«Հայաստանում ԵՄ առաքելությունը ոչ մեկի դեմ ուղղված չէ»․ Տոյվո Կլաար
Տոյվո Կլաարի հարցազրույցը Երևանում
«Ասել, թե անզեն դիտորդական առաքելությունն ուղղված է որևէ մեկի դեմ, իրականում նշանակում է աղավաղել փաստերը»,- արձագանքելով Հայաստանում տեղակայված ԵՄ առաքելության հասցեին Մոսկվայից հնչող հայտարարություններին ասել է Տոյվո Կլաարը։ Հարավային Կովկասի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչը դրանք որակել որպես կեղծ, անհիմն մեղադրանքներ։
Երևանյան այցի ընթացքում նա հարցազրույց է տվել «Ազատություն» ռադիոկայանին ու վստահեցրել՝ առաքելությունը «ոչ մեկի դեմ ուղղված չէ»։ Կլաարի դիտարկմամբ՝ երբեմն դիտորդներն ավելի շատ են մտահոգում Մոսկվային, քան Բաքվին։ Ասում է՝ բաց են նաև սահմանի ադրբեջանական կողմում առաքելություն տեղակայելու գաղափարին, բայց դա պետք է լինի Ադրբեջանի ընտրությունը։
Բարձրաստիճան պաշտոնյան հույս է հայտնել, որ դիտորդների մանդատը կտևի նախանշված երկու տարուց էլ քիչ, քանի որ մինչ այդ կկնքվի խաղաղության պայմանագիր, և նման առաքելության կարիք այլևս չի լինի։
JAMnews-ն առանձնացրել է հարցազրույցի կարևոր դրվագները։
Բրյուսելում հայ-ադրբեջանական բանակցությունների մասին
Կլաարն ասել է, որ Եվրամիությունն աշխատում է կրկին բանակցութուններ կազմակերպել Բրյուսելում, այդ պատճառով էլ ինքը Երևանում է։ Նրա խոսքով՝ կոնկրետ ժամկետներ դեռևս չկան։ Հարցին՝ արդյո՞ք խոսքը հենց երկրների ղեկավարների հանդիպման մասին է, ԵՄ ներկայացուցիչը պատասխանել է՝ «ակնհայտ է, որ դա է ձգտումը»․
«Մեր տեսանկյունից շատ կարևոր է աշխուժացնել բրյուսելյան գործընթացը, քանի որ մենք և նախագահ Միշելն անձամբ տեսնում ենք դրա կարևորությունն ու մեծ նշանակություն տալիս դրան»։
Լաչինի միջանցքում իրավիճակի և «ադրբեջանական անցակետի տեղակայման» մասին
Տոյվո Կլաարը նշել է, որ վերջին օրերին հուսադրող զարգացումներ է նկատել, ստացել հաղորդումներ ԼՂ-ում էլեկտրաէներգիայի և գազի վերականգնման մասին։ Լիահույս է, որ «ամեն ինչ ճիշտ ուղղությամբ կընթանա»։
Պաշտոնյան հիշեցրել է՝ Եվրամիությունը հետևողականորեն հանդես է եկել ապաշրջափակման օգտին, տարբեր շփումներ ունեցել ինչպես կուլիսներում, այնպես էլ հրապարակային։
Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցների կիրառման հնարավորությանը Կլաարը չի անդրադարձել։
Միայն հույս է հայտնել, որ մոտ ապագայում կվերականգնվի մարդկանց և բեռների ազատ տեղաշարժը Լաչինի միջանցքով․
«Ամենակարևորն է՝ բնակչությունը զգա, որ կարող է ապահով ապրել այն վայրերում, որտեղ նրանք ապրել են տասնամյակներ, դարեր շարունակ, և որ ցանկացած այլ խնդիր, նաև օրինական մտահոգություններ, կքննարկվեն բանակցային սեղանի շուրջ»։
Օրերս Իլհամ Ալիևը պնդել էր՝ միջազգային գործընկերների մոտ կա ըմբռնում Լաչինի միջանցքում «ադրբեջանական անցակետ» տեղադրելու վերաբերյալ։ ԵՄ ներկայացուցիչն այլ գործընկերների հետ քննարկումներից տեղյակ չէ։ Սակայն շեշտում է՝ Եվրամիության տեսանկյունից այդ հարցը պետք է քննարկվի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության համատեքստում, իսկ փաստաթղթում «անցակետի մասին հիշատակում չկա»։
Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագրի մասին
«Անկախ նրանից՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները դիտարկվում են մի համատեքստոմ, իսկ Լեռնային Ղարաբաղի հայերի իրավունքները և անվտանգությունը՝ մեկ այլ, կարևորն այն է, որ լինի հակամարտության համապարփակ լուծում»,- ընդգծել է Կլաարը։
Ըստ նրա՝ հակամարտութան համապարփակ լուծումը բխում է բոլորի շահերից, քանի որ դրա առկայությունը ավելի քան 30 տարի մեծ խնդիրներ է ստեղծում և խոչընդոտում է Հայաստանի, Ադրբեջանի ու ողջ տարածաշրջանի զարգացումը։
Հույս ունի, որ ԵՄ-ն կկարողանա օգնել գործընթացի առաջմղմանը։ Ասում է՝ «դեռ կան շատ հարցեր, որոնց պատասխանները պետք է տրվեն»։
Բաքու-Ստեփանակերտ հնարավոր երկխոսության մասին
Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչը կարևորում է Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև «իրական և տեսանելի երկխոսության» մեկնարկը։ Շատ ոգևորված է «այն փաստով, որ նախագահ Ալիևը վերջերս Մյունխենում շեշտեց այդ կետը»․
«Նա հանձնառու է բնակչության, հայ բնակչության ներկայացուցիչների հետ հարաբերություններ սկսել, և դա շատ կարևոր է»։
Կլաարն ասում է՝ Եվրամիության բոլոր ջանքերի կիզակետը պետք է լինի այն, որ այդ երկխոսությունը կայանա, որպեսզի լինի «հանձնառության զգացում, Ղարաբաղի բնակչությունը հեռանկար տեսնի»։
Չի հստակեցրել՝ ո՞ր կողմը և ինչպե՞ս պիտի երաշխավորի այդ գործընթացը։ Միայն կարևորել է այն, որ գործընթացը «միայն փակ դռների հետևում չի ընթանում»․
«Որոշ քննարկումներ կարող են տեղի ունենալ փակ դռների հետևում։ Բայց ամենակարևորն այն է, որ դա տեսանելի է, առաջին հերթին, Ղարաբաղի բնակչությանը, նաև միջազգային հանրությանը։ Իսկ դա ինքնին միջազգային հանրությանը տարբեր ձևերով ներգրավելու միջոց է»։
Կլաարը վստահեցրել է՝ Եվրամիությունը նման երկխոսության օգտին է հանդես եկել «անկախ Ռուբեն Վարդանյանի անձից», բայցև հավելել, որ «գուցե հիմա՝ ներկա պայմաններում այդ երկխոսությունը կարող է ավելի հեշտ ստացվել»։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Տոյվո Կլաարի հարցազրույցը Երևանում
