Ռասիզմի դրսևորում վրացական դպրոցում

Երեխայի մայրը՝ Ռուսա Ամիրեջիբին նման կերպ է նկարագրում կատարվածը. դասաժամերից մեկին 15-ամյա Միմին վիճել է համադասարանցու հետ, ով բացականչել է. «Ռադդ քաշիր քո Աֆրիկան, դու հասարակությունում տեղ չունես»:

Ռուսային այս ամբողջ պատմության մեջ ավելի շատ վրդովել է ոչ թե ինքը՝ միջադեպը, այլ դպրոցի հետագա պահվածքը: Իրավիճակը հարթելու և դեռահասին բացատրելու փոխարեն, թե ինչ բան է ռասիզմը, ուսուցիչներն ու տնօրենը «հարձակվել են Միմիի վրա», իսկ երբ մայրն է եկել դպրոց, հարձակվել են նրա վրա՝ մեղադրելով վատ առաջադիմության ու վարքի համար, սակայն դրանք հարցեր են, որոնք միջադեպի հետ անմիջական կապ չունեն:

«Սաբայի մասին (դասընկերը, որի հետ տեղի էր ունեցել վիճաբանությունը) նրանք ընդհանրապես ոչինչ չէին խոսում, պաշտպանում էին նրան և նույնիսկ գլուխն էին շոյում» — գրում է Ռուսա Ամիրեջիբին իր ֆեյսբուքյան էջում:

Դպրոցը հերքում է մեղադրանքները նույնպես Ֆեյսբուքում. այստեղ կարելի է գտնել կատարված իրադարձությունների մի քանի տարբերակ, որոնք բոլորն էլ հանգում են այն բանին, որ երեխաների միջև վեճ է տեղի ունեցել, ընդ որում, մեղավորն արդեն ներողություն է խնդրել:
Այս միջադեպը քննում է կրթության նախարարության աուդիտի ու մշտադիտարկման ծառայությունը: Հայտարարությամբ հանդես է եկել նաև կրթության նախարար Թամար Սանիկաձեն՝ նշելով, որ, եթե հաստատվի ռասայական խտրականության փաստը, նա անձամբ կհետևի, որպեսզի դպրոցի վարչակազմի դեմ «առավելագույն պատժամիջոցներ» կիրառվեն: Այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, որ նախարարությունն ինքը դեռ չի կողմնորոշվել՝ ինչպիսին պետք է լինեն պատժամիջոցները:

Վրաստանի համար սա ռասայական խտրականության հետ կապված միջադեպի բացահայտ ուսումնասիրման առաջին դեպքն է: Ենթադրել, թե իրականում քանի նման դեպք է տեղի ունենում, անհնար է: Եվ ոչ միայն այն պատճառով, որ թեման տաբու է, այլ քանի որ Վրաստանն իր քաղաքացիների ռասայական պատկանելիության մասին որևէ վիճակագրություն բացարձակ չունի:

Միակ թիվը, որը հնարավոր է եղել պեղել, դա վրացական դպրոցներում ոչ եվրոպոիդ ռասայի երեխաների ընդհանուր քանակության վերաբերյալ ոչ պաշտոնական մոտավոր ցուցանիշն է: «Մոտ 90 մարդ», — մեր հարցմանն ի պատասխան ասացին կրթության նախարարությունում: Ի դեպ, նախարարությունում համարում են, որ նմանատիպ վիճակագրություն վարելը նույնպես «խտրականություն» կլիներ:

Վրաստանում խտրականության ու հավասարության հարցերով զբաղվում է Ժողովրդական պաշտպանի աշխատակազմը: Ժողովրդական պաշտպանի աշխատակազմի Հավասարության դեպարտամենտի ղեկավար Մակա Ստիվենսոնն ասում է, որ հիմնականում դպրոցներում խտրականության դեպքերը վերաբերում են կրոնին: Որպես կանոն, տուժածներն այդ փաստերրը չեն բարձրաձայնում, չեն համաձայնում գործին պաշտոնական ընթացք տալ՝ վախենալով, որ իրենց երեխաների համար վիճակը դպրոցում էլ ավելի կբարդանա:

Նախորդ տարվա նոյեմբերից դեպարտամենտն ընդամենը երկու դիմում է ստացել՝ կապված կրոնի ազատության մարդու իրավունքի խախտման հետ: Այդ դիմումները գրվել են ոչ թե տուժածների կողմից, այլ ոչ կառավարական կազմակերպությունների:
2014թ. մայիսին Վրաստանում ընդունվել է «Խտրականության բոլոր տեսակների ոչնչացման մասին» օրենք:

Հենց այդ օրենքի հետ է հույսը կապում Ռուսա Ամիրեջիբին:
«Ես անպայման կօգտվեմ այդ օրենքից, չէ՞ որ ինչ-որ մեկը պետք է առաջինը լինի: Ես գիտեմ, որ այս երկրում սևամորթ երեխա մեծացնող միակ ծնողը չեմ, թո՛ղ բոլորը միանան ինձ»: