Նավալնու գործը․ Եվրոպական դատարանը քաղաքական շարժառիթ է տեսել ռուս ընդդիմադիր գործչի կալանքների և ձերբակալությունների մեջ
Ստրասբուրգում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի Մեծ պալատը վճիռ է կայացրել ռուս ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ «Ալեքսեյ Նավալնին՝ ընդդեմ Ռուսաստանի Դաշնության» գործով։ Ինչպես հաղորդում է «Նովայա գազետան», դատարանը քաղաքականապես մոտիվացված է ճանաչել Նավալնու կալանքներն ու ձերբակալությունները։ Վերջին անգամ Ռուսաստանի դեմ նման վճիռ է կայացվել 14 տարի առաջ՝ 2004թ-ին։
Գործը քննել է քսան դատավոր՝ իտալացի Գուիդո Ռայմոնդիի գլխաորությամբ։ Նավալնին նիստին ներկա էր իր եղբայր Օլեգի և երկու փաստաբանների հետ։
• Ի՞նչ է մտածում Ռուսաստանի նախագահի պոտենցիալ թեկնածու Նավալնին Կովկասի մասին
• Թե ինչպես է ռուս գլխավոր ընդդիմադիր գործիչը մեդիակայսրություն ստեղծել սոցցանցերում
• Ի՞նչ սպասել Ռուսաստանի նախագահ Նավալնիից
Դատարանը վճռել է, որ Նավալնու հանդեպ խախտվել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 18-րդ հոդվածը։ Պաշտոնապես հոդվածը կոչվում է «Իրավունքների հանդեպ սահմանափակումների օգտագործման սահմանները», և դրանում անորոշ խոսվում է այն մասին, որ «սույն կոնվենցիայով թույլ տրված սահմանափակումները նշված իրավունքների և ազատությունների վերաբերյալ չպետք է կիրառվեն այլ նպատակներով, քան այն, որոնց համար նախատեսված են»։ Սակայն հոդված 18-ի առնչությունը կոնվենցիայի այլ հոդվածներին (որոնցով Եվրոպական դատարանն ավելի վաղ Նավալնու իրավունքները խախտված էր ճանաչել), թույլ է տվել դատարանին նրան քաղաքական դրդապատճառներով հետապնդելու մասին եզրակացության գալ։
Գործը վերաբերում է բողոքի տարբեր ակցիաների ժամանակ Նավալնու յոթ ձերբակալություններին և «վարչական իրավախախտումների համար հետագա դատական հետապնդումներին», ինչպես նաև 7 և 15 օրով երկու վարչական կալանքներին։ Նշված դեպքերը տեղի են ունեցել 2012թ-ի մարտից մինչև 2014թ-ի փետրվար ընկած ժամանակահատվածը։
Այսօրվա գործով առաջին վճիռը դատարանը կայացրել էր 2017 թ-ի փետրվարի 2-ին։ Դատարանը ճանաչել էր, որ բոլոր 7 ձեբակալությունների ժամանակ խախտվել են կոնվենցիայի հոդվածները, որոնք նախատեսում են հավաքների ազատության, ազատության և անձնական անձեռնմխելիության, արդար դատաքննության իրավունքները։
Յոթ դատավորներն այն ժամանակ հրաժարվել էին բավարարել Նավալնու փաստաբանների պահանջն ու վերոնշյալ հոդվածները 18-րդ հոդվածի հետ միավորել՝ ընդդիմադիր գործչին քաղաքական հետապնդումների ենթարկելու փաստը ճանաչելու համար։ Բացի այդ, դատարանը որոշել էր, որ ռուսական բյուջեից Նավալնին պետք է 50 հազար եվրո ստանա որպես բարոյական վնասի փոխհատուցում, 12 653 եվրո՝ կրած ծասերի համար և 1025 եվրո՝ որպես նյութական վնասի փոխհատուցում։
Ռուսական իշխանությունները բողոքարկել էին այդ որոշումն, իսկ քաղաքական գործիչը պահանջել էր ճանաչել իշխանությունների կողմից քաղաքական հետապնդման փաստը։ Արդյունքում՝ 2017թ-ի մայիսին գործը փոխանցվել էր ՄԻԵԴ Մեծ պալատ, իսկ 2018թ-ի հունվարի 24-ին դատարանը լսել էր կողմերի կարծիքն, իսկ հիմա վճիռ է կայացրել։
