Կարծիք․ Վրաստանի ազգային ամոթի օրը
Վրաստանի իշխանությունները և ուկրաինական պատերազմը
Վրաստանում ամեն երկուշաբթի կարելի է ազգային ամոթի օր հայտարարել։ Կառավարության նիստերը տեղի են ունենում երկուշաբթի օրերին, և ամեն անգամ կառավարության ղեկավարն ասելիք ունի Ուկրաինայում շարունակվող հակամարտության մասին։
Իրակլի Ղարիբաշվիլին այս անգամ էլ չփոխեց սովորությունն ու հայտարարեց.
«Ոչ մի երկրորդ ճակատ Վրաստանում չի լինելու, մենք դա թույլ չենք տա, շարունակելու ենք պաշտպանել մեր քաղաքացիներին և մեր պետությունը»։
Նման հայտարարություն անելու կարիք չկար․ թե՛ Վրաստանի ներսում, թե՛ դրսում բոլորն առանց այդ էլ գիտեն, որ Թբիլիսին ոչ մի երկրորդ ճակատ չի բացելու և ռազմական գործողություններ չի սկսելու Ռուսաստանի դեմ։
Սակայն այս հայտարարությունն, իհարկե, աննկատ չի մնա ո՛չ Ուկրաինայի իշխանությունների, ո՛չ էլ հանրության կողմից՝ նրանց մոտ առաջացնելով հերթական դժգոհությունն ու զայրույթը։
Մյուս կողմից, վարչապետի այս հայտարարությունը անշուշտ գովասանքի կարժանանա ռուս պրոպագանդիստների կողմից, որոնք Ուկրաինայում ռուսական ագրեսիայի սկզբից ի վեր մեկ անգամ չէ, որ գովաբանել են Վրաստանի իշխանություններին։
Վարչապետի հայտարարությունը հնչեց այն բանից հետո, երբ խորհրդարանի խոսնակը և իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցությունը միանգամայն անտեղի հակասության մեջ մտան և Կիևի իշխանությունների առջև պայման դրեցին, որ վրացական պատվիրակություն ուղարկվի Կիևի մերձակայքում ռուս օկուպանտների կողմից իրականացված սարսափելի ջարդի վայր՝ իրենց ցավակցությունները հայտնելու համար։
Երկուշաբթի երեկոյան «Երազանքն» ինքն իրեն գերազանցեց և նոր վերջնագիր ներկայացրեց ուկրաինական իշխանություններին, որի կետերից մեկը ոչ այլ ինչ էր, քան Ուկրաինայում վրացի պաշտոնյաների հրաժարականը։ Նրանց թվում է Ուկրաինայի ներկայիս իշխանության ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկի՝ Ռուսաստանի հետ բանակցային խմբի ղեկավար Դավիթ Արախամիայի հրաժարականը։
Դժվար է ասել, որ սա մեգալոմանիա է և սեփական անձի կարևորության շատ ուժեղ գերագնահատում կամ պարզապես նոր սկանդալի ու հարաբերությունների խզման պատճառի որոնում։
Տպավորություն է ստեղծվում, որ «Վրացական երազանքը» առիթը բաց չի թողնում ևս մեկ անգամ հնարավորինս բարձրաձայն ընդգծելու, որ Վրաստանի իշխանությունները չեն աջակցում Ուկրաինային իր պայքարում։
Այսօր «Վրացական երազանքը» ներողություն է սպասում մի երկրից, որտեղ ամեն օր սպանում են խաղաղ բնակիչների, և որը պայքարում է իր գոյատևման համար։ Սա զզվելի պահվածք է, նույնիսկ եթե հաշվի առնենք այն, որ ուկրաինական իշխանությունների որոշ ներկայացուցիչների հայտարարություններն ուղղված Վրաստանի կառավարությանը երբեմն ոչ այնքան ադեկվատ են։
«Վրացական երազանքը» ՄԱԿ-ում իր քվեարկության մասին հայտարարում է՝ իբրև մեծ վաստակ, հատուկ շնորհակալության է սպասում այն բանի համար, որ աշխարհի 140 կամ 90 այլ երկրների հետ միասին չի աջակցել ագրեսիային և ցեղասպանությանը։
Ուկրաինայում պատերազմի բռնկումից հետո ոչ ոք բարձրաձայն չէր հանդիմանի Վրաստանին զգուշավոր դիրքորոշման համար, հատկապես, եթե կառավարությունը հրապարակավ կամ մասնավոր կերպով բացատրեր դա Ուկրաինայի իշխանություններին։
Բայց նման բաց, ոչ դիվանագիտական և կոշտ հայտարարված դիրքորոշումը տպավորություն է ստեղծում, որ Կիևի ներկայիս իշխանություններին հակադրվելը «Վրացական երազանքի» սկզբունքային և գիտակցված ընտրությունն է։
Նկատենք, որ Կիևի իշխանությունների հետ լավ հարաբերություններ հաստատելու հարցում այսօր միմյանց հետ մրցում են աշխարհի առաջնորդները։
Տպավորություն է ստեղծվում, որ իրականում իշխող կուսակցությունը բացարձակապես կարեկցանք չի զգում Ռուսաստանի ագրեսիայի դեմ պայքարող Ուկրաինայի նկատմամբ։
Նրանց թվում է, թե այդ հակամարտությունը տեղի է ունենում ինչ-որ մի տեղ Սոմալիի և Էրիթրեայի միջև և ընդհանրապես չի վերաբերում Վրաստանին, որը նույնպես տուժել է ռուսական ագրեսիայից։
Ավելին, մենք բազմիցս լսել ենք Ղարիբաշվիլիի և նրա բազմաթիվ կուսակիցների հայտարարությունները, որոնք բացահայտ կրկնում են ռուսական քարոզչության ուղերձները, այդ թվում՝
- Ուկրաինան միայնակ է կռվում, և նրան ոչ ոք չի օգնում,
- Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներն անարդյունավետ են,
- Ուկրաինան չկարողացավ խուսափել պատերազմից, այսինքն՝ հենց նա է մեղավոր կատարվածի համար,
- Ուկրաինայի պայքարը դատապարտված է պարտության,
- Զելենսկին իր ժողովրդին սպանդի է մատնել, իսկ ինքը թաքնվել է բունկերում։
Էլ չենք խոսում սոցցանցերում կառավարամետ տրոլների և նախագահ Զելենսկիին վարկաբեկելու՝ «փորձագետների» մոլեգնած արշավի մասին։
Բուչայի ցեղասպանությանը վրացական կառավարության միակ արձագանքը հետևյալն էր. «Մենք ձեզ ասում էինք, որ պետք չէ կռվել Ռուսաստանի դեմ և պետք է դրանից խուսափել»։
Միաժամանակ, իշխանությունները փորձում են իրենց անբարոյական վերաբերմունքը բացատրել հանրությանը՝ ասելով, որ բարեկամ երկրին դժվարությունների մեջ թողնելն արդարացվում է ինչ-որ «ազգային շահերով»։ Թեև «Վրացական երազանքի» ներկայիս կազմը դժվար թե պատկերացնի, թե դա ինչ է։
Հասկանալի է, որ ուկրաինական պատերազմն անմիջապես ոչնչացրեց «Երազանքի» կառավարության առասպելները, որոնց վրա այն հիմնվում էր 2012 թվականից՝ Ռուսաստանն անպարտելի է և չարժե ավելորդ անգամ զայրացնել նրան, 2008 թվականի պատերազմն այն ժամանակվա իշխանության մեղքն է, և կարելի էր դրանից խուսափել, իսկ աճող տնտեսական կախվածությունը Ռուսաստանից օրհնություն է և ճանապարհ դեպի բարգավաճում:
Այնուամենայնիվ, կարո՞ղ է արդյոք Վրաստանի կառավարությունը վեր կանգնել կուսակցական շահերից։
Խոսքը հայրենասիրության ու վեհ հարցերի մասին չէ։ Զուտ պրագմատիկ և ռացիոնալ տեսանկյունից իշխանությունները չպետք է այդպես վարվեին։
Արդեն պարզ է, որ ոչ մի կապիտուլյացիոն կամ հուսադրող քաղաքականություն երկիրը չի փրկի ագրեսիայից, եթե Ռուսաստանը նման հնարավորություն ունենա։
Միակ լուծումն այժմ Ուկրաինայի հանդեպ համերաշխություն ցուցաբերելն է և Արևմուտքի հետ ամեն օր ռազմական օգնության և անվտանգության երաշխիքների մասին խոսելը։
Սակայն իշխանությունները դա չեն անի մի պարզ պատճառով՝ Ռուսաստանը նրանց համար թշնամի կամ ագրեսոր չէ, և նրանք այն չեն ընկալում որպես սպառնալիք։ Դրանով է պայմանավորված նրանց պահվածքն ու արձագանքները: Մարդիկ, որոնց համար Ռուսաստանը թշնամի է ու սպառնալիք, նման հայտարարություններ չէին անի ու իրենց նման կերպ չէին պահի։
Բայց Ուկրաինան նրանց թշնամին է. այն պատսպարում է նախկին՝ Սահակաշվիլիի օրոք իշխող կուսակցության անդամներին, երկար ժամանակ՝ անձամբ Սահակաշվիլիին, նրան նույնիսկ պաշտոն էին տվել։ Ի՞նչը կարող է լինել սրանից ավելի կարևոր։
Անկախության 30-ամյա պատմության ընթացքում 2008 թվականից ի վեր երկրորդ անգամ Վրաստանն այժմ կանգնած է էքզիստենցիալ սպառնալիքի՝ պետության գոյության կամ մահվան հարցի առաջ։
Միևնույն ժամանակ, Վրաստանի իշխանությունները ոչ միայն չեն ձգտում հասարակության մեջ կոնսենսուսի և չեն փորձում մարդկանց համախմբել հիմնարար սկզբունքների շուրջ, այլև օգտագործում են արտաքին սպառնալիքը էժանագին ներքաղաքական արշավի համար՝ վարկաբեկելու իրենց ընդդիմախոսներին, որոնց անվանում են «պատերազմի կուսակցություն»։
Ընդհանուր առմամբ, արդեն պարզ է, որ Վրաստանի իշխանությունը չի կարող լինել Ուկրաինայի և նրա ժողովրդի բարեկամը։ Բացի այդ, այն չի պաշտպանում նաև Վրաստանի և նրա ժողովրդի շահերը։
