Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը քննում է Վրաստանի նախկին վարչապետի գործը

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում այսօր լսումներ են անցկացվում Վրաստանի նախկին վարչապետ և ներքին գործերինախարար (Միխայիլ Սահակաշվիլիի նախագահության ժամանակ) Վանո Մերաբիշբիլիի գործով:

Գործը վերաբերում է նախորդ տարվա հունիսին ՄԻԵԴ ընդունած որոշմանը, որի համաձայն՝ դատարանը Մերաբիշվիլիի հանդեպ Մարդուիրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի երկու հոդվածի խախտում է հայտնաբերել և պարտավորեցրել պետությանը 12 հազար եվրոյիչափով փոխհատուցում վճարել նրան: Վրաստանի կառավարությունը բողոքարկել է որոշումը ՄԻԵԴ Վերին պալատում:

Հիմա Վանո Մերաբիշվիլին իր պատիժն է կրում մի քանի քրեական գործով, մասնավորապես պետական միջոցների մսխման ևպաշտոնեական լիազորությունների չարաշահման հետ կապված:

Վանո Մերաբիշվիլիի փաստաբանի, Վրաստանի ընդդիմադիր «Եվրոպական Վրաստան» կուսակցության պատգամավոր Օթար Կախիիձեիխոսքով՝ նախորդ տարի ՄԻԵԴ-ը վճռել է,  որ Մերաբիշվիլիի ազատազրկումը ծառայել է ոչ թե օրինական նպատակներին, այլ «գաղտնիօրակարգի»: «Մեծ պալատը Մերաբիշվիլիի գործը կքննի և կպարզի՝ արդյոք նրա հանդեպ խախտվել է Եվրոպական կոնվենցիան: Եթե դահաստատվի, իշխանությունները ստիպված կլինեն ազատ արձակել Մերաբիշվիլիին, ինչպես նաև վերանայել բոլոր քաղբանտարկյալներիգործերն», — ասել է Օթար Կախիձեն:

Գործի քննումն այսօր կավարտվի, սակայն հայտնի չէ, թե Մեծ պալատը երբ կհայտնի իր որոշման մասին:

Ինչպես JAMnews-ի հետ զրույցում նշել է Վրաստանի արդարադատության նախկին փոխնախարար Թինա Բուրջալիանին, «այդ գործը Մեծ պալատի համար աննախադեպ կարևորության գործ է: Այն կոնվենցիայի 18-րդ հոդվածի համար ստանդարտ սահմանելու առաջին հնարավորությունն ունի»:

Բուրջալիանիի խոսքով, այժմ դժվար է կանխագուշակել մեծ պալատի որոշումը, հատկապես, որ գործի քննությանը 17 դատավոր է մասնակցում:

Թինա Բուրջալիանին կարծում է, որ եթե Ստրասբուրգի դատարանը Մերաբիշվիլիի օգտին որոշում կայացնի, իշխանություններն, ըստ ամենայնի, ստիպված կլինեն նրան ազատ արձակել: Չնայած որ ՄԻԵԴ քննած գործը վերաբերում է Մերաբիշվիլիի ընդամենը նախնական կալանքին, այլ ոչ թե նրա հանդեպ կայացրած դատավճիռներին: «Որպես կանոն, այնտեղ, որտեղ հարցը վերաբերում է 18-րդ հոդվածին, ձերբակալվածներին ազատ են արձակում անգամ եթե դա նշված չէ դատարանի վճռում: Որոշումը փոխանցվում է Եվրախորհրդի նախարարների խորհրդին, որն էլ հարկ եղած միջոցներն է որոշում: 18-րդ հոդվածն այնքան լուրջ է, որ պետությունները հաճախ չեն կարողանում դիմակայել քաղաքական ճնշմանը»,  — ասել է Բուրջալիանին:

ԵԽԽՎ բանաձևի վերջին կետը պարտավորեցնում է Եվրոպախորհրդի անդամ երկրներին «վերանայել բոլոր ենթադրյալքաղբանտարկյալների գործերը՝ հաշվի առնելով վերոնշյալ չափանիշներն, ու ազատ ազրձակել կամ կրկին դատել այն բանտարկյալներին,որոնց հանդեպ դրանք կարելի է կիրառել»: 2013թ-ին Վրաստանը ԵԽ միակ անդամ երկիրն էր, որն այդ պահին կատարել է այդ պահանջը:Սակայն այսօր մարդկանց մեծ ցուցակ կա, որոնց կալանքի վերաբերյալ նույն հարցերն են առաջանում, այդ թվում նաև՝ ՎանոՄերաբիշվիլիի: «Բաքվի իրավապաշտպանը՝ Մերաբիշվիլիի մասին» մեր հոդվածը: