Փողոցում ցուրտ և միայնություն է տիրում
Լուսանկարը՝ Խաթիա Գոգոխիայի
Ներս մտնելիս անվտանգության աշխատակիցը փաստաթղթերս է ստուգում: Համեմատում է դեմքս լուսանկարի հետ: Դրանից հետո միայն կարելի է ներս մտնել: Անօթևանների ապաստարանում եմ:
Թերեզան
Թբիլիսիում այն միակն է և ընդամենը մեկ տարի է, ինչ այսպիսի քաղաքակիրթ տեսք ունի: Այս համատեղ օթևանը հանրակացարան է հիշեցնում, և հենց հանրակացարան էլ կա: Միայն թե մեկ սենյակում 5-6 անկողիններում ուսանողներ չեն քնում:
«Շահառուներին», այսպես է օթևանի բնակիչներին անվանում սոցաշխատակից Մայա Ախրախաձեն, այստեղ է բերում հիմնականում պարեկային ոստիկանական մեքենան: Սակայն ոմանք իրենք են հենց գալիս, հատկապես հիմա՝ ձմռանը, երբ դրսում սառչելն այդքան հեշտ է:
Թերեզան այստեղ է առաջին օրվանից, իսկ դրանից առաջ վրանային քաղաքի հնաբնակներից էր: Այդպիսի բան կար Թբիլիսիի համայնքներից մեկում՝ Վազիսուբանիում: Այնտեղ ամեն ինչ ավելի վատ էր: Եվ քաղաքապետարանը որոշեց ու այս օթևանը կառուցեց անօթևանների համար:
«Ես ու մայրս բնակարան էինք վարձակալում: Հետո մայրս մահացավ, իսկ ես միայնակ չկարողացա այդ անկյան համար վճարել: Եվ փողոցում հայտնվեցի: Եվ պարեկային ծառայությունն ինձ այն վրանային քաղաք տարավ: Իսկ այստեղ շատ լավ է, և ամենագլխավորն այն է, որ դեղորայքի հարցում ինձ օգնում են», — ասում է Թերեզան:
Նա էպիլեպսիա ունի: Թերեզան ուլունքներով թևնոցներ է պատրաստում և անգլերեն է սովորում:
Նանուլին
Ապաստարանը գտնվում է քաղաքի ծայրում՝ «Լիլո» հայտնի առևտրի համալիրի մոտ: Այդ պատճառով էլ ցերեկը այդ տարածքում լիքը մարդ կա, իսկ երեկոյան բացարձակ լռություն է: Այժմ ապաստարանում 105 մարդ է ապրում: Այն հաշվարկված է 240 բնակչի համար, սակայն 160-ից ավել անօթևան այստեղ դեռևս չի հավաքվել:
Մարդիկ ձմռանն են շատանում, հատկապես երբ դրսում բացասական ջերմաստիճան է: Սակայն շատերը գալիս են (կամ նրանց բերում են), մի քիչ մնում են, հետո ասում են, որ չեն ուզում այստեղի կանոններով ապրել: Եվ հեռանում են մինչև հաջորդ ցրտերը:
79-ամյա Նանուլին տեսողության հետ խնդիրներ ունի: Շուտով նրան վիրահատելու են, և սենյակի հարևանուհիները խոստովանում են, որ երազում են (իսկ մեկը քնելուց առաջ աղոթում է), որ Նանուլիի տեսողությունը վերականգնվի: Նրա տղան մի քանի տարի առաջ խեղդվել է ծովում, իսկ նրանից բացի Նանուլին ոչ ոք չունի: Նա ինչ-որ ժամանակ մենաստանում է ապրել, բայց արդեն 3 տարի է՝ գնալու տեղ չունի: Ի վերջո եկել է այս ապաստարան և մնացել այստեղ: Ասում է, որ նա հիմա արդեն ընկերներ ունի և հետաքրքիր մարդկանց հետ է ծանոթացել:
Անօթևան մարդու հոգեբանությունը
Ապաստարանի ամենահետաքրքիր սենյակը հոգեբանի կաբինետն է: Այն լիքն է ձեռագործ իրերով և նկարներով: Հոգեբան Անի Սուբարին ասում է, որ շատերը, նույնիսկ ապաստարանի բանկիչների մեծ մասը սովորել է այստեղ շատ բան ձեռքով պատրաստել, այնպիսի արհեստների են այժմ տիրապետում, որոնցով նախկինում չեն զբաղվել:
«Մեզ մոտ տարբեր հոգեբանական վիճակում գտնվող, տարբեր ունակություններ ունեցող մարդիկ են հայտնվում: Հաճախ նրանք բավականին ագրեսիվ են, և շատ զգույշ մոտեցում է անհրաժեշտ: Մյուսները չափազանց զգայուն են: Եվ յուրաքանչյուրն իր ողբերգական պատմությունն ունի: Մենք բոլորին արտ-թերապիա ենք առաջարկում, դա հանգստանալու և թուլանալու հիանալի միջոց է: Իմ սաներն ու ես արդեն վստահում ենք միմյանց, և մարդիկ հաճույք են ստանում ինքնադրսևորումից», — ասում է Անի Սուբարին:
Անօթևան մարդու առողջությունը
Ապաստարան ընդունվելու կանոնները նույնն են, ինչ վրանային քաղաք ընդունվելիս: Ինչ- որ մեկին պարեկային ծառայությունն է բերում, մյուսներն իրենք են գալիս, երրորդներին մոտ կամ ծանոթ մարդիկ են բերում: Յուրաքանչյուր նոր ընդունվող հարցազրույց է անցնում և դրանից հետո միայն նրան թույլ են տալիս մնալ (լինում է նաև, որ թույլ չեն տալիս):
Ներքին կանոնները բավականին խիստ են: Նա, ով ուզում է ապաստարանում ապրել, պետք է. 1) չափահաս լինի, 2) վերջին երկու տարվա ընթացքում թբիլիսյան գրանցում ունենա, 3) որևէ գույք չունենա, 4) ինքնուրույն իրեն խնամի:
Եվս մեկ կարևոր կանոն կա, և դրան հետևելը խստորեն վերահսկվում է. ակլոհոլից և այլ խթանիչներից կախվածություն չունենալն է: Եթե այ կանոնը խախտվում է, առաջին ագամ համապատասխան ակտ է կազմվում: Իսկ հաջորդ խախտման դեպքում շահառուն դուրս է գրվում ապաստարանից առանց վերադառնալու իրավունքի:
«Մենք բավականին բարդ բնակիչներ ունենք: Կան նաև մարդիկ, ովքեր հոգեբուժական հիվանդություն ունեն», — ասում է հերթապահ բժիշկ Մեդեա Դոլիձեն:
«Մենք ախտորոշում ենք անցկացնում, բուժում ենք: Ճիշտ է՝ դեղերը միայն բժշկի սենյակում են տրամադրվում, քանի որ մարդիկ կան, ովքեր ամեն ինչի պատրաստ են, այդ պատճառով էլ այստեղ բացարձակ վերահսկողություն է անհրաժեշտ»:
Իզոն
Ապաստարանի յուրաքանչյուր բնակիչ հիգիենայի պարագաներ և սրբիչ է ստանում: Յուրաքանչյուրն իր անձնական պահարանն ունի: Անկողինը փոխվում է շաբաթը մեկ, միակ պահանջն օգտագործած անկողնային սպիտակեղենն ինքնուրույն լվացքատուն տանելն է, այստեղ նորը կտան:
Իզո տատիկը նախկին դեղագործ է, նա դեղատանն աշխատելու մեծ ստաժ ունի: Մեկ ամիս է, ինչ ապրում է ապաստարանում: Իր մասին չի ուզում պատմել: Եվ ընդհանրապես նա շատ չի խոսում: Իր հարստությունն է ցույց տալիս. մահճակալին շարում է գիրքը, իր երիտասարդ ժամանակվա լուսանկարը, հայելին ու շրթներկը: Ասում է, որ միշտ սիրել է իրեն հետևել:
Ջուլիետան
Ապաստարանում սոցիալական ծառայությունը վերջերս է սկսել աշխատել՝ 2016թ-ի հոկտեմբերից: Ինչպես ասում է Մայա Ախրախաձեն, այժմ նա և իր գործընկերները զբաղված են շահառուների այսպես կոչված «կենսաքիմիական-սոցիալական քարտեր» կազմելով: Հետո այդ քարտերի համաձայն, յուրաքանչյուր բնակչի կառաջարկեն ինչ-որ բանով զբաղվել:
Չնայած որ այստեղ կան մարդիկ, որոնք արդեն ունեն աշխատանք: Նրանք պարզապես պետք է իրենց աշխատաժամերը ներկայացնեն օթևանի ղեկավարությանը, հատուկ թույլտվություն ստանան և աշխատանքի գնան, սակայն միայն ներկայացրած ժամանակացույցին համապատասխան:
Շիկահեր մի կին ինչ-որ բան է գրում տետրում: Նրա անունը Ջուլիետա Իլուրիձե է, նա 58 տարեկան է, և պարզվեց, որ իտալերեն է սովորում: Ապաստարանի աշխատակիցներից մեկը մասնագիտությամբ իտալերենի մասնագետ է: Եվ Ջուլիետան ցանկացել է իտալերեն խոսել: Արդեն 5 դասի է մասնակցել:
Ջուլիետան միայնակ մարդ է, ապաստարանում է ապրում արդեն չորրորդ ամիսը: «Բնակարանային խաբեբաների զոհը դարձա և փողոցում մնացի: Այժմ քննություն է ընթանում, և քաղաքապետարանն ինձ առաջարկել է մինչ այդ ապաստարանում ապրել», — ասում է նա:
Նարգիզան
Նարգիզան հեռուստացույցով ֆիլմ է նայում: Նա վաղուց է ապաստարանում ապրում, եկել է դեռևս «վրանային» ժամանակահատվածում: Ապաստարանում է ապրում նաև Նարգիզայի ամուսինը, սակայն նա ուրիշ բլոկում է, ընտանիքի համար նախատեսված սենյակներ ապաստարանում չկան:
«Ես երեխաներ ունեմ, սակայն նրանք այժմ ինտերնատում են: Մենք երբեք մեր սեփական տունը չենք ունեցել, սակայն շրջանային ադմինիստրացիան մեզ օգնում էր տուն վարձակալելու հարցում: Հետո այնտեղ ինչ-որ բան փոխվեց, և մենք ամբողջ ընտանիքով դրսում հայտնվեցինք: Եվ հիմա այսպես էլ ապրում ենք, ես ու ամուսինս՝ այստեղ, երեխաներս՝ ինտերնատում: Եվ ոչ մի ելք չկա», — ասում է Նարգիզան:
Նոր տարին
Ապաստարանի տնօրեն Գոչա Մինդիաշվիլին շատ շնորհակալ է վերջերս ստեղծված «Դոնորների ծառայությանը»: Օրինակ, այդ կազմակերպության միջոցով մի ամերիկյան ընկերություն (անունը չի կարող նշել) ապաստարանին երեք լվացքի մեքենա է նվիրել:
Սակայն հիմնական օգնությունը Թբիլիսիի քաղաքապետարանն է ցուցաբերում: Քաղաքային բյուջեից են վճարվում աշխատակիցների աշխատավարձերը և գնվում է դեղորայք, սննդամթերք և ամեն անհրաժեշտ բաները:
Ճաշարանում թեթևակի քլորի հոտ է գալիս, և շատ մաքուր է: Խիստ, բարձրահասակ մի կին է մոտենում և ներկայանում. «Ես Մզիան եմ՝ ճաշարանի տնօրենը»: Նա ձմեռային ճաշացանկը կազմելով է զբաղված:
«Մենք երկուանգամյա սնունդ ենք տրամադրում, հիվանդների համար ճաշացանկն այլ է: Իսկ շաքարախտ ունեցողների համար ընդհանրապես ժամանակացույցն է այլ, նրանց նույնիսկ թույլատրվում է մի քիչ ուտելիք տանել սենյակ», — ասում է Մզիան:
Նախորդ Նոր տարին նրանք բոլորը միասին են դիմավորել և շատ երջանիկ էին, քանի որ նոր-նոր այստեղ էին տեղափոխվել վրաններից: Ճաշացանկն էլ էր տոնական: Այս տարի արդեն հարմարվել են և ամանորյա տոնն ավելի լավ են կազմակերպելու: Արդեն անակնկալներ են պատրաստում: Հայտնի է միայն, որ նվերների փաթեթներում շատ է միրգն ու քաղցրավենիքը:
