Մեկնաբանություն․ բողոքը Մոսկվայում սաստկանում է, աճելու են նաև բռնաճնշումները։ Բայց հասարակությունը դրան պատրաստ է
Օգոստոսի 17-ին Մոսկվայում ցույցերի նոր փուլ է սկսվում։
Այս անգամ դրանք երկուսն են, և երկուսն էլ կապված են Մոսկվայի քաղաքային խորհրդարանի (քաղաքային դումա) ընտրություններին անկախ թեկնածուներին մասնակցության թույլտվություն չտալու իշխանությունների որոշման հետ։ Սակայն դրանց միջև մեծ տարբերություն կա։
Իշխանությունները Կոմունիստական կուսակցությանը թույլ են տվել հանրահավաք անցկացնել։ Սակայն չեն թույլատրել այն հավաքը, որի անցկացման համար դիմել էր ընդդիմությունն ու Մոսկվայի մունիցիպալ պատգամավորներից մի քանիսը։ Այդ պատճառով էլ երկրորդ ակցիայի մասնակիցները քաղաքի կենտրոնում զանգվածային բողոքի ցույցեր են կազմակերպում։
Բողոքի ակցիաները սկսվել են ավելի քան մեկ ամիս առաջ, դրանց մասնակցում են տասնյակ հազարավոր մարդիկ։ Այս պահի դրությամբ ամենազանգվածային ակցիան կայացել է օգոստոսի 10-ին, այն հավաքել է ավելի քան 60 հազար մարդ։
Բողոքի ակցիաների ժամանակ ընդհանուր առմամբ ձերբակալվել է ավելի քան երկու հազար մարդ։ Շատերը ծեծվել են։ 15 հոգու դեմ քրեական գործեր են հարուցվել, նրանց սպասվում է մինչև 8 տարվա ազատազրկում «զանգվածային անկարգությունների կազմակերպում» հոդվածով։
Ռուսական «ՕՎԴ-ինֆո» անկախ նախագիծն օպերատիվ տեղեկություններ է հավաքում և իրավաբանական օգնություն ցուցաբերում ձերբակալվածներին։ Դրա ղեկավար Գրիգորի Օխոտինը Republic պարբերականին պատմել է այն մասին, թե արդյոք Ռուսաստանում «նոր 1937 թվականն» է սկսվել [ստալինյան զանգվածային կալանավորումների և գնդակահարությունների տարին Խորհրդային Միությունում — JAMnews] և թե ինչպես է ժամանակակից ռուսական հասարակությունը վերաբերվում բռնաճնշումների աճին։
——————————————
«Ինձ թվում է, որ «1937 թվականի» կամ «Հյուսիսային Կորեայի» զգացողությունը սխալ է։ Ռուսաստանում բռնաճնշումների մակարդակը սովորական է, նորմալ՝ վերջին տարների համար։
Փոխվել է ցույցի կառուցվածքը, հասարակական մոբիլիզացիայի մասշտաբներն ու լրագրողների ուշադրությունը։ Այդ պատճառով էլ բռնաճնումները բոլորովին նոր հնչողություն և նոր իմաստ են ստանում։
Այժմ բազմաթիվ մարդիկ են մեզ փողով աջակցում։ Միայն 2019թ-ի հուլիսին մենք հավաքել ենք 8 մլն ռուբլի [մոտ 120 հազար դոլար]։ Դա բավականին շատ է և մեզ համար, և, կարծում եմ, ընդհանրապես Ռուսաստանի քրաուդֆանդինգային նախագծերի համար․ չէ՞ որ խոսքը մոտ 8.5 հազար նվիրատուների մասին է։
Մեզ մոտ շատ կամավորներ և իրավաբաններ են գալիս։ Այժմ դա 100-150 մարդ է Մոսկվայում, իսկ օգնականների ընդհանուր թիվը հարյուրներով է հաշվարկվում։ Ընդհանրապես, մեր կամավորներն են հենց «ՕՎԴ-ինֆոն»։ Առանց նրանց մենք բոլորս վաղուց ֆիզիկապես կմեռնեինք հոգնածությունից, իսկ ձերբակալվածները ոչ մի օգնություն չէին ստանա։
Մեզ այժմ այնպես են կարդում, հավանում և վերատպում, որ 2017թ-ի համեմատ անգամ սարերի ու ձորերի տարբերություն է, երբ աջակցությունն արդեն ուժեղ էր։
Ընդհանուր առմամբ, Ռուսաստանում այսօր արդեն բոլորովին այլ մակարդակ է։
Նույնիսկ ոչ հեռավոր անցյալից ևս մեկ մեծ տարբերություն․ ակտիվիստներին և պարզապես քաղաքացիներին բացարձակ մեկ է, թե արդյոք համաձայնեցված է ակցիան։ Այդպես էր նաև Գոլունովի [հետաքննող լրագրող, որի մոտ ոստիկանները թմրանյութեր էին գցել — JAMnews] գործով ակցիայի ժամանակ։
• Ռուս լրագրող Գոլունով, ոստիկանների գցած թմրանյութեր և ռուս հասարակության հաղթանակ
Հասարակությունում լիակատար գիտակցումը, որ [բողոքի ակցիայի]համաձայնեցումը կարևոր չէ, միայն հիմա է եկել։ Մարդկանց այսպես մեծ թիվ, որոնք պատրաստ են դուրս գալ չարտոնված ակցիաների, պարզապես երբեք չի եղել։
Հենց ցույցերի ակտիվությունից բացի մենք տեսնում ենք նաև բռնության, բռնաճնշումների չընդունման աճ, այսինքն՝ աջակցության աճ նրանց, ում ճնշում են։
• 18-ամյա Աննա Պավլիկովան Ռուսաստանում բանտ կնստի «Մակդոնալդսում» ունեցած խոսակցությունների համար
Հիշեք ռեփերների համերգների արգելքի հետ կապված պատմությունը (որոնք այժմ սատարում են մոսկովյան ցույցերին)։ Այնտեղ էլ ձերբակալություններ կային, բոլորին ակումբներում դեմքով հատակին էին պառկեցնում։ Եվ բոլորը շատ զիլ ինքնակազմակերպվեցին և հսկայական համերգ անցկացրին այդ ողջ ռեպրեսիվ քաղաքականության դեմ։
Սա էլ է հասարակության՝ նոր պահանջների անցնելու փուլերից մեկը։
Այսպիսի վերաբերմունք կար․ «Դե ինչ, մեզ ծեծում են, բայց մենք կփախչենք»։ Իսկ այժմ դա բաց ցուցադրություն է այն բանի, որ մեզ պետք չէ ծեծել, մեզ պետք չէ արգելել, պետք չէ բանտ նստեցնել։ Այսինքն հնչում է ոչ միայն «Թույլ տուր» [մասնակցել ընտրություններին] պահանջն, այլ նաև «Ազատ արձակիր» [ձերբակալվածներին]։
Ի՞նչ եզրակացության կարելի է գալ։
Ես երկար ժամանակ փորձել եմ խելամիտ մի բան գտնել այն մասին, թե ինչպես են բռնաճնշումներն ավարտվում։ Որևէ արժանահավատ հետազոտություն չեմ գտել, իսկ այն, ինչ գտել եմ, ասում է․ բռնաճնշումները չեն ավարտվում մինչև լուրջ ժողովրդավարացում։ Ճշմարտանման է հնչում»։
