Արցախյան մարտերի 16-րդ օրը․ ի՞նչ են դրանց մասին մտածում Հայաստանում

Արցախի շուրջ ընթացող ռազմական գործողությունները Երևանից 400 կմ հեռավորության վրա են, սակայն, դատելով մարդկանց տրամադրությունից, նրանց հայացքներից, դժվար չէ կռահել, որ նրանց բոլոր մտքերը միայն պատերազմի մասին են։

Ի՞նչ են մտածում նրանք ռազմական գործողությունների, հրադադարի պայմանագրի մասին, որը ստորագրել են Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներն, ի՞նչ են սպասում մոտ ժամանակներս և ինչպե՞ս են ապրում այս օրերին։ JAMnews-ը զրուցել է Երևանի երկու բնակչի հետ։ 

Լիաննա

Տարբեր այգիներում, խանութներում, թատրոններում, սրճարաններում և ռեստորաններում մարդիկ բանակի և ռազմական գործողությունների մեկնարկից հետո Երևան տեղափոխված արցախցի կանանց և երեխաների համար օգնության կետեր են կազմակերպում։ Այստեղ են բերում տաք հագուստ, սնունդ, տեխնիկա, անձնական հիգիենայի պարագաներ։

Լիաննան նրանցից մեկն է, ովքեր ժամանակ առ ժամանակ օգնություն են բերում այստեղ։

«Հիշում եմ, թե ինչպես սեպտեմբերի 27-ին Ֆեյսբուք մտա ու ընկերներիցս մեկի գրառումը տեսա, ընդամենը երեք բառ էր․ «Արցախում պատերազմ է սկսվել»։ Սկզբից չհավատացի։ Մտա պաշտպանության նախարարության էջն ու այնտեղ արդեն կարդացի Լեռնային Ղարաբաղի վրա Ադրբեջանի զինված ուժերի հարձակման մասին։ Սարսափ էր։ Երբեք չեմ մոռանա այդ առավոտը։

Պատերազմի առաջին իսկ օրվանից Լիաննան հետևում է իրադարձությունների զարգացմանը։ Հրադադարի մասին Մոսկվայում կնքված համաձայնագրին թերահավատորեն է վերաբերվում․

«Մենք բոլորս տեսնում ենք, որ ադրբեջանական կողմին հրադադար պետք չէ։ Անգամ ժամանակավոր, անգամ՝ մարդասիրական նպատակներով։ Արդյո՞ք հավատում եմ, թե պաշտոնական Բաքուն հանկարծ սկսելու է պահպանել հրադադարի ռեժիմը։ Ոչ։ Թուրքիան այս սրացման մեջ ակտիվ դեր է խաղում, և պաշտոնական Անկարան, թեկուզև չլինելով բանակցությունների սեղանի շուրջ, պարտադրում է խաղի իր պայմանները։ Եվ ես վստահ եմ, որ այս հարցում խաղաղության կոչերով ոչինչ չի լուծվի։ Իմ կարծիքով՝ այստեղ կարող է աշխատել միայն հարկադրանքի մեխանիզմը»։

Լիաննան մասնագիտությամբ քաղաքագետ է, սակայն այժմ անգլերենի առցանց դասեր է տալիս տարբեր երկրների ուսանողներին․

«Շատ հետևորդներ ունեմ սոցցանցերում։ Սկզբից նրանք էին, ովքեր բացարձակ ոչինչ չգիտեին ղարաբաղյան հակամարտության մասին։ Սոցցանցերում իմ գրառումներն անում եմ հենց նրա համար, որ պատմեմ, թե ինչի շուրջ է կոնֆլիկտն ու ինչ է հիմա կատարվում։

Ուսանողներ ունեմ, որ ոչ միայն ակտիվորեն սատարում են, այլև առաջարկում են իրենց տանն ընդունել մարդկանց, որոնք հրետակոծություններից հետո անօթևան են մնացել։ Սակայն դա ավելի շատ ռազմական գործողությունների առաջին օրերին էր։ Այժմ, երբ նրանք տեսնում են հայկական միասնության և աջակցության ուժը, շատերը պատրաստվում են Հայաստան այցելել և ավելի լավ ծանոթանալ հայերի հետ։ Եվ դա ինձ ուրախացնում է»։

Հայարփի

Հայարփին նույնպես ակտիվ է սոցցանցերում և փորձում է մարդկանց իրազեկել կատարվածի մասին։ Պատերազմի մեկնարկի մասին նա ամուսնուց է իմացել առավոտյան։

«Խառը զգացմունքներ ունեի։ Առաջին հերթին, ցավ, գնալու և, ինչով հնարավոր է, օգնելու ցանկություն, ի վերջո, այս պատերազմին վերջ դնելու և խաղաղ կյանք սկսելու ցանկություն։ Ընդ որում, այն պահին հարցը լուծելու, մեր սահմանները նեղացնել թույլ չտալու խիստ ցանկություն էր առաջանում»։

Մոսկվայում ձեռք բերված պայմանավորվածության կենսունակությանը Հայարփին նույնպես չի հավատոմ։ Նրա կարծիքով՝ Ադրբեջանն ակնհայտորեն ցույց է տալիս, որ իրեն խաղաղություն պետք չէ․

«Այդ պատճառով էլ միջնորդ երկրներն, ի վերջո, պետք է դադարեն պարզապես խաղաղության կոչեր անել և սկսեն գործել։ Հայաստանն այժմ միայնակ պայքարում է ահաբեկիչների դեմ, և եթե նրանց կանգնեցնել չստացվի, ցանկացած պահի այդ երկրներից յուրաքանչյուրը կարող է միևնույն իրավիճակում հայտնվել»։

Հայարփին միամյա դստերն է մեծացնում, այդ պատճառով էլ հազվադեպ է հասցնում քաղաքում ինչ-որ ակցիաների մասնակցել․

 «Դրա համար պետք է աղջկաս մորս մոտ թողնեմ, իսկ նա հիմա ամեն օր բանակի համար քնապարկեր կարելու է գնում, և երեխային թողնելու տեղ չունեմ։ Այդ պատճառով էլ մեր ընտանիքն այժմ բանակին ավելի շատ ֆինանսապես է օգնում։ Բացի այդ, հագուստ ենք տանում օգնություն հավաքող կետեր և այն ամենն, ինչ հիմա մեր տղաներին կարող է պետք գալ ճակատում»։

Ողջ ազատ ժամանակը երիտասարդ մայրը համակարգչի առաջ է անցկացնում։ Փորձում է պայքարել Ֆեյսբուքի հայկական տիրույթում ապատեղեկատվության տարածման դեմ․

«Շատերը մեր երկրում չեն կարողանում զտել տեղեկությունները, որ լսում են և տեսնում, այդ պատճառով էլ կեղծ տեղեկություններ են տարածվում։ Եվ դա կարող է խուճապ սերմանել և անդառնալի հետևանքներ ունենալ։ Ընդհանրապես, հնարավորինս փորձում եմ ակտիվ լինել սոցցանցերում, քանի որ աշխարհը պետք է իմանա, թե ինչ է իրականում կատարվում»։