«Երևանը կարող է ստանալ ավելին»․ կարծիք ՀՀ-Ֆրանսիա ռազմական գործակցության մասին
Ֆրանսիան Caesar հաուբիցներ կմատակարարի ՀՀ
Երևանն ու Փարիզն ընդլայնում են ռազմատեխնիկական համագործակցությունը։ Հունիսի 17-ին Ֆրանսիայում նոր պայմանավորվածություններ են ձեռք բերել Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանն ու Ֆրանսիայի Զինված ուժերի նախարար Սեբաստիեն Լըկորնյուն։ Վերջինս X-ի իր էջում հայտնել է, որ խոսքը Caesar հաուբիցների տրամադրման մասին է։
Քաղաքագետ Ռոբերտ Ղևոնդյանի խոսքով՝ սա հայ-ֆրանսիական գործակցության «միջանկյալ փուլն» է։ Վստահ է՝ ժամանակի ընթացքում Երևանին կհաջողվի շատ ավելին ստանալ ոչ միայն Ֆրանսիայից, այլև մյուս արևմտյան երկրներից։ Ասում է՝ հավաքական Արևմուտքի շահերից է բխում Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի ազդեցության թուլացումը, որն այս պահին «օգտակար» է նաև Հայաստանի համար։
«Տարածաշրջանում Ռուսաստանի մենիշխանության պայմաններում ՀՀ-ն միայն կորուստներ կրեց վերջին տարիներին։ Երևանը համաձայնում է Արևմուտքի այս օրակարգին, որովհետև կարողանում է իր շահերի մեծ մասն իրացնել»,- JAMnews-ի հետ զրույցում շեշտել է Ղևոնդյանը։
Հայաստանն ու Ֆրանսիան ռազմական ոլորտում համագործակցության մասին պայմանագիր էին ստորագրել 2023 թ․-ի հոկտեմբերին։ Փաստաթղթի համաձայն՝ Ֆրանսիան պետք է մատակարարի պաշտպանական նշանակության զինատեսակներ՝ GM 200 ռադիոտեղորոշիչ կայաններ, փոքր հեռահարության Mistral հրթիռներ։
Արդեն նոյեմբերին ադրբեջանական ԶԼՄ-ները գրում էին, թե Ֆրանսիան մեծ քանակությամբ Bastion բազմաֆունկցիոնալ զրահամեքենաներ է ուղարկել Հայաստան՝ Վրաստանով։ Թբիլիսիից հաստատեցին, որ «հատուկ բեռ» են ուղարկել ՀՀ։
2024 թ․-ի փետրվարին Ֆրանսիայի ԶՈՒ նախարարը Երևանում հայտարարեց, որ Հայաստանը ստացել է պաշտպանական նշանակության սարքավորումների առաջին խմբաքանակը։ «Ֆիգարո» պարբերականի փոխանցմամբ՝ խոսքը մինչև 250 կմ հեռավորության վրա ինքնաթիռներ հայտնաբերող 3 ռադարների, գիշերային տեսողության հեռադիտակների մատակարարման մասին է։ Լըկորնյուն նաև նշել էր, որ եթե ՀՀ-ն դրա կարիքն ունենա, կտրամադրվեն նաև ՀՕՊ հրթիռներ։
Նախարարի այցի մասին
Հունիսի 17-ի առավոտյան ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի գլխավորած պատվիրակությունն աշխատանքային այցով մեկնեց Ֆրանսիա։ Հաղորդվել է, որ նախարարը մասնակցել է EUROSATORY միջազգային ցուցահանդեսի բացման արարողությանը, հանդիպումներ ունեցել ռազմարդյունաբերական մի շարք ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ։
Պաշտոնական Երևանը Պապիկյան-Լըկորնյու երկկողմ հանդիպման մասին հաղորդագրություն է հրապարակել՝ հայտնելով, որ՝
- քննարկվել է Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև պաշտպանության բնագավառում համագործակցության ներկայիս ընթացքը,
- ՀՀ պաշտպանության նախարարը ներկայացրել է Հայաստանում պաշտպանության ոլորտում բարեփոխումների ընթացքը և այդ ուղղությամբ Ֆրանսիայի հետ համագործակցության շրջանակում իրականացվող աշխատանքները:
«Կողմերը կարևորել են ռազմատեխնիկական համագործակցությունը, որի շուրջ ձեռք են բերվել նոր պայմանավորվածություններ»,- ասված է հաղորդագրությունում։
Ավելի ուշ հայտնի դարձավ, որ ՀՀ պաշտպանության նախարարության և KNDS ֆրանսիական ռազմարդյունաբերական ընկերության միջև կնքվել է ռազմատեխնիկական համագործակցության պայմանագիր։ Այլ մանրամասներ հայկական կողմը չհրապարակեց։
Ի՞նչ նոր պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել
Հայաստանի պաշտպանության նախարարի հետ հանդիպումից հետո Ֆրանսիայի զինված ուժերի նախարարն X-ի իր էջում գրեց, որ տեղի է ունեցել «ջերմ և արդյունավետ երկխոսություն», կնքվել է CAESAR-ի ձեռքբերման պայմանագիր։ Սեբաստիեն Լըկորնյուի գնահատմամբ՝ դա «կարևոր իրադարձություն» է։
«Ազատության» տեղեկություններով՝ Caesar-ը ակտիվորեն կիրառվում է Ուկրաինայում ընթացող պատերազմում, այն 155մմ տրամաչափի ինքնագնաց հաուբից է, որի հեռահարությունն առավել առաջադեմ արկերի կիրառման դեպքում գերազանցում է 50 կիլոմետրը:
Փորձագիտական կարծիք
Քաղաքագետ Ռոբերտ Ղևոնդյանի դիտարկմամբ՝ Հայաստանը տեսնում է արդյունքն այն քաղաքականության, որը որդեգրել է վերջին տարիների ընթացքում։ Օրինակ է բերում Ֆրանսիայի հետ ռազմատեխնիկական գործակցության խորացումը, Միացյալ Նահանգների հետ հարաբերությունները ռազմավարական գործընկերության մակարդակի բարձրացնելը։ Նրա խոսքով՝ դրանք «փոխկապակցված գործընթացներ» են, մեկն առանց մյուսի հնարավոր չէ իրականացնել։
«ՀՀ-ն փաստացի ՀԱՊԿ-ից [ՌԴ հովանու ներքո գործող ռազմական դաշինք] դուրս եկած է, միայն դե յուրե է կառույցում։ Արևմուտքում այդ կարգավիճակը համարվում է հիմք ռազմատեխնիկական գործակցությունն ընդլայնելու համար։ Իհարկե, երբ Հայաստանը փաստաթղթերով կառույցի անդամ չլինի, համագործակցության շատ ավելի լայն հնարավորություններ կբացվեն»,- կարծում է նա։
Ղևոնդյանի խոսքով՝ Երևանն իրականացնում է անվտանգային համակարգի և արտաքին քաղաքականության դիվերսիֆիկացիա, իսկ Ֆրանսիան այդ հարցում ամենամեծ հետաքրքրվածությունն է ցուցաբերում՝ ելնելով իր շահերից։ Մասնավորապես՝ Փարիզը փորձում է Հարավային Կովկասում ձևավորվող նոր իրողություններում «ավելի ամուր դարձնել սեփական տեղն ու դերը»․
«Ռուսաստանի ազդեցության թուլացումն ու տարածաշրջանում ռուսական մենիշխանության վերացումը ենթադրում են վակուումի առաջացում։ Ֆրանսիան փորձում է իրենով լցնել այն։ ՀՀ-ն տարածաշրջանի այն կետն է, որտեղ Ֆրանսիայի հնարավորություններն ամենամեծն են»։
Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ Ֆրանսիան չի հավակնում «ներսից օկուպացնել Հայաստանը», ինչպես արել է ՌԴ-ն։
Հիշեցնում է՝ մինչ օրս Ռուսաստանը մենաշնորհներ ունի երկրի ենթակառուցվածքային, էներգետիկ և բազմաթիվ այլ ոլորտներում։ Ըստ Ղևոնդյանի՝ պաշտպանական ոլորտում գործակցության խորացումը չի նշանակում, թե ՀՀ-ն կախվածության մեջ է լինելու Փարիզից այնպես, ինչպես ժամանակին Մոսկվայից։
Անդրադառնալով ՀՀ-ին միայն պաշտպանական զենքեր տրամադրելու մասին հայտարարություններին՝ նկատել է՝ «պաշտպանական և հարձակողական զենքերի միջև սահմանագիծը շատ աղոտ է»։
Քաղաքագետի փոխանցմամբ՝ կան պաշտպանական նշանակության զինատեսակներ, որոնք «մեծ հաջողությամբ կիրառվում են նաև հարձակողական գործողությունների ժամանակ»․
«Երբ Ադրբեջանի դիրքորոշումն արևմտյան հարթակների նկատմամբ ապակառուցողական դարձավ, այդ փուլից սկսած այլևս այդքան հստակ չէ միայն պաշտպանական զինտեխնիկայի մատակարարման շեշտադրումն Արևմուտքում, հատկապես՝ Ֆրանսիայում, որտեղ խորհրդարանը կոչ էր անում նաև հարձակողական զենքեր մատակարարել ՀՀ»։
JAMnews-ը քաղաքագետից հետաքրքրվել է՝ ի՞նչ արձագանք կարող ենք սպասել հարևան երկրներից՝ նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ մինչ այս՝ ֆրանսիական «Բաստիոն» բազմաֆունկցիոնալ զրահամեքենաների մատակարարումից հետո Ադրբեջանը Փարիզին մեղադրել էր «տարածաշրջանը ռազմականացնելու» մեջ, իսկ Թուրքիան «սադրանք» էր որակել տեղի ունեցածը։
Ի պատասխան Ռոբերտ Ղևոնդյանը նկատել է՝ հայ-ֆրանսիական գործակցության խորացումը կարող է ավելի ագրեսիվ դարձնել Բաքվի, Անկարայի, ինչպես նաև Մոսկվայի հռետորաբանությունը, բայց ոչ ավելին։
«Նորից կոչեր, մեղադրանքներ, սպառնալիքներ են հնչելու, որոնց որևէ էական բան չի հետևելու»,- ամփոփել է նա։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Ֆրանսիան Caesar հաուբիցներ կմատակարարի ՀՀ
