Մեկնաբանություն. Ռուսաստանին մեկուսացում է սպառնում, որն անդառնալի կլինի

Հայտնի ռուս տնտեսագետ Վլադիսլավ Ինոզեմցևը գիրք է հրատարակել, որը կոչվում է «Ոչ ժամանակակից Ռուսաստան»: Դրանում վերլուծվել է Ռուսասատանի տեղն աշխարհում, և նկարագրված են այն վտանգները, որոնց երկիրը ենթարկում են դրա ներկայիս իշխանությունները: Ներկայացնում ենք մեկնաբանության ադապտացիան, որը հրապարակել է Republic պարբերականը:

Ռուսաստանի դրության առավելությունները ժամանակակից աշխարհում

Դրանք միայն երկուսն են, գրում է Ինոզեմցևը:

1.Ռուսաստանի Դաշնությունը տարածքի մեծությամբ աշխարհի խոշորագույն, հավանաբար,ամենահարուստ բնական պաշարներով  պետությունն է:

Սակայն տարածքը ժամանակակից աշխարհում, ավելի շուտ, պատասխանատվություն է, քան ակտիվ, քանի որ զարգացում է պահանջում, իսկ զարգացումը փող է ուզում: Հումքի պահանջարկ կլինի միշտ, սակայն միաժամանակ Ռուսաստանը շարունակում է կախված մնալ դրա գներից, որոնք դեռևս ձևավորվում են առանց նրա մասնակցության:

2. ԽՍՀՄ-ից երկիրը ժառանգել է աշխարհի ամենախոշոր միջուկային զինանոցը և մշտական անդամի տեղը ՄԱԿ Անվատնգության խորհրդում: Սակայն պրակտիկան ցույց է տալիս, որ աշխարհում կարևոր որոշումներ կարելի է կայացնել առանց Անվտանգության խորհրդի թույլտվության, իսկ միջուկային զենքն ունակ է ուշքի բերել ագրեսորին, սակայն հազիվ թե կարող է կիրառվել:

Ռուսաստանի դրության թույլ կողմերը ժամանակակից աշխարհում

• Ռուսաստանցիները քիչ են. ամերիկացիների 44,9%-ը, եվրոպացիների 29,1%-ը (33,6%, եթե չհաշվենք Մեծ Բրիտանիան) և չինացիների ընդամենը 10,6%-ը:

Աշխարհի բնակչության կազմում Ռուսաստանի մասնաբաժինն ընդամենը 1,93% է (և այդ ցուցանիշը նվազել է 1913թ-ի 5,2%-ից):

• ՌԴ ՀՆԱ-ն 2017թ-ին կազմել է ոչ ավել, քան գլոբալ ցուցանիշի 2,0%-ը և 1913թ-ի ցուցանիշից ցածր է (5,03%):

• Պատրաստի արդյունաբերական արտադրանքի արտահանման ցուցանիշով Ռուսաստանը մի փոքր հետ է… Սլովակիայից:

•  Բարձ տեխնոլոգիաների արտահանմամբ Ռուսաստանը ավելի քան եռակի հետ է նախկինում չքավոր Վիետնամից:

2016թ-ից Ռուսաստանը նավթ և գազ է արտահանում ավելի պակաս գումարի, քան Չինաստանը՝ միայն բջջային հեռախոսներ արտահանելիս՝ համապատասխանաբար $107,9 մլրդ և $116,1 մլրդ:

• Ռուսաստանը փորձում է փոխհատուցել աշխարհի տնտեսական քարտեզի վրայից իր անհետացումը ռազմական հզորության ավելացմամբ: 2000թ-ից մինչև 2015թ-ը ծախսերն աճել են 15,6 անգամ:

Սակայն այդ ծախսերը դեռ թույլ չեն տալիս ասել, որ Ռուսաստանը գլոբալ ռազմական խաղացող է: Արևելյան սահմաններում Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմը զգալիորեն զիջում է Հարավային Կորեայի ռազմածովային ուժերին, հարավային սահմաններում Սևծովյան նավատորմը՝ Թուրքիայի նավատորմին:

Ընդհանուր առմամբ, Ռուսաստանը չունի ոչ մի ավիակիր խմբավորում, որը կարելի է համեմատել ամերիկյան յոթ խմբավորումներից մեկի հետ:

Կայքում կարդացեք նաև. Ի՞նչ է «Ռուսսկի միրը» Ռուսաստանից դուրս: Երեք կարճ ֆիլմ

Ինչի՞ց կարող է ընտրել Ռուսաստանը

Ռուսաստանն այսօր տեղակայված է Եվրասիայի խոշորագույն խաղացողների՝ Եվրամիության և Չինաստանի միջև:

Այս իրավիճակում Ռուսաստանը բախվում է ավելի մեծ մարտահրավերների, քան «երկրորդ աշխարհի» ցանկացած երկիր: Այն փաստացի տարածք է, որը տարանջատում է «առաջին աշխարհի» մի տերությունը մյուսից: Եվ եթե Ռուսաստանի Դաշնության տնտեսական զարգացման մեջ միտման արմատական փոփոխություն չլինի, նրա ապաինտեգրացումը լիովին հավանական կլինի:

Խելամիտ ընտրություն

Նման պայմաններում առավել ռացիոնալ ընտրություն կլիներ մերձեցումն, ընդ որում, «բոլոր ուղղություններով» մոտ հարևաններից մեկի՝ կամ Եվրամիության, կամ Չինաստանի հետ: Ընդ որում՝ մերձեցում հանուն տնտեսական բարգավաճման և կոլեկտիվ անվտանգության ապահովման և արտաքին քաղաքականության համակարգման:

Սակայն նման բան տեղի չի ունենում: Ռուսաստանն ակնհայտորեն ավելի ու ավելի է հեռանում Եվրոպայից, սակայն Չինաստանի հետ էլ դեռ ոչ մի սրտացավ համաձայնաություն չի նկատվում:

Եվ մեկի, և մյուսի պատճառները հասկանալի են, ընդ որում՝ բավականին իռացիոնալ են:

Հեռանկար՝ անդառնալի մեկուսացում

Այսօր աշխարհում Ռուսաստանի մասին լայն տարածում ունեցող կարծիք կա որպես պետության, որը ձգտում է միայն խարխլել ժամանակակից գլոբալ կոնֆիգուրացիան: Այդ ապակառուցողական օրակարգը ծայրահեղ վտանգավոր է, քանի որ այնպիսի մեկուսացման է տանում, որը որոշ ժամանակ անց անդառնալի կդառնա:

Մինչդեռ համաշխարհային առաջնորդները դեռ հայտարարում են, որ «գլոբալ ոչ մի խնդիր չի կարող լուծվել առանց Ռուսաստանի մասնակցության»: Թեկուզև ակնհայտ է, որ այդպիսի խնդիրները պակասում են, իսկ այդ խոսքերն, ավելի շուտ, իներցիայով են կրկնվում:

Ռուսաստանի ժամանակակից արտաքին քաղաքականության ողբերգությունն այն է, որ երկիրը ձգտում է վերադառնալ նախկին ժամանակներ՝ ակնհայտորեն չհամապատասխանելով պահանջներին, որոնք ավելի վաղ ներկայացվում էին գլոբալ գերտերություններին:

Այսօր աշխարհում դոմինանտ դիրք ունենալու համար բավական չէ ուշադրություն գրավել: Պետք է նաև օրակարգ ունենալ, որը կհամաձայնեին քննարկել մյուս կողմերը:

Սակայն Կրեմլն այն չունի: Եվ հենց այդ պատճառով է, որ Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականությունում առկա ճգնաժամը ոչ միայն սուր է, այլ նաև գրեթե անհաղթահարելի: