«Վրաստանը ՀՀ համար ունի ռազմաքաղաքական նշանակություն». կարծիք Երևանից
Միրզոյանի պաշտոնական այցը Վրաստան
Թբիլիսիում է Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը: Սա երկու երկրների միջև ռազմավարական գործընկերության հռչակագրի ստորագրումից հետո Միրզոյանի առաջին այցն է Վրաստան:
Պաշտոնական Երևանի փոխանցմամբ՝ նա առանձնազրույց է ունեցել Վրաստանի արտգործնախարար Իլյա Դարչիաշվիլիի հետ, այնուհետև հանդիպումը շարունակվել է ընդլայնված կազմով: Հայաստանի ԱԳՆ փոխանցմամբ՝ օրակարգում են եղել երկու երկրների միջև ռազմավարական գործընկերության օրակարգի, երկկողմ և բազմակողմ ձևաչափերում համագործակցության հարցեր, ինչպես նաև տարածաշրջանային զարգացումները:
Հանդիպմանը հաջորդած հայտարարություններում Միրզոյանն ու Դարչիաշվիլին շեշտը դրել են տնտեսական գործակցության վրա, անդրադարձել նաև հայ-ադրբեջանական կարգավորման գործընթացին:
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի խոսքով՝ բացի տնտեսականից, Վրաստանը Հայաստանի համար ունի նաև ռազմաքաղաքական նշանակություն:
Օրինակ է բերում Ֆրանսիայից զենքի մատակարարումներն ու հիշեցնում՝ ճանապարհը Վրաստանով է անցնում: Բադալյանի կարծիքով՝ թեև այդ մասին հիշատակումներ չկան, բայց ամենայն հավանականությամբ՝ արտգործնախարարները Թբիլիսիում քննարկել են նաև այդ հարցը:
«Հայ-ֆրանսիական հարաբերությունների կայուն զարգացումն անխուսափելիորեն կապված է հայ-վրացական հարաբերությունների հետ: Սա միայն ռազմատեխնիկական շերտը չէ, այլև քաղաքական: Հաշվի առնելով այն, որ Ադրբեջանն աշխատելու է Վրաստանի միջոցով խոչընդոտներ հարուցելու ուղղությամբ՝ Երևանը պետք է շեշտը դնի դիվանագիտական աշխատանքն ինտենսիվացնելու, խնդիրները չեզոքացնելու վրա»,- JAMnews-ի հետ զրույցում շեշտել է Բադալյանը:
Երկկողմ օրակարգի մասին
Հայաստանի արտգործնախարարի խոսքով՝ ընթացիկ տարում Երևանի և Թբիլիսիի հարաբերությունները սրընթաց զարգացում են ապրել, բարձր և բարձրագույն մակարդակներում ակտիվ քաղաքական երկխոսություն է տեղի ունեցել: Միրզոյանի բնորոշմամբ՝ երկկողմ հարաբերությունների բովանդակությունը սկսել է լցվել նոր տարրերով: Ասում է՝ արդյունավետ գործակցություն կա բոլոր բնագավառներում.
«Կա նշանակալի առաջընթաց փոխադարձ առևտրում, մաքսային ոլորտում համագործակցության ընդլայնման միջոցով մենք, իհարկե, կարող ենք հասնել շատ ավելի մեծ, զգալի արդյունքների»:
Միրզոյանը շեշտել է, որ երկու երկրները ճանաչում և հարգում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը, ունեն հստակ փոխըմբռնում հայ-վրացական սահմանի սահմանազատման և սահմանագծման վերաբերյալ:
Խոսել է նաև Վրաստանի եվրաինտեգրման մասին և շեշտել, որ ՀՀ-ում ոգևորությամբ են ընդունել Վրաստանին ԵՄ անդամության թեկնածուի կարգավիճակ շնորհելու լուրը: Հայտարարել է՝ Հայաստանն էլ ԵՄ-ի հետ «նոր հորիզոններ» է բացահայտում, կա գործընկերության նոր օրակարգ:
Վրաստանի արտգործնախարար Իլյա Դարչիաշվիլիի խոսքով՝ ռազմավարական գործընկերության հռչակագրի ստորագրմամբ հայ-վրացական գործակցությունը որակապես նոր մակարդակի է հասել։ Այս նոր փուլն, ըստ նրա, շրջադարձային է.
«Այսօրվա հանդիպմանը ես ևս մեկ անգամ շնորհակալություն հայտնեցի իմ գործընկերոջը պատմական աջակցության համար ՄԱԿ-ի բանաձևին, որը հաստատում է բոլոր ներքին տեղահանվածների և փախստականների՝ Աբխազիա և Ցխինվալի վերադարձի իրավունքը»:
Դարչիաշվիլիի փոխանցմամբ՝ հայ գործընկերոջ հետ քննարկել են առևտրի, տնտեսության, տրասնպորտի, զբոսաշրջության և այլ ոլորտներում գործակցության ընդլայնման հեռանկարները:
«Հայաստանը Վրաստանի առևտրային գործընկերների տասնյակում է, իսկ զբոսաշրջության առումով՝ եռյակում»,- նկատել է նա:
Հայ-ադրբեջանական կարգավորման մասին
«Մենք ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղ ճանապարհով ձեռքբերված պատմական որոշումը՝ սկսելու պետական սահմանի սահմանազատման գործընթացը։ Հուսով եմ, որ ՀՀ և Ադրբեջանի միջև խաղաղ համաձայնագրի գործընթացը կպահպանի դրական դինամիկա»,- հայտարարել է Վրաստանի արտգործնախարարը:
Իլյա Դարչիաշվիլին շեշտել է, որ Թբիլիսին պատրաստ է շարունակել խթանել կառուցողական երկխոսությունը, ինչպես նաև հարևանների կարիքների և իր հնարավորությունների սահմաններում տարածաշրջանում ապահովել կայունություն և խաղաղություն: Վրաստանն, ըստ նրա, հաստատակամորեն աջակցում է Հարավային Կովկասում խաղաղ գոյակցությանը:
Հայաստանի արտգործնախարարը հերթական անգամ հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական խաղաղության պայմանագիրը «մեկ ամիս ինտենսիվ աշխատելու դեպքում» կարելի է ամբողջացնել և ստորագրել:
Շեշտել է՝ Երևանը կառուցողական է տրամադրված, թափանցիկ կերպով ներկայացրել է իր այդ առաջարկը, սակայն ադրբեջանական կողմից դրական արձագանք չի ստացել․
«Հակառակը՝ տեսնում ենք, որ նոր, արհեստական խոչընդոտներ են երբեմն ստեղծվում գործընթացը երկարաձգելու համար: Բայց մենք շարունակում ենք հավատալ, որ իսկապես կա պատմական հնարավորություն՝ մեր տարածաշրջանում երկարատև խաղաղություն հաստատելու»:
Արարատ Միրզոյանը կարևորել է սահմանազատման գործընթացի շարունակականությունը, խոսել նաև տարածաշրջանի տրասնպորտային ենթակառուցվածքների ապաշրջափակման մասին՝ հիշեցնելով հայկական կողմի «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնության մասին:
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ենթակառուցվածքների և տրանսպորտային հաղորդակցությունների ամբողջական ապաշրջափակումը «կարող է տնտեսապես շահավետ լինել ոչ միայն Ադրբեջանի և Հայաստանի, այլև տարածաշրջանի բոլոր երկրների, նույնիսկ մեծ տարածաշրջանի համար»,- նկատել է նա և հավելել, որ այդ պարագայում ապաշրջափակումը կդառնա խաղաղության հավելյալ գործոն:
ՀՀ արտգործնախարարը նաև հայտարարել է, որ Հայաստանը շահագրգռված է, գործնական ջանքեր է գործադրում Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման, դիվանագիտական կապերի հաստատման և սահմանի բացման ուղղությամբ:
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի կարծիքը
«Միայն Թբիլիսիում չէ, որ Արարատ Միրզոյանը խոսել է Բաքվի ապակառուցողական քաղաքականության մասին: Վրաստանն էլ պարբերաբար ողջունում է ՀՀ և Ադրբեջանի միջև որևէ համաձայնության ձեռքբերումը:
Թբիլիսին, բնականաբար, շատ զգայուն է ռեգիոնալ իրավիճակի, ռեգիոնալ կայունության նկատմամբ: Եվ բնական է, որ ՀՀ և Ադրբեջանի միջև ցանկացած համաձայնություն ողջունում է՝ դա դիտարկելով որպես ռեգիոնալ կայունության գրավական: Ընդ որում, մեծ հաշվով Թբիլիսիի համար մեծ տարբերություն չկա, թե ինչ հարաբերակցությամբ են լինում այդ համաձայնությունները:
Ինչ վերաբերում է Արարատ Միրզոյանի՝ Թբիլիսի այցին, ապա այստեղ ավելորդ է խոսել այն մասին, թե ինչ կարևորություն ունեն Հայաստանի համար Վրաստանի հետ հարաբերությունները։ Եվ ոչ միայն տնտեսական, այլև ռազմաքաղաքական իմաստով՝ հաշվի առնելով այն, որ Վրաստանը Հայաստանի համար կարևոր ռազմաքաղաքական գծի, մասնավորապես՝ հայ-ֆրանսիական հարաբերությունների կոմունիկացիոն կարևոր օղակ է: Այստեղ շատ կարևոր է դառնում, թե այդ օղակը որքանով կայուն կլինի հայ-ֆրանսիական գործակցության զարգացման տեսանկյունից:
Սա էական խնդիր է՝ հաշվի առնելով այն, որ Վրաստանի վրա բավական ազդեցություն ունեն Թուրքիան և Ադրբեջանը: Կասկած չկա, որ իրենց ազդեցությունը գործածելու են Ֆրանսիայի հետ ՀՀ գործակցությանը հնարավորինս խոչընդոտելու համար:
Գլխավոր խնդիրն է, որ թույլ չտան Ֆրանսիային էապես ամուր դեր ունենալ Հարավային Կովկասում: Իսկ այդ դերի համար Վրաստանն, իհարկե, առանցքանին ճանապարհ է: Հայաստանն այստեղ ունի աշխատանքի մեկ այլ՝ լրացուցիչ և շատ կարևոր անհրաժեշտություն:
Ավելորդ է խոսել նաև Հայաստանի համար Վրաստանի տնտեսական նշանակության մասին: Վրաստանը Հայաստանի համար դեպի իր հիմնական շուկա՝ դեպի ՌԴ ճանապարհն է:
Երկկողմ հարաբերությունները չափազանց կարևոր են նաև այն իմաստով, որ թե Հայաստանը, թե Վրաստանը ռեգիոնալ կայունության և անվտանգության առանցքային շահառու են։ Երկուսն էլ ունեն բավական զգայուն հարցեր, բավական խոցելի քաղաքական միջավայր:
Եթե երկու երկրները համադրված աշխատեն դիվանագիտական դաշտում արդյունքը կարող է ավելի մեծ լինել:
Մի շարք հարցերում հնարավոր տարբեր մոտեցումները չպետք է խոչընդոտ հանդիսանան: Դրանք բնական են անգամ ամենասերտ դաշնակիցների դեպքում: Երևանն ու Թբիլիսին պարզապես պետք է աշխատեն ընդհանրությունների ուղղությամբ, իսկ դրանք շատ են և շատ կարևոր»:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Միրզոյանի պաշտոնական այցը Վրաստան
