Նստացույց․ հայ ռազմագերիների հարազատների պահանջը մեկն է՝ նրանց վերադարձ հայրենիք

Արցախյան երկրորդ պատերազմից հետո դեռևս Ադրբեջանում պահվող ռազմագերիների հարազատները Հայաստանում հունիսի 23-ի երեկոյից նստացույց են անում կառավարության շենքի դիմաց։ Նրանք պահանջում են հստակ տեղեկություններ և գործողություններ՝ իրենց հարազատներին հայրենիք վերադարձնելու ուղղությամբ։

Բողոքի ակցիա անցկացնելու որոշումն ընդունվել է վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո։ Ռազմագերիների հարազատների խոսքով՝ հանդիպման արդյունքներն իրենց չեն բավարարել։

• «Գերիներին օգտագործում են՝ որպես քաղաքական պատանդներ»: Երևանն արձագանքում է Բաքվի գործողություններին

• Փաշինյանը պատրաստ է իր որդուն փոխանակել Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների հետ

• Արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների մասին․ տեսահարցում Երևանում

Ի՞նչ են ասում ռազմագերիների հարազատները

«Ո՛չ Հայաստանում, ո՛չ Արցախում չի մնացել մի կառույց, որին դիմած չլինենք։ Ոչ ոք մեզ չի մերժում։ Բայց արդյունք չենք տեսնում։ Յոթ ամիս է անցել։ Բոլորն ասում են՝ այսօր, վաղը, մեկ ամսից։ Բայց հստակ ամսաթիվ չեն նշում», — պատմել է ցույցի մասնակիցներից մեկը։

Գերիների հարազատներն անժամկետ նստացույց են հայտարարել, մինչև որ հարցը լուծվի։

«Մենք էլ գնալու տեղ չունենք։ Միայն այս ճանապարհն է մնում», — հայտարարել է մյուս ցուցարարը։

Ակցիայի մասնակիցները լրագրողներին պատմել են, որ Հայաստանի վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպմանը որևէ հուսադրող տեղեկություն չեն ստացել։

«Նա հստակ ոչինչ չի կարող ասել։ Նա մեզ խնդրում է սպասել, համբերությամբ լցվել։ Բայց իմ համբերությունը հատել է», — ասել է կառավարության շենքի դիմաց ցույց անողներից մեկը։

Մյուս ցուցարարը նշել է, որ իրենց ակցիան հասցեագրված է ոչ միայն Հայաստանի իշխանությանը, այլև միջազգային կառույցներին։

Մելս Համբարդարյանը, որի եղբայրը գերության մեջ է Ադրբեջանում, ասել է, որ ակցիայի բոլոր մասնակիցներն ամենաշատն անհանգստացած են «Բաքվում հայ գերիների նկատմամբ աբսուրդային դատերով»․

«Մեր երեխաներն այնտեղ մենակ են, առանց որևէ օգնության։ Մենք միջազգային կազմակերպություններին կոչ ենք անում միջնորդներ ուղարկել, միջոցներ ձեռնարկել, որպեսզի այնտեղ օրինականություն պահպանվի։ Մենք Հայաստանի Հանրապետության իշխանությանը կոչ ենք անում՝ որքան հնարավոր է շուտ հայց ներկայացնել Ադրբեջանի դեմ, որը խախտում է մի շարք միջազգային պայմանագրեր, Ժնևի կոնվենցիաները, որոնց մասնակից է արդեն 21 տարի։ Եվ սա պետք է անել շատ արագ, որպեսզի կարողանանք կանգնեցնել Ադրբեջանին»։

Գերիների հետ կապված իրավիճակի մանրամասները

Մինչև վերջերս Հայաստանում պաշտոնապես չէր հաղորդվում Ադրբեջանում պահվող անձանց հստակ թիվը։ Եվ միայն վերջերս է Նիկոլ Փաշինյանն ասել, որ Ադրբեջանում հայ ռազմագերիների հաստատված թիվն այս պահին հասնում է 60-ի։ Վարչապետի պաշտոնակատարը հայտարարել է, որ կան նաև որոշ տեղեկություններ, ըստ դրանց՝ գերության մեջ է ևս 110 մարդ։

Սակայն իրավապաշտպանները կարծում են, որ Ադրբեջանում պահվող անձանց թիվն ավելին է՝ մինչև 200 մարդ։

Բաքուն հրաժարվում է վերադարձնել գերիներին՝ հայտարարելով, որ նրանց մի մասը դիվերսանտներ են և մեղադրվում են «վարձկանության, ահաբեկչության և ռազմական հանցագործությունների կատարման» մասին հոդվածներով։ Եվ Բաքվում արդեն դատական գործընթացներ են գնում հայ գերիների գործերով։

Հայաստանի ԱԳՆ-ն, մեկնաբանելով իրավիճակը, հայտարարել է, որ Բաքուն գերիներին որպես քաղաքական պատանդ է օգտագործում։

Հայաստանի օմբուդսմենը կարծում է, որ Ադրբեջանում պահվող հայ բանտարկյալների դեմ դատական գործընթացներն ամբողջությամբ հակասում են միջազգային իրավունքի սկզբունքներին։ Նրանց դեմ գործերը հիմնավորում են հենց գերիների «խոստովանական ցուցմունքներով»։

Պատերազմից հետո հայրենիք է վերադարձել 89 գերի։ Վերջին անգամ 15 մարդ է Հայաստան վերադարձել հունիսի 12-ին։ Փոխարենը՝ Հայաստանը տրամադրել է Աղդամի շրջանի ականապատ տարածքների քարտեզները, որն Արցախյան երկրորդ պատերազմի հետևանքով անցել է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։

Գերիների և պահվող այլ անձանց, ինչպես նաև զոհվածների մարմինների փոխանակման անհրաժեշտությունն ամրագրված է հրադադարի մասին 2020 թ-ի նոյեմբերի 10-ի եռակողմ հայտարարությունում, որը ստորագրել են Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի առաջնորդները։

Հայաստանն արդեն վերադարձրել է բոլոր ադրբեջանցի գերիներին, այդ թվում նրանց, ովքեր դեռևս վերջին պատերազմից առաջ Արցախում դատապարտվել էին ծանր հանցագործությունների և սպանությունների համար։