10 նոր բեռնատար Լաչինի միջանցքի մոտ․ կհաջողվի՞ Ֆրանսիային դրանք հասցնել ԼՂ
Ֆրանսիան հումանիտար բեռներ է ուղարկել ԼՂ
«Այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր Լեռնային Ղարաբաղում, նման է ցեղասպանության։ Դիմում ենք Ֆրանսիայի նախագահին, որ օգտագործի այն դիրքը, որն ունի երկիրը՝ ՄԱԿ ԱԽ-ում բանաձև ընդունելու համար»,- հայտարարել է Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոն։
Իդալգոն ներկայացուցչական պատվիրակությամբ ժամանել է Հայաստան՝ Լեռնային Ղարաբաղ հումանիտար օգնություն հասցնելու նպատակով։ Արցախում տեղի ունեցողը որակել է որպես բացահայտ էթնիկ զտում, նշել, որ ֆրանսիացիները եկել են այդ մասին վկայելու և դատապարտելու։
Այս պահի դրությամբ՝ դեռևս պարզ չէ՝ կհաջողվի՞ Ֆրանսիայի տրամադրած օգնությունը հասցնել Արցախ, թե՞ ոչ։
Մեկ ամսից ավելի է, ինչ Հայաստանից Լեռնային Ղարաբաղ ուղարկված 400 տոննա հումանիտար օգնությունը կանգնած է Լաչինի միջանցքի սկզբնամասում՝ Կոռնիձոր գյուղի մոտ։ Ադրբեջանը, որ հունիսի 15-ից պաշարման մեջ է պահում Արցախը, թույլ չի տալիս բեռների մուտքը, փոխարենը Աղդամով է «մարդասիրական օգնություն» առաջարկում։ Նախօրեին Կարմիր մահիկի ընկերության հետ 40 տոննա ալյուր է ուղարկել։ Ստեփանակերտից շարունակում են պնդել՝ այդ ճանապարհի գործարկումն անընդունելի են համարում։
Մանրամասներ․ Ֆրանսիայի օգնությունը, պատվիրակության անդամների ուղերձները, ի՞նչ նախապայման է առաջ քաշում Բաքուն և ոչ միայն
«Այն ամենն է, ինչ հնարավորություն կտա դիմադրել»
Սա Ֆրանսիայի առաջին նման նախաձեռնությունը չէ։ Դեռևս օգոստոսի 9-ին Կոռնիձորում սպասող հայկական շարասյանն էր միացել Ֆրանսիայի քաղաքների և տարբեր շրջանների կողմից հատկացված օգնությամբ առաջին բեռնատարը։ Այս անգամ օգնություն են հատկացրել Փարիզ քաղաքը, Իլ դը Ֆրանս, Օվերն-Ռոն-Ալպ, Օ դը Ֆրանս, Օքսիտանիա, Լուարի երկիր շրջանները։
«10 բեռնատարներ են, որոնք պարունակում են պարենային ապրանքներ, երեխաների համար սնունդ, կաթի փոշի, բայց նաև գեներատորներ, արևային պանելներ, այն ամենը, ինչ հնարավորություն կտա ձեզ դիմադրել»,- հայտարարել է Փարիզի քաղաքապետը։
Շեշտել է՝ Հայաստան են եկել տարբեր քաղաքական հայացքներ ունեցող գործիչներ, բայց նրանց միավորում են ՀՀ-ն և Արցախը․
«Ուղերձը հստակ է և պարզ՝ նախևառաջ կոչ ենք անում հարգել միջազգային իրավունքը։ Արցախի բնակչությունը շրջափակման մեջ է գտնվում անկախ իր կամքից, և դա իրականացվում է՝ խախտելով միջազգային իրավունքը, նաև 2020 թ․-ի հրադադարի հայտարարությունը»։
«Սովամահ անելու ռազմավարությունը, որի նպատակն է հրահրել հայերի զանգվածային արտագաղթը Լեռնային Ղարաբաղից, անօրինական է, ինչպես արդեն սահմանել է Միջազգային դատարանը։ Այդ քաղաքականությունը նաև անբարոյական է»,- հայտարարել էր Ֆրանսիայի արտգործնախարարը Ֆրանսիայում հավատարմագրված դեսպանների համաժողովում ունեցած ելույթի ժամանակ։
Կատրին Կոլոնան նաև նշել էր, որ Ֆրանսիան մոբիլիզացնում է ուժերը հանուն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև արդար և կայուն խաղաղության հաստատման։ Ըստ նրա՝ դա հնարավորություն կտա, որ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդն ապրի իր բնօրրանում և հարգվեն մարդկանց իրավունքները, մշակույթն ու պատմությունը։
Նախքան մամուլի ասուլիսը Անն Իդալգոն և պատվիրակության անդամները շրջել են Կոռնիձորից Լաչինի միջանցք տանող հատվածում, ծանոթացել այսօր Կոռնիձորի սահմանային հատվածում բացված հումանիտար շտաբին։ Այն օտարերկրյա լրատվամիջոցների, հյուրերի համար ծառայելու է որպես կայանման վայր։
Պատվիրակությանն ուղեկցել է նաև Արցախի արտգործնախարար Սերգեյ Ղազարյանը։ Նա Փարիզի քաղաքապետին է ներկայացրել ԼՂ-ում ստեղծված հումանիտար ծանր վիճակը։
«Բանտ բաց երկնքի տակ, համակենտրոնացման ճամբար»
Ֆրանսիական պատվիրակության անդամների բնորոշումներն են ներկայիս Լեռնային Ղարաբաղին։ Նրանք անընդունելի են համարում Ադրբեջանի քաղաքականությունը, այն է՝ «21-րդ դարում սովամահ անել մարդկանց և ստիպել լքել իրենց տունը»։
Պատվիրակության անդամների դիրքորոշումները հակիրճ՝
- «Ադրբեջանը ցանկանում է ԼՂ-ը դարձնել բանտ և այնտեղից քշել բնակիչներին։ Բանտ, նույնիսկ՝ խուց, վանդակ։ Մենք ուզում ենք, որ բնակիչներն ազատ ապրեն այնտեղ»։
- «Եվրոպայում կան այլ խնդիրներ, և մենք բոլորս աջակցում ենք Ուկրաինային, բայց ողբերգություն է տեղի ունենում նաև այստեղ, և մենք բոլորս Հայաստանի և Արցախի կողքին ենք»։
- «Պե՞տք է արդյոք սպասել մի քանի օր, մի քանի շաբաթ, մի քանի ամիս, որ լինեն հարյուրավոր զոհեր, որ միջազգային հանրությունը վերջապես արթնանա։ Այս ողբերգությունից հնարավոր է խուսափել»։
- «Լավ կլիներ, որ տիկին Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը [Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ] չստորագրեր գազի համաձայնագիր Ադրբեջանի հետ, գազ, որ մասամբ գալիս է ՌԴ-ից։ Դա ուղղակիրոեն նշանակում է աջակցել Ալիևին, որը արցախահայությանը հալածողն է»։
- «Մեր նպատակն է այնպես անել, որ ֆրանսիական դիվանագիտությունը դուրս գա իր կոմֆորտ զոնայից և սկսի գործել»։
- «Նույն կերպ ինչպես թիրախավորել ենք Պուտինին, պետք է թիրախավորենք Ալիևին»։
Նշենք նաև, որ մամուլի ասուլիսի մեկնարկին պատվիրակությանը տեսակապով ողջունել է Արցախի նախագահն ու ընդգծել, որ Արցախը չի մոռանա իրեն սատարող բարեկամներին:
«Պայքարելու ենք այնքան, ինչքան հնարավորություն ունենանք, չնայած որևէ ակնկալիք չունենք աշխարհից, գերտերություններից, միջազգային կառույցներից»,- հայտարարել է նա ու հավելել, որ Ադրբեջանին չի հաջողվի «հումանիտար ճնշման միջոցով ծնկի բերել արցախցուն»։
Մեկական հաց՝ յուրաքանչյուր ընտանիքի
Հունիսի 15-ից Արցախ սնունդ, դեղորայք և առաջին անհրաժեշտության պարագաներ չեն մատակարարվել։ Առկա սուղ պաշարները սպառման եզրին են։ Նախօրեին հաղորդվեց, որ արտադրվող հացի ծավալն էլ ավելի է նվազել։ Ըստ այդմ որոշում է կայացվել՝ յուրաքանչյուր ընտանիքի մեկական հաց տրամադրել։
«Աշխատանքներ են տարվում եգիպտացորենի ալյուրի պատրաստման և հացի արտադրման ուղղությամբ, սակայն առկա տեղումների պատճառով եգիպտացորենի լայնածավալ հունձի աշխատանքները մի քանի օրով հետաձգվել են»,- հաղորդել են Ստեփանակերտից։
Ավելի վաղ երկրում ստեղծված իրավիճակին էր անդրադարձել նաև Արցախի նախագահը։ Արայիկ Հարությունյանը շեշտել էր՝ «ամեն երրորդ մահի պատճառը թերսնուցումն է»․ «Սով, ամեն ինչի պակաս, հղիները ստեղծված իրավիճակի հետևանքով կորցնում են երեխաներին: Հասել ենք այս վիճակին, որովհետև հավատացել ենք բոլորին՝ գերտերություններին, ՄԱԿ-ին»։
Նշել էր, որ «հացի խնդիրը» պետք է լուծեն շատ կարճ ժամանակում՝ մի քանի օրվա ընթացքում։ Թե ինչ լուծման մասին է խոսքը՝ չէր մատնանշել։
Պետնախարարի խորհրդական Արտակ Բեգլարյանի կարծիքով՝ ադրբեջանական կողմը հանկարծ «հումանիստ» է դարձել և «էժանագին շոու» կազմակերպել՝ ելնելով հենց այս սուղ իրավիճակից․
«Սպասել են մինչև իրենց ցեղասպանական քաղաքականության հետևանքով Արցախում ալյուրի սղությունը հասնի կրիտիկական մակարդակի և հազարավոր ընտանիքներ ընդհանրապես հաց չունենան, որից հետո Կարմիր մահիկի բեռնատարներով ալյուր ուղարկեն Ակնա (Աղդամ)՝ իբր Արցախի ժողովրդին «օգնության» նպատակով»,- նկատել է նա։
Աղդամի ճանապարհի բացումը՝ որպես նախապայման․ Բաքվի մոտեցումը
BBC-ի հետ զրույցում Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևն ասել է, որ իրենք արցախցիներին առաջարկում են նույն լեզվական, մշակութային, կրոնական, այդ թվում՝ մունիցիպալ իրավունքները, ինչ Ադրբեջանի մյուս քաղաքացիներին։ Անդրադառնալով Աղդամ-Ստեփանակերտ ճանապարհով մատակարարումների վերաբերյալ իրենց առաջարկին՝ նկատել է՝ «որքան շատ ճանապարհներ, այնքան լավ բոլորի համար»․
«Աղդամով ճանապարհի բացումից հետո 24 ժամվա ընթացքում կբացվի նաև Լաչինի ճանապարհը»,- հայտարարել է Հաջիևը։
Ֆրանսիայի նախագահի հետ հեռախոսազրույցում նույն նախապայմանն է առաջ քաշել նաև Ադրբեջանի ղեկավարը։ Մասնավորապես՝ Իլհամ Ալիևը նշել է, թե Աղդամի ճանապարհի բացումից հետո միջանցքը կարող է շահագործվել «Ադրբեջանի մաքսային և սահմանային ռեժիմի կանոնների պահպանմամբ»։
«Կա հստակ որոշում՝ փակ պահել Աղդամի ճանապարհը»
Այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Արցախի խորհրդարանի ղեկավարը։ Նշել է՝ անցած երեք շաբաթներին թեման ակտիվորեն քննարկվել է, և Արցախի իշխանությունների համար ճանապարհի գործարկումն անընդունելի է․
«Ունենք միայն մեկ ճանապարհ միջանցքի կարգավիճակով [Լաչինի միջանցքը], երկրորդ միջանցքի հասկացողություն չպետք է ամրագրենք»։
Նախօրեին Ադրբեջանը 40 տոննա ալյուր է ուղարկել Աղդամ, արցախցիները գիշերը հերթապահել են Աղդամ-Ստեփանակերտ ճանապարհին, որպեսզի հարկ եղած դեպքում կանխեն բեռների մուտքը։ Բեռնափոխադրումն իրականացրած Կարմիր մահիկի աշխատակիցները նույնպես մնացել են տեղում՝ ռուս խաղաղապահների հենակետի մոտ տեղադրված վրաններում։
Բաքուն հայտարարում է, որ հարցի շուրջ բանակցում է ռուս խաղաղապահների հետ։ Սակայն համացանցում տարածված տեսանյութերում երևում է՝ ինչպես են խաղաղապահները փշալարերով և բետոնե արգելապատնեշներով փակել ճանապարհի այն հատվածը, որտեղ կանգնած են ադրբեջանական բեռնատարները։
Դավիթ Իշխանյանի խոսքով՝ Բաքուն «հերթական սադրիչ քայլն» է անում և փորձում է աշխարհին ցույց տալ, թե հնարավոր ամեն բան անում է ԼՂ-ի ժողովրդի կարիքները հոգալու համար։
«Քաղաքական նպատակներ հետապնդելով հանդերձ՝ փորձում է ցույց տալ աշխարհին, որ իրենք ունեն ներքին խնդիր, և Արցախում տեղի ունեցող հումանիտար ճգնաժամը որևէ առումով չի կարող առնչվել արտաքին աշխարհին»,- ընդգծել է նա։
Խորհրդարանի ղեկավարը նաև ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ ադրբեջանական կողմը «հումանիտար օգնություն» է ուղարկել Կարմիր մահիկի և ոչ թե Կարմիր խաչի միջոցով, որը գրասենյակ ունի նաև Բաքվում։ Ասում է՝ պատահական չէ։
«Ադրբեջանն իր Կարմիր մահիկի միջոցով փորձում է դուրս մղել Կարմիր խաչի Ստեփանակերտի գրասենյակը»,- ասել է նաև և հիշեցրել, որ միջազգային կառույցն Արցախում ներկայացված է 30 տարի և գործում է ուղիղ Ժնևի ենթակայությամբ։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Ֆրանսիան հումանիտար բեռներ է ուղարկել ԼՂ
