Ընտանեկան բռնությունն Աբխազիայում. այն կա՞, թե՞ ոչ

Ի սկզբանե մենք ուզում էինք լսել ոչ փորձագետ, պատգամավոր կամ մասնագետ-հոգեբան մարդկանց կարծիքը: Պարզապես այն մարդկանց, որոնք տարբեր տեղերում են աշխատում, ապրում են տարբեր աշխատավարձով: Մենք ցանկանում էինք լսել հասարակության տարբեր շերտերի պատասխանն այն հարցին, թե արդյոք ընտանեկան բռնության խնդիրն Աբխազիայում սուր թեմա է, որն անհապաղ ուշադրության կարիք ունի:

Սակայն ոչ ոք չցանկացավ խոսել տեսախցիկի առջև: Եվ անգամ անձը չբացահայտելու պայմանով ձայնագրվելուն չհամաձայնեցին:

Այդ ժամանակ մենք հարցն ուղղեցինք փորձագետներին, խորհրդարանականներին և հոգեբաններին: Սակայն այն փաստը, որ առաջին անգամ փողոցում հարցվածներից ոչ ոք չցանկացավ պատասխանել հարցին, շատ բանի մասին է խոսում:

Հանրապետությունում ընտանեկան բռնության թեմայով ամենաշատը զբաղվում է Աբխազիայի կանանց ասոցիացիան: Այս թեմայի հետ աշխատելը շատ բարդ է նրանց համար, քանի որ ոչ մի վիճակագրություն չկա:

[pullquote align=”right”]Հետաքրքիր է, որ այդ հանդիպումներին եկել են միայն կանայք, հրավիրված տղամարդկանցից ոչ ոք ոչ մի անգամ չի եկել:  [/pullquote]

Վերջերս նրանք ավարտել են մի հետազոտություն, որի համար խորացված հարցազրույցներ են անցկացրել նրանց հետ, ովքեր աշխատանքի բերումով գործ ունեն զոհերի և ագրեսորների հետ, դա միլիցիոներները, բժիշկներն, իրավաբաններն, իրավապաշտպաններն ու պատգամավորներն են: Ասոցիացիան նաև տարբեր մարդկանց է հավաքել քննարկման՝ փորձելով ամբողջական պատկեր ստանալ:

Հետազոտությունն այն եզրակացության է եկել, որ Աբխազիայում գոյություն ունեցող ընտանեկան բռնության մասշտաբները հասարակությունում պետք է լուրջ մտահոգություն առաջացնեն:

2017թ-ին ասոցիացիային կից սկսել է աշխատել Ճգնաժամային կենտրոնը: Կենտրոնի իրավաբան Մայա Շիրոկովան ասում է, որ հասարակության մտածելակերպի առանձնահատկությունների պատճառով յուրաքանչյուր կնոջ համար մեծ հոգեբանական սթրես է այստեղ գալն ու իր մասին պատմելը:

«Կինը ոչ մի կերպ պաշտպանված չէ: Օրենսդրությունը նախապատրաստված չէ նրան պաշտպանելու, օրինակ, որպեսզի նա կարողանա բաժանվել այն մարդուց, որի հետ չի ուզում ապրել, և դա նրա համար աղետի չվերածվի: Ալիմենտներ, ունեցվածքի բաժանում. այս ամենին հասնելը կնոջ համար այնքան բարդ է, որ նա հաճախ հանգում է այն եզրակացության, որ ոչ բարոյապես, ոչ հոգեբանորեն, ոչ նյութապես պատրաստ չէ, և շարունակում է ապրել այդ մարդու հետ»:

Ի՞նչ անել

Իրավաբան Օլեգ Պապասկիրին ասում է, որ բավական է վերլուծել այն երկրների փորձը, որտեղ ակտիվորեն փորձում են լուծել այդ խնդիրը: Ի՞նչ է ասում այդ փորձը:

Նախևառաջ, պետք է հատուկ օրենք ընդունել, որը կներմուծի «ընտանեկան բռնություն» հասկացությունը և արձագանքման մեխանիզմներ կնախատեսի:

Ինչո՞ւ է անհրաժեշտ առանձին օրենքը: Քանի որ ընտանեկան բռնության դեպքում զոհն ու հանցագործը մեկ տան մեջ են ապրում: Եթե երկու հոգի վիճեն կամ կռվեն փողոցում, հետո նրանցից յուրաքանչյուրն իր տուն կգնա: Իսկ ընտանեկան բռնության դեպքում զոհը միջադեպից հետո շարունակում է մնալ ագրեսորի հասանելիության սահմանում: Եվ դա ոչ միայն նոր բռնության վտանգ է, այլ նաև մշտական հոգեբանական ճնշում է:

Շատ երկրներում կա օրենք, որն արգելում է ագրեսորին մոտենալ զոհին որոշակի մետրի կտրվածքով: Եվ այդ օրենքն ամենուրեք, որտեղ կիրառվում է, ապագայում նման միջադեպերի քանակի զգալի նվազման է բերում:

«Աբխազիայում այդպիսի օրենք չկա, այն չկա խորհրդարանի պլանում, նույնիսկ՝ դիսկուրսում, այն ընդհանրապես չկա տեսանելի ապագայում», — ասում է Օլեգ Պապասկիրին:

Աբխազիայի կանանց ասոցիացիան այդպիսի օրենքի նախագիծ է պատրաստել դեռևս 3 տարի առաջ: «Սակայն պատգամավորներն ասացին. «Մեր ինչի՞ն է այն պետք: Մենք ունենք «Ապսուարա» [«Պատվի ավանդական կոդեքս»]», — ասում է ասոցիացիայի ղեկավար Նաթելա Ակաբան:

Մոտ ապագայում ասոցիացիան մտադիր է այս հարցը կրկին խորհրդարան բերել։ Դրա փորձագետներն ասում են, որ 4 գործողություն կարող է արմատապես փոխել իրավիճակը.

• ընտանիքում բռնությանը դիմակայելու մասին օրենքի ընդունում,
• միլիցիայի հատուկ ստորաբաժանման ստեղծում, որը կզբաղվի ընտանեկան բռնության հարցերով,
• կանանց և երեխաների իրավունքների մասին հատուկ օմբուդսմենի պաշտոնի ստեղծում,
• կյանքի բարդ իրավիճակում հայտնված կանանց և երեաների ճգնաժամային ավելի շատ կենտրոնների ստեղծում:

*Լուսանկարը՝ Ագնեշկա Զյելոնկայի

Հրապարակման մեջ տեղ գտած տերմինները, տեղանունները, մտքերը և գաղափարները պարտադիր չէ, որ համընկնեն JAMnews-ի կամ նրա առանձին աշխատակիցների կարծիքների և գաղափարների հետ: JAMnews-ն իրավունք է վերապահում հեռացնել հրապարկումների վերաբերյալ արված այն մեկնաբանությունները, որոնք կգնահատվեն որպես վիրավորական, սպառնալիք պարունակող, բռնություն հրահրող կամ այլ պատճառներով էթիկապես անընդունելի