Արցախի հիմնական գազատարը վթարվել է մարտի 8-ի գիշերը՝ ժամը 01:00-ի սահմաններում: Վթարի հետևանքով Արցախի ամբողջ տարածքը զրկված է գազամատակարարումից:
Վթարված հատվածն ադրբեջանական վերահսկողության ներքո է: Վթարի վերացման աշխատանքներից առաջ պետք է նախ ականազերծել տարածքը: Մինչ այս պահը, սակայն, Արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության սակրավորներին չի հաջողվել մուտք գործել տարածք:
Պաշտոնական տվյալներով՝ Արցախում ապրում է շուրջ 110 հազար մարդ։ Մայրաքաղաք Ստեփանակերտը գազաֆիկացված է 97%-ով: Կապույտ վառելիքը հասանելի է նաև Արցախի մյուս բնակավայրերում:
Գազամատակարարման խափանման հետևանքով Արցախում հումանիտար խնդիրներ են առաջ եկել, այդ թվում՝ սննդի հետ կապված. աշխատել չեն կարողանում նաև հացի արտադրամասերը:
«Ադրբեջանը խոչընդոտում է գազատարի վերականգնման աշխատանքին». Արցախի ՄԻՊ
Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպանի փոխանցմամբ՝ ադրբեջանական կողմը սակրավորներին թույլ չի տալիս մուտք գործել գազատարի վթարված հատված:
«Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ադրբեջանական կողմը թույլ չի տալիս, որ «Արցախգազ» ընկերության մասնագետները և Արցախի իրավապահ մարմինները հասանելիություն ունենան վթարի վայր, մինչև այժմ որևէ հստակ տվյալ չկա՝ վթարը տեղի է ունեցել տեխնիկական խնդիրների պատճառով, թե ուղիղ պայթեցվել է ադրբեջանցիների կողմից»,- «Ազատության» հետ զրույցում նշել է Գեղամ Ստեփանյանը:
Ավելի վաղ Արցախի ՄԻՊ-ը ֆեյսբուքյան գրառմամբ տեղեկացրել էր գազատարի վթարման մասին՝ ընդգծելով, որ ադրբեջանական կողմը խոչընդոտում է վերականգնման աշխատանքները սկսելուն։
«Գազամատակարարման վերականգնմանը խոչընդոտելն ադրբեջանական կողմի՝ Արցախում հումանիտար բնագավառում խնդիրներ հարուցելու և բնականոն կյանքը խաթարելու դիտավորության ապացույցն է»,- գրել էր Գեղամ Ստեփանյանը:
Նա տեղեկացրել էր, որ գազատարի վերանորոգման աշխատանքները սկսելու համար ընթանում են բանակցություններ ռուսական խաղաղապահ առաքելության միջնորդությամբ:
Հայաստանից Արցախ գնացող գազատարի վթարման մասին երեկ հաղորդել էր ԱՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը՝ նշելով, որ դեպքըտեղիէունեցելադրբեջանականդիրքիմոտ:
«Այս պահին ադրբեջանական կողմը խոչընդոտում է վերանորոգման աշխատանքներ սկսելուն։ Ռուսական խաղաղապահ առաքելության միջնորդությամբ բանակցություններ են ընթանում վաղը աշխատանքները սկսելու համար»,- ասված էր նախարարության տարածած հաղորդագրությունում:
Ադրբեջանական կողմի՝ վերականգնողական աշխատանքների կատարմանը խոչընդոտելու մասին հայտնել էր նաև Արցախի ազգային անվտանգության ծառայությունը:
Որպես գազամատակարարման խափանման պատճառ՝ Արցախի ԱԱԾ-ն դիտարկում է նաև հնարավոր դիվերսիայի վարկածը.
«Միջոցներ են ձեռնարկվում՝ խափանման պատճառները պարզելու, այդ թվում՝ Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից հնարավոր դիվերսիոն կամ վնասարար դրսևորումները և հանցավոր արարքները վերհանելու ուղղությամբ»:
«Մեծ է հավանականությունը, որ գազատարն Ադրբեջանն է պայթեցրել». ընդդիմադիր պատգամավոր
Ինչպես Արցախում, այնպես էլ Հայաստանում քննարկվում է նաև Ադրբեջանի կողմից գազատարի պայթեցման վարկածը:
Խորհրդարանի ընդդիմադիր «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանի կարծիքով՝ մեծ է հավանականությունը, որ գազատարի պայթյունն Ադրբեջանի նախաձեռնությունն է:
«Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ գազատարի վերահսկողությունն այդ հատվածում ադրբեջանական զորքերինն է, ապա այդ մասում կարող էր տեղի ունենալ Ադրբեջանի կողմից ահաբեկչական գործողություն»,- նշել է պատգամավորն ու հիշեցրել վերջին օրերին Ադրբեջանի սադրանքները Ասկերանի շրջանի Խրամորթ գյուղի ուղղությամբ:
Մարտի 9-ին ևս հաղորդվել է, որ Ադրբեջանի զինված ուժերը տարբեր տրամաչափի զինատեսակներից, նաև ականանետերի կիրառմամբ ակտիվ կրակ են վարում Արցախի Ասկերանի շրջանի Խրամորթ և Նախիջևանիկ, Մարտունու շրջանի Խնուշինակ և Կարմիր Շուկա համայնքների և դրանց հարող ճանապարհների ուղղությամբ: Օրվա ընթացքում Խրամորթ համայնքի հարևանությամբ տեղակայված ադրբեջանական մարտական հենակետից բարձրախոսով կրկին հնչել են «տարածքը լքելու, ուժ կիրառելու» սպառնալիքներ։
Արցախի Հանրապետության դատախազությունից տեղեկացնում են, որ՝ ելնելով ստեղծված իրավիճակից, իրավապահ մարմինները ձեռնարկում են հնարավոր բոլոր միջոցները «ադրբեջանական կողմի հանցավոր արարքները և դրանց հետևանքները փաստագրելու ուղղությամբ»։
