Մեկնաբանություն. ինչո՞ւ են հինգ տարեկան երեխաներին ստիպում առաջին դասարան գնալ
Մենք անհամբեր սպասում էինք դպրոցում նախապատրաստական դասընթացների գրանցման մեկնարկին: Որդուս հետ քննարկում էինք, թե նա ինչպես է դպրոց գնալու, սովորելու, պատրաստվելու առաջին դասարանին, թե ինչպիսին է լինելու նրա ուսուցչուհին և թե որքան նոր ընկերներ է ձեռք բերելու:
Գլխավոր հարցը ես դպրոցի ընտրությունն էի համարում, քանի որ նախապատրաստական դասընթացից հետո երեխան, ըստ ամենայնի, նույն դպրոցում է սովորելու: Բաքվի դպրոցներում հաճախ հեշտությամբ առաջին դասարան են ընդունում իրնեց իսկ նախապատրաստական դասերին հաճախած երեխաներին: Մենք ուսումնասիրում էինք մեր թաղամասի դպրոցները, հարցուփորձ էինք անում ուսուցիչների մասին, մի խոսքով, միամիտ էինք և անհոգ:
Գրանցվել կարող էինք միայն առցանց. կարգն այդպես է արդեն երեք տարի: Ավելի ճիշտ, մտածում էինք, թե կարող ենք: Պարզվեց, որ նախապատրաստական դասարան տղաս չի գնալու:
Որովհետև նա ծնվել է 2012թ-ի դեկտեմբերի 29-ին: Իսկ վերջերս Ադրբեջանի կրթության նախարարությունը բոլոր ծնողներին այսպիսի մի օրենքով երջանկացրեց. հինգ տարեկան երեխաներին դպրոց կընդունեն առանց այդ տարիքում ուսմանը պատրաստ լինելը հաստատող քննությունների:
Մենք կարծում էինք, թե օրենքը կթեթևացնի ծնողների և երեխաների կյանքը: Չէ՞ որ, եթե ձեր երեխան հինգ տարեկան է, բայց նա արդեն ամբողջությամբ պատրաստ է դպրոցին, և դուք ուզում եք նրան առաջին դասարան տանել, և ոչ մի քննություն պետք չէ, դա հիանալի է:
Իսկ գործնականում պարզվեց, որ պաշտոնյաները որոշել են բացարձակապես բոլոր հինգ տարեկաններին առաջին դասարան ուղարկել՝ գրեթե ուժով: Երեխաներին նախապատրաստական դասընթացների գրանցելիս համակարգն ընդունում է միայն 2013 թ-ի հունվարի մեկից մինչև դեկտեմբեի 31-ն ընկած ժամանակահատվածում ծնված երեխաներին: Ավելի մեծ երեխաներին, անգամ՝ երեք օրով, դպրոց են ուղարկում:
Այսպիսով, մինչև 2012թ-ը ծնված բոլոր երեխաները, որոնք հիմա 5 տարեկան են, իսկ 6-ը կլրանա միայն ուսումնական տարվա կեսին, «չափազանց ծեր են» նախապատրաստական դասընթացների համար: Ծնողներն, առանց այդ էլ, խուճապի մեջ էին, իսկ հետո պարզվեց նաև, որ դեռ տեղերն էլ չեն հերիքում. գրանցման մեկնարկից երկու ժամ անց դասարանների մեծ մասն արդեն լիքն էր: Նրանք, ովքեր երեխային ուզում էին ռուսաց լեզվով ուսման տալ, բոլորից շատ էին նյարդայնանում: «Ռուսական հատվածում» տեղերն ավելի քիչ են, իսկ դրա պահանջարկը Բաքվում հսկայական է:
Ծնողները սկսեցին «գրոհել» կրթության նախարարությունն ու Բաքվի կրթության վարչությունը: Նախարարության «թեժ գծից» ինձ ասացին.
— Նախարարությունը ոչնչով չի կարող օգնել: Դա նոր օրենք է: Երեխային դպրոց տարեք:
— Բայց նա ընդամենը հինգ տարեկան է: Վեց տարեկանը կլրանա միայն դեկտեմբերի վերջին, ուսումնական տարվա կեսին:
— Մենք ոչինչ չենք կարող անել:
— Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք ես հինգ տարեկան երեխային կտանեմ սովորելու իրենից մեծ երեխաների հետ: Նա պարզապես պատրաստ չէ դպրոցին:
— Դուք պետք է նրան նախապատրաստական դասերի ուղարկեիք անցյալ տարի:
— Նա այն ժամանակ ընդամենը չարս տարեկան էր, մանկապարտեզ էր գնում…
— Նախարարությունը ոչնչով չի կարող օգնել:
Այն, որ «նախարարությունը ոչնչով չի կարող օգնել» լսեցին նաև մյուս ծնողները: Վրդովված մայրերի և հայրերի ամբոխն ամեն օր «գրոհում» է կրթական հաստատությունները՝ փորձելով պարզել, թե ինչու այդ տխրահռչակ օրենքի հեղինակները հաշվի չեն առել, որ 2012թ-ին այս երկրում նույնպես երեխաներ են ծնվել, և ինչու են պարզապես որոշել ձևացնել, թե նրանք գոյություն չունեն: Եվ ինչո՞ւ են ծնողներին զրկում ընտրելու հնարավորությունից, թե երբ երեխային դպրոց տանել:
Որոշ ծնողներ, այնուամենայնիվ, որոշեցին երեխաներին առաջին դասարան ուղարկել՝ վախենալով, որ հաջորդ տարի չեն կարողանա դա անել: Հաշվի առնելով, որ առաջին դասարանի ընդունելությունը հայտարարվել էր դեռ փետրվարին, իսկ տեղեր գրեթե չէին մնացել, հեշտ է պատկերացնելը, թե որքան դժվար է դա եղել: «Ռուսական հատվածի» տեղերի հավակնորդներին միանգամից խնդրեցին երեխաներին ուղարկել «ադրբեջանական հատված», ինչը պարզապես աբսուրդ է, եթե իմանաս հարցի ենթատեքստը. «ռուսական հատվածում» միշտ շատ են ռուսերեն չխոսող երեխաները, որոնց ծնողները ցանկանում են, որ դպրոցում նրանց այդ լեզուն սովորեցնեն (քանի որ կրթությունը «ռուսական հատվածում» անվճար է, նրանց համար դա օտար լեզու սովորելու լավ հնարավորություն է):
Դպրոցի դասերի մեկնարկին կես ամիս է մնում, իսկ ծնողները մինչև հիմա չգիտեն՝ ինչ անել.
- չնախապատրաստված հինգ տարեկաններին ուղարկել առաջին դասարան՝ սովորելու նախապատրաստական դասեր անցած վեց և յոթ տարեկանների հետ;
- մեկ տարի էլ սպասել, մինչև նրանց վեց տարեկանը լրանա, և հետո փորձել նրանց առաջին դասարան գրանցել՝ անտեսելով այն ռիսկը, որ նախապատվությունը տրվելու է նախապատրաստական դասարան գնացած երեխաններին;
- հավատալ Ադրբեջանի Սահմանադրությանը, որը երկրի յուրաքանչյուր քաղաքացուն հնարավորություն է տալիս կրթություն ստանալու, հավատալ կրթության նախարարությանը, որը հայտարարում է, թե երեխաների համար ոչ մի խոչընդոտ չի ստեղծվելու, և հույս ունենալ, որ հաջորդ տարի պատգամավորներն այս թեմայով էլի ինչ-որ օրենք չեն ընդունի:
Ամենատխուրն այն է, որ ծնողները, ցանկանալով երեխաներին տալ հնարավոր տարբերակներից ամենալավ կրթությունը, հայտնի ճանապարհով են գնալու. երեխաներին դպրոց են տեղավորելու պետական գերատեսչություններում ծանոթների միջոցով կամ պարզապես այդ դպրոցի տնօրենին կաշառք տալով:
