» կազմակերպել էին նրանց չեխ գործընկերները:
Խորհրդային զինվորների շիրիմներին ծաղիկներ դնելիս բարձրախոսներից հնչում էր խորհրդային զինվորական երաժշտություն:
Մոտոցիկլավարների շարասյունը անցավ արևմտամետ ցուցարարների կողքով, որոնք ճանապարհի երկայնքով շղթայական կանգնած էին Եվրամիության և ՆԱՏՕ-ի դրոշներով և հակառուսական գրություններով պաստառներով: Նրանք մոտոցիկլավարների հետևից բղավում էին՝ «դավաճաննե՛ր»: Այս բողոքի ցույցի մասնակիցները կանգնեցրին իրենց «հուշարձանը»՝ մերկ Վլադիմիր Պուտինը նստած ոսկե զուգարանակոնքի վրա:
Չեխիայի ոստիկանությունը հետախուզում է հայտարարել Ռուսաստանի հատուկ ծառայությունների նույն երկու ենթադրյալ գործակալներին՝ Ալեքսանդր Միշկինին և Անատոլի Չեպիգին, որոնք մեղադրվում էին 2018-ին բրիտանական Սոլսբերիում «նովիչոկ» նյարդա-կաթվածային նյութ օգտագործելու և նախկին ռուսական գործակալ Սկրիպալին թունավորելու մեջ:
Ռուսաստանը կտրականապես հերքում է 2014-ին Չեխիայում պայթյուն կազմակերպելու մեղադրանքները և իր հերթին մեղադրում է երկրին «Միացյալ Նահանգների թելադրանքով հանդես գալու» մեջ:
Այս պատմությունը շարունակություն ունի նաև կենցաղային մակարդակում: Ըստ BBC-ի՝ տեղեկություններ են եղել, որ Չեխիայում բնակվող մոտ 60 հազար ռուսաստանցիներից շատերը ենթարկվել են վիրավորանքների և սպառնալիքների:
Respekt շաբաթաթերթի գլխավոր խմբագիր Էրիկ Տաբերին, որը պատմություն է հրապարակել Չեխիայում պահեստի պայթյունին ռուսական հատուկ ծառայությունների մասնակցության մասին, կարծում է, որ իրավիճակը վտանգավոր է, բայց ոչ թե ռուսների, այլ՝ չեխերի համար:
«Մոսկվայի կողմից կարող են լինել բռնաճնշումներ, որոնք դուրս կգան դիվանագիտության սահմաններից: Նա, ով չի վախենում ժամանակակից Ռուսաստանից, բանական չի մտածում: Մենք պետք է պատրաստ լինենք ամեն ինչի՝ կիբերհարձակումների կամ Ռուսաստանում չեխ գործարարների վրա հարձակումների:
Ես սրացման կոչ չեմ անում: Բայց ես կոչ եմ անում վստահ արտաքին քաղաքականություն վարել: Ի տարբերություն մեր նախորդ տխուր պատմության, այժմ մենք առավելություն ունենք. մենք Եվրամիության և ՆԱՏՕ-ի անդամ ենք»:
