«Գերիներին օգտագործում են որպես քաղաքական պատանդ»․ Երևանն արձագանքում է Բաքվի գործողություններին
Հայաստանի ԱԳՆ-ն և օմբուդսմենը դատապարտել են Բաքվի վերջին գործողությունները հայ ռազմագերիների նկատմամբ, որոնք դեռևս չեն վերադարձվում հայրենիք Արցախյան երկրորդ պատերազմի ավարտից հետո։
Մասնավորապես, հունիսի երկուսին Ադրբեջանում սկսվել է երկու հայ ռազմագերիների գործով դատավարությունը։ Լյուդվիգ Մկրտչյանն ու Ալյոշա Խոսրովյանը մեղադրվում են 90-ականներին, Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ ադրբեջանցի գերիներին կտտանքի ենթարկելու համար։
Իսկ հունիսի 3-ին ադրբեջանական լրատվամիջոցներում տեղեկություններ են հայտնվել այն մասին, որ Բաքվի ծանր հանցագործություններ քննող դատարան է փոխանցվել 14 այլ հայ ռազմագերիների գործը։ Խոսքը զինծառայողների մասին է, որոնք գերեվարվել են Արցախում ռազմական գործողությունների ավարտից հետո, Խծաբերդ գյուղի մերձակայքում։
Ինչպես հաղորդում է Ադրբեջանի դատախազությունը, այդ հայ զինվորականներին ահաբեկչության, սահմանի ապօրինի խախտման մեղադրանք է ներկայացվել։
Հայաստանի ԱԳՆ-ն, մենկնաբանելով Ադրբեջանի գործողությունները, հայտարարել է, որ Բաքուն գերիներին օգտագործում է որպես քաղաքական պատանդ։
Օմբուդսմենը կարծում է, որ Ադրբեջանում պահվող հայ բանտարկյալների նկատմամբ դատական գործընթացներն ամբողջությամբ հակասում են միջազգային իրավունքի սկզբունքներին, կոպտորեն խախտում են բանտարկյալների և նրանց ընտանիքների իրավունքները, ինչպես նաև քաղաքականացնում են հումանիտար հարցերը։
- Ի՞նչ են քննարկում և դադարել են քննարկել Երևանը, Բաքուն և Մոսկվան
- Քամել առավելագույնը․ ինչո՞ւ են ադրբեջանցի զինվորականները ներխուժել Հայաստանի տարածք
Օմբուդսմենի հայտարարությունը
Արման Թաթոյանը, վերլուծելով ադրբեջանական լրատվամիջոցների հրապարակումները, հայտարարել է, որ դրանք արվել են նրա համար, որպեսզի «հավելյալ տառապանք պատճառեն հայ ռազմագերիների ընտանիքներին» և ուժեղացնեն լարվածությունը հայ հասարակությունում։
Սոցցանցերում լուսանկարներ են հրապարակվել դատարանի դահլիճից, որոնցում երևում է, որ հայ գերիները, որոնց դատում են իբր Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ կատարած հանցագործությունների համար, ապակե փակ խցում են։ Օմբուդսմենը դա գնահատել է որպես «մարդու արժանապատվությունը ոտնահարող» վերաբերմունք։
Արման Թաթոյանն ընդգծում է, որ Ադրբեջանի իշխանությունը նախկինի պես չի հաղորդում, թե քանի գերի է պահվում Բաքվում բոլոր փոխանակումներից հետո։ Իսկ նրանց դեմ հարուցված գործերը հիմնավորվում են հենց գերիների «խոստովանական ցուցմունքներով»․
«Ակնհայտ է, նման պայմաններում Ադրբեջանում նրանք պահվում են ակնհայտ ապօրինի և գերիներից ցանկացածի նկատմամբ քրեական հետապնդումը կամ դատավարությունը, նրանց կալանքի տակ պահելը միջազգային մարդասիրական իրավունքի, այդ թվում` Ժնևի երրորդ կոնվենցիայի պահանջների կոպիտ խախտումներ են»։
Արման Թաթոյանը պնդում է, որ բոլոր գերիները պետք է անհապաղ հայրենիք վերադարձվեն առանց որևէ նախապայմանի։
Հայաստանի ԱԳՆ հայտարարությունը
«Շարունակելով խախտել մարդասիրական իրավունքի նորմերը, մասնավորապես` Ռազմագերիների հետ վարվելակերպի մասին Ժնևի կոնվենցիան, որում հստակ սահմանվում է, որ ռազմագերիներն ազատվում և հայրանադարձվում են անմիջապես ռազմական գործողությունները դադարեցվելուց հետո, Ադրբեջանը ևս 14 գերեվարված հայ զինծառայողների նկատմամբ սկսել է շինծու քրեական հետապնդում, ինչը նաև խախտում է 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ [Արցախում ռազմական գործողությունների դադարեցման մասին] ամրագրված պայմանավորվածությունները»,- ասված է Հայաստանի ԱԳՆ հայտարարությունում։
Արտաքին քաղաքական գերատեսչությունը նաև դատապարտել է Լյուդվիգ Մկրտչյանի և Ալյոշա Խոսրովյանի հետապնդումն՝ ընդգծելով, որ գերեվարված անձանց Ադրբեջանն օգտագործում է որպես քաղաքական պատանդ և «լծակ՝ այլ խնդիրներ հետապնդելու նպատակով»։
ԱԳՆ հայտարարությունում նշվում է, որ Բաքուն բացահայտ կերպով արհամարհում է նաև ՄԻԵԴ-ի համապատասխան որոշումները՝ Ադրբեջանում գերեվարված հայ զինվորականների և քաղաքացիական անձանց մասին տեղեկատվություն տրամադրելու վերաբերյալ․
«Չնայած միջազգային հանրության բազմաթիվ կոչերին, Ադրբեջանը շարունակում է թաքցնել գերիների իրական թիվը՝ հերքելով տասնյակ հայ զինծառայողների և քաղաքացիական անձանց գերեվարման հանգամանքը։ Ավելին, Ադրբեջանը հերքում է նույնիսկ այն անձանց գերեվարումը, որոնց՝ Ադրբեջանում գերության մեջ գտնվելու վերաբերյալ առկա են հստակ ապացույցներ թե՛ տեսանյութերի և թե՛ հայրենադարձած գերիների վկայությունների տեսքով, ինչը մի շարք ծանր հանցագործությունների կատարման կասկածանքի հիմք է տալիս»։
Հայաստանի ԱԳՆ-ն ևս հայտարարում է, որ Ադրբեջանում գերության մեջ պահվող հայ ռազմագերիները և քաղաքացիական անձինք պետք է շուտափույթ ազատ արձակվեն և հայրենադարձվեն առանց որևէ նախապայմանի:
