Մոլդովական եկեղեցու հինգ «աշխարհիկ զվարճանքները»

Նյութի օրիգինալը՝ Ziarul de Gardă—ում

Մոլդովայի քաղաքացիների 93%-ն իրեն ուղղափառ քրիստոնյա է անվանում, սակայն հարցվածների 80%-ը կարծում է, որ եկեղեցին չպետք է միջամտի պետության գործերին. այդպիսին են Մոլդովայում վերջերս անցկացված հարցման արդյունքները: Այնուամենայնիվ, մոլդովական եկեղեցին անընդհատ ձգտում է երկրի քաղաքական և հասարակական կյանքում դեր խաղալ՝ պարբերաբար եկեղեցական հարցերից շատ հեռու սկանդալների էպիկենտրոնում հայնտվելով: Ziarul de Gardă-ի լրագրողները պատմում են հինգ սկանդալային պատմություն մոլդովական թեմի աշխարհիկ կյանքից:

Ագիտացիա ընտրություններին

Ուղղափառ եկեղեցու կանոնների համաձայն՝ հոգևորականները չեն կարող մասնակցել քաղաքական ագիտացիային. դրա համար նրանց կարգալուծություն է սպասվում: Սակայն Մոլդովայի ուղղափառ եկեղեցին ակտիվորեն միջամտում է հանրապետության քաղաքական կյանքին: 2016թ-ի նախագահական նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ եկեղեցին գրեթե բացահայտ աջակցում էր ռուսամետ թեկնածու Իգոր Դոդոնին՝ Սոցիալիստների կուսակցության նախագահին, և «սևացնում» եվրոպամետ թեկնածու Մայա Սանդուին: Նախագահական ընտրություններից առաջ անցկացրած քարոզներից մեկի ժամանակ միտրոպոլիտ Վլադիմիրը գովել է Դոդոնին և նրան «պարոն նախագահ» անվանել. ավելի ուշ՝ նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլից մեկ շաբաթ առաջ, մի խումբ հոգևորականներ անգամ մամուլի ասուլիս են անցկացրել Քիշնևում՝ մարդկանց կոչ անելով քվեարկել «քրիստոնյա» Դոդոնի օգտին:

Եկեղեցի և կրթություն

Ընտրողներին կոչ անելով քվեարկել Մայա Սանդուի դեմ՝ եպիսկոպոս Մարկելը նրան մեղադրում էր «սեռական դաստիարակություն» առարկայի ներմուծման և դպրոցի գրադարանների համար «Սեռական կյանք» դասագիրք ձեռք բերելու համար (երբ Սանդուն կրթության նախարար է եղել, 2013թ): Այդ թեման մոլդովական հասարակությունը երկու ճամբարի էր բաժանել, որոնցից մեկն ակտիվորեն թեժացվում էր եկեղեցու կողմից: 2017թ-ի փետրվարին մոլդովական թեմի սինոդը հերթական անգամ գրավոր կերպով դիմել է լուսավորության նախարարությանն այդ առարկան դպրոցական ծրագրից (այն ֆակուլտատիվ է) բացառելու պահանջով դրա բացասական հետևանքների պատճառով:

Միտրոպոլիտը հանգստանում է զբոսանավում: Շիկահերի հետ

Մոսկվայի հայրապետության տեղական թեմի առաջնորդ, Քիշնևի և համայն Մոլդովայի միտրոպոլիտ Վլադիմիրը զբոսանավերի և Թուրքիայի հանդեպ թուլություն ունի: 2014թ-ին «Օդնոկլասնիկի» սոցցանցում լուսանկարներ հայտնվեցին. միտրոպոլիտը ժամանակ է անցկացնում շիկահերի հետ. լուսանկարներն արվել են լողափում և զբոսանավի վրա:

ZdG-ի լրագրողներին հաջողվել է պարզել անծանոթուհու անձը. նա մասնավոր թիկնապահական ընկերության տեր Նելի Տկաչուկն էր: Վերջինս Քիշնևից 5կմ հեռավորության վրա վիլլա ունի, որտեղ նրան հաճախ են տեսնում միտրոպոլիտ Վլադիմիրի հետ:

Նկատենք, որ ուղղափառ եկեղեցու եպիսկոպոսը չի կարող կուսակրոն չլինել: Իսկ միտրոպոլիտը՝ քրիստոնեական եկեղեցում հնության առումով ամենաառաջին եպիսկոպոսական կարգը, առավել ևս պետք է կուսակրոնություն պահպանի:

Միտրոպոլիտի անտառային դղյակները

2013թ-ի դեկտեմբերին մոլդովական Lemn Construct Prim ընկերությունը պետությունից մեկ հեկտար անտառ է վարձակալել Քիշնևից 18կմ հեռավորության վրա: Նիկոլայ Կանտարյանը (դա միտրոպոլիտ Վլադիմիրի աշխարհիկ անունն է – խմբ.) և Ֆյոդոր Ռոշկան (նույն ինքը հայր Նիկոլայը, Քիշնևի եկեղեցիներից մեկի ճգնավոր) ընկերության հիմնադիրն են դարձել: Վարձակալած տարածքում 3 շենք է կառուցվել, որոնց սեփականատերն է եղել «Porche Club Moldova» ասոցիացիայի նախագահ Օլեգ Պոպովը: Շուտով դրանք բոլորը հոգևորականների սեփականությունն են դարձել:

2016թ-ի հոկտեմբերին դատարանը վարձակալության պայմանագիրը լուծել է 8900 լեյի (մոտ 430 եվրո) համար, սակայն հոգևորականներին ստիպել քանդել կառույցները կամ գոնե շենքերում մուտք ունենալ մոլդովական իշխանություններին ոչ մի կերպ չի հաջողվում:

Եկեղեցական վաճառակետեր

Մոլդովայի թեմը եկեղեցական վաճառակետերի ճյուղավորված ցանց ունի: Որպես կանոն, դրանցում վաճառվում է կրոնական ապրանք՝ 1լեյ արժողությամբ մոմերից (հատը մոտ 5 եվրոցենտ) մինչև ոսկեզօծ սրբապատկերներ և հոգևորականների զգեստեր մինչև 15000 լեյով (մոտ 720 եվրո): Եկեղեցիներին կից վաճառակետերից զատ նման վաճառակետեր կան նաև Քիշնևի կայարանում և այլ վայրերում: Այդ վաճառակետերը չեն վերահսկվում հարկային ծառայության կողմից, դրանցում դրամարկղեր նույնպես չկան: Պետական հարկային ծառայությունում հաղորդեցին, որ եկեղեցական վաճառակետերը որոշակի հարկային արտոնություններ ունեն կառավարության 1998թ-ի որոշման հիման վրա: Ճիշտ է, փաստաթուղթը եկեղեցուն ազատում է հարկերի վճարումից, եթե առևտուրն արվում է եկեղեցիներին կից:

Այնուամենայնիվ, ոչ ոք չգիտի, թե ինչպես են օգտագործվում այդ գումարները: Պետությունը չի վերահսկում նաև այն սակագները, որոնք եկեղեցին սահմանում է տարբեր ծեսերի և արարողությունների համար: Օրինակ, Քիշնևի գլխավոր «Քրիստոսի ծնունդ» տաճարում պսակադրությունն արժե 1000 լեյ (մոտ 48 եվրո), սակայն եթե զույգն ուզում է մենակ պսակադրվել (այսինքն՝ որպեսզի եկեղեցում այլ զույգեր չլինեն նրանից բացի), պետք է 1500 լեյ (72 եվրո) վճարի: Երգչախմբի ներկայցությունը նույնպես առանձին գումար արժե՝ մինչև մի քանի հարյուր լեյ:

Նյութի օրիգինալը՝ Ziarul de Gardă—ում