Հայ միլիարդատեր և բարերար Ռուբեն Վարդանյանը հացադուլ է սկսել Բաքվի բանտում
Ռուբեն Վարդանյանը հացադուլ է հայտարարել
Խոշոր ձեռնարկատեր և հայտնի բարերար Ռուբեն Վարդանյանը Բաքվի բանտում հացադուլ է հայտարարել։ Նրա ընտանիքը հայտնում է, որ նա հացադուլը սկսել է ապրիլի 5-ին, այն «հաջորդել է միջազգային իրավական չափանիշներին համապատասխան, ժամանակին և արդար ու թափանցիկ դատավարություն ապահովելու վերաբերյալ բազմաթիվ դիմումներին»։ Վարդանյանի հարազատները հայտարարության մեջ նշել են, որ «հունվարին սպասվող դատաքննությունն առանց պատճառի տեղափոխվել է մինչև մայիս»։
Բոլոր մանրամասները, որոնք հայտնի են այս հրապարակման պահին:
- «ԼՂ-ի հայերն ունեն ինքնորոշման իրավունք». Ռուբեն Վարդանյանի հարցազրույցը BBC-ին
- Ռուբեն Վարդանյանը 4 ամսով կալանավորվել է
- «Մենք բոլորս հայրենիքը պաշտպանող զինվոր ենք»․ գործարարը, որը դարձավ պետնախարար
- «Ալիևի պահանջի կատարում չէ»․ հայ քաղաքագետը՝ ԼՂ պետնախարարի ազատման մասին
«Խորապես մտահոգված եմ հորս առողջությամբ»
Վարդանյանի ընտանիքի և նրա մամուլի գրասենյակի կողմից ապրիլի 19-ին տարածված հաղորդագրության մեջ ասվում է.
«Հացադուլը սկսելուց հետո դադարեցվել են ընտանիքի հետ նրա հեռախոսազանգերը՝ բացահայտորեն խախտելով միջազգային իրավունքի բոլոր նորմերը։ […]
«Խորապես մտահոգված եմ հորս առողջությամբ և վիճակով: Ավելի քան 200 օր մենք չենք տեսել նրան: Ապրիլի 5-ից՝ հացադուլն սկսելուց ի վեր, նրա հետ բացարձակապես կապ չենք ունեցել»,— ասել է Դավիթ Վարդանյանը՝ Ռուբեն Վարդանյանի ավագ որդին»:
Սակայն ապրիլի 21-ին հաղորդագրություն ստացվեց, որ Ադրբեջանի իշխանությունները Ռուբեն Վարդանյանին թույլ են տվել կապ հաստատել ընտանիքի հետ։
«Դա տեղի է ունեցել հրատապ կոչով միջազգային հանրությանը դիմելուց և Ռուբեն Վարդանյանի կողմից հացադուլ սկսելու մասին հայտնելուց հետո»,- կապի վերականգնման մասին տեղեկությունը հաստատել է նրա ընտանիքը։
Ընտանեկան պահանջներ
Ռուբեն Վարդանյանի մամուլի գրասենյակի տարածած հայտարարության տեքստը.
«Անցած տարի սեպտեմբերին ապօրինի ձերբակալված Ռուբեն Վարդանյանին և Արցախի Հանրապետության ևս 7 նախկին ու ներկա պաշտոնյաների առաջադրվել են շինծու մեղադրանքներ քաղաքական դրդապատճառներով: Նրանք բոլորը քաղբանտարկյալ են։
Վարդանյանի հացադուլը համընկնում է Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի հետ՝ ցույց տալով, թե ինչպես են հայերը շարունակում ենթարկվել էթնիկ զտումների և մինչև օրս դառնում հետապնդման թիրախ։
Ռուբեն Վարդանյանը չորս երեխաների հայր է։ Նա նաև ազդեցիկ գործարար է, սոցիալական ձեռներեց ու բարերար: Ամբողջ աշխարհից իր գործընկերների հետ նա ավելի քան 1,5 միլիարդ դոլար է ներդրել տնտեսական զարգացման ոլորտում, մարդասիրական նախաձեռնություններում և համաշխարհային կրթական ծրագրերում:
2022 թ. նոյեմբերից մինչև 2023 թ. փետրվարը Արցախի Հանրապետության պետնախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Ռուբեն Վարդանյանին կեղծ մեղադրանքներ են առաջադրվել: Նրա պահման պայմանները խախտում են միջազգային իրավունքի բոլոր նորմերը։ Նրան սպասվում է դատավարություն, որը չի համապատասխանելու միջազգային չափանիշներին՝ հատկապես միջազգային դիտորդների համար դատավարության ու ընթացակարգերի մատչելիության առումով:
Ի լրումն դրա, Ռուբեն Վարդանյանի գործն առանձնացվել է մյուս յոթ քաղբանտարկյալների գործերից՝ հարց առաջացնելով հատկապես նրա՝ քաղաքականապես թիրախավորված լինելու վերաբերյալ։
«Ռուբենի և Արցախի մյուս նախկին ղեկավարների ապօրինի կալանավորումը մարդու իրավունքների և միջազգային արդարադատության համակարգի կոպտագույն խախտում է, և դրան պետք է վերջ դրվի: Այս ամբողջ իրադրության զավեշտն այն է, որ Ադրբեջանը, ՄԱԿ-ի կլիմայի փոփոխության կոնֆերանսը՝ COP 29-ը հյուրընկալելով, անամոթաբար փորձում է «մաքրագործել» իր միջազգային համբավը։ COP-ը մեծ ուշադրություն է դարձնում կլիմայի փոփոխության և մարդու իրավունքների փոխկապակցվածությանը, մինչդեռ նրանք, ակնհայտորեն, երկուսն էլ չարաշահում են»,- ասել է ՄԱԿ-ի Գլոբալ պայմանագրի փոխնախագահ, «Ավրորա» մարդասիրական նախաձեռնության Ընտրող հանձնաժողովի անդամ Փոլ Փոլմանը։
Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքը պահանջում է.
- Անհապաղ և անվերապահորեն ազատ արձակել ապօրինաբար կալանավորված բոլոր հայ բանտարկյալներին, այդ թվում՝ Ռուբեն Վարդանյանին։
- Ապօրինի դատավարությունները կայանալու դեպքում դրանք պետք է տեղի ունենան մինչև մայիսին բանտարկյալների կալանքի ժամկետների լրանալը, պետք է համապատասխանեն համաշխարհային իրավական չափանիշներին, և միջազգային դիտորդներին ու լրատվամիջոցներին պետք է թույլատրվի մասնակցել դրանց:
- Ադրբեջանի կառավարությունը պետք է անհապաղ մուտքի հնարավորություն տա Միջազգային կարմիր խաչին՝ Ռուբենի և մյուս բանտարկյալների վիճակը գնահատելու համար։ Պետք է վերականգվի Ռուբեն Վարդանյանի հետ ընտանիքի հեռախոսակապը։
- Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ցանկացած խաղաղ համաձայնագիր պետք է ներառի բոլոր հայ բանտարկյալների ազատ արձակումը:
- COP 29-ը չպետք է տեղի ունենա Ադրբեջանում՝ առանց նշված քայլերի իրագործման»:
Ո՞վ է Ռուբեն Վարդանյանը. Ինչո՞ւ նա հայտնվեց ադրբեջանական բանտում
Ռուբեն Վարդանյանն աշխարհի ամենահարուստ մարդկանցից մեկն է, խոշոր ձեռնարկատեր, ընդգրկված է միլիարդատերերի վարկանիշում՝ ըստ Forbes-ի։ Նա Troika Dialogue ներդրումային ընկերության հիմնադիրն է։ Նա առաջին անգամ հայտնվել է Forbes-ի ցուցակում 2007 թվականին, 2021-ին նրա կարողությունը գնահատվել է մեկ միլիարդ դոլար։ 2021 թվականին նրան դեռ համարում էին ռուս միլիարդատեր։
Սակայն 2022 թվականից, երբ նա հրաժարվեց ռուսական անձնագրից և ստացավ հայկականը, Forbes-ը սկսեց ներկայացնել նրան համաշխարհային վարկանիշում որպես Հայաստանի միակ միլիարդատերը։
Նույն 2022 թվականին Վարդանյանը տեղափոխվեց Լեռնային Ղարաբաղ։ Նա հայտարարեց, որ մտադիր է իր հնարավորություններն ու կապերը օգտագործել ԼՂ հիմնախնդիրները լուծելու համար։ Իսկ «կարմիր գիծը», որը հատելուց հետո հանգեց այս որոշմանը, 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմն էր։
«Այս «կարմիր գիծը» հատելով՝ հասկացա, որ կարող եմ լուրջ խնդիրներ ունենալ թե՛ Ռուսաստանում, թե՛ Հայաստանում։ Ես հասկացա, որ ենթարկվելու եմ տարբեր հարձակումների։ Ես պատրաստ եմ դրան, որովհետև այսօր այնպիսի ճգնաժամի առաջ ենք, որ պետք է պատասխանատվություն ստանձնեմ և մասնակցեմ քննարկումներին՝ հանուն հայրենիքի փրկության»,- ընդգծեց նա։
Գործարարը նաև հայտարարեց, որ Հայաստանի և ԼՂ ապագան «իր բարեկեցությունից և անվտանգությունից վեր է դասում»։
Հայաստանում Վարդանյանի որոշումը՝ Ռուսաստանի քաղաքացիությունից հրաժարվելու և Լեռնային Ղարաբաղ տեղափոխվելու մասին, մեծ ոգևորություն չառաջացրեց։ Քաղաքագետները ենթադրեցին, որ «այս որոշումը նա ոչ թե ինքնուրույն է կայացրել, այլ Կրեմլի թելադրանքով»։
«Չմոռանանք, որ նա խոշոր կապիտալի կրող է, այդ կապիտալը գտնվում է ՌԴ-ում, իսկ Ռուսաստանն ամենևին էլ դեմոկրատական երկիր չէ։ Կապիտալը սերտորեն առնչվում է իշխանության հետ։ Մենք գիտենք, թե ռուս խոշոր կապիտալիստներն ինչ ճակատագրի են արժանացել, երբ գործել են քաղաքական իշխանության կամքին հակառակ»,- այս իրադարձություններից անմիջապես հետո ասում էր, մասնավորապես, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը։
Հայկական փորձագիտական շրջանակներում սկսեցին խոսել այն մասին, որ Ռուսաստանում, ըստ ամենայնի, որոշել են Հայաստանում իշխանության բերել Ռուբեն Վարդանյանին։ Մոսկվան հույսը դնում է այս մարդու հեղինակության վրա, քանի որ նա Հայաստանում բազմամիլիոնանոց բարեգործական ծրագրեր է իրականացրել։ Եվ իր ծրագիրը սկսում է իրականացնել Արցախում։
2022 թվականի նոյեմբերի 4-ին Վարդանյանը ստանձնեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պետական նախարարի պաշտոնը։
Դա տևեց մինչև 2023 թվականի փետրվարի 23-ը։ Պաշտոնը զբաղեցնելու երեքուկես ամիսների ընթացքում Վարդանյանը Ադրբեջանի իշխանությունների և մամուլի ուշադրության կենտրոնում։ Դա պայմանավորված էր նրանով, որ հայտնի հասարակական գործիչը և աշխարհում ճանաչված անձնավորությունը կարողացավ համաշխարհային մամուլի ուշադրությունը գրավել ԼՂ ինքնորոշման խնդրի վրա։ Իսկ Վարդանյանն այստեղ մնաց Ադրբեջանի կողմից կազմակերպված շրջափակման բոլոր 10-ն ամիսների ընթացքում։
2023 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի նախաձեռնած ռազմական գործողությունից հետո, երբ ԼՂՀ-ն հայտարարեց իր լուծարման մասին, Բաքուն բացեց Հայաստանի հետ կապող սահմանը։ Եվ ողջ հայ բնակչությունը լքեց իր հայրենիքը։ Ադրբեջանը խոչընդոտներ չստեղծեց հեռացող մարդկանց համար, սակայն սահմանը հատելիս կալանավորեց Արցախի նախկին նախագահներին, խորհրդարանի խոսնակին, բարձրաստիճան զինվորականներին և նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանին։
Բաքուն նրան մեղադրում է ահաբեկչության ֆինանսավորման, ապօրինի զինված խմբավորումներ ստեղծելու և Ադրբեջանի սահմանն ապօրինի հատելու մեջ։
«Ռուբեն Վարդանյանի գործունեությունը, որը բացառապես օրինական է եղել, Ադրբեջանի կողմից ընկալվել է որպես հակաադրբեջանական, և կարծում եմ, որ իր տեսակետների և գործունեության հատկանիշով է անձը հետապնդվում, որը վերջինիս դարձնում է քաղբանտարկյալ»,- կարծում է ՄԻԵԴ-ում հայ ռազմագերիների շահերը ներկայացնող փաստաբան, իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը։
Հրապարակման պահին հացադուլ սկսած Ռուբեն Վարդանյանի առողջական վիճակի մասին որևէ տեղեկություն չկա։
Ինչ վերաբերում է նրա ֆինանսական կարողությանը, ապա այն մեկ տարվա ընթացքում նվազել է 100 մլն դոլարով։ Forbes-ի վերջին վարկանիշում նա զբաղեցրել է 2545-րդ տեղը՝ 1,1 միլիարդ դոլար կարողությամբ։ Իսկ 2023 թվականին Վարդանյանը վարկանիշում զբաղեցրել է 2259-րդ տեղը՝ 1,2 միլիարդ դոլար կարողությամբ։
Ռուբեն Վարդանյանի ամենահայտնի բարեգործական նախագիծը «Ավրորա» միջազգային մարդասիրական մրցանակն է։ 2016 թվականից այն ամեն տարի շնորհվում է հատուկ հանձնաժողովի կողմից ընտրված մի անձնավորության, որն իր գործունեության ու խիզախության շնորհիվ փրկել է ճակատագրեր և աջակցել կարիքավորների։ Նրան շնորհվում է մեկ միլիոն դոլար և հնարավորություն է տրվում շարունակել բարեգործական էստաֆետը՝ գումարի մի մասը նվիրաբերելով այն կազմակերպություններին, որոնք օգնում են աջակցության կարիք ունեցող մարդկանց։
Վարդանյանի մյուս մեծ ճանաչում ստացած նախագիծն է՝ Դիլիջանում հիմնված տաղանդավոր երեխաների միջազգային դպրոցը, որտեղ ձգտում են սովորել դպրոցականներ ամբողջ աշխարհից։ Այն Միացյալ համաշխարհային քոլեջներ (United World Colleges, UWC) կրթական շարժման 18 քոլեջներից մեկն է։
Վարդանյանի ֆինանսավորմամբ է Հայաստանում կառուցվել նաև աշխարհի ամենաերկար հետադարձելի ճոպանուղին՝ «ՏաԹևեր»-ը։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Ռուբեն Վարդանյանը հացադուլ է հայտարարել
