Հումանիզմ կենդանիների հետ դաժան վերաբերվողների համար

Վրաստանը ցնցեց կենդանու հանդեպ աննախադեպ դաժանության փաստը. Ռուսթավիից երկու անչափահաս մահու աստիճան չարչարեցին շան ձագին:

Նման փաստեր նախկինում էլ են եղել, սակայն այս անգամ դրանք լայն արձագանք ստացան հիմնականում շնորհիվ այն բանի, որ Վրաստանում վերջին մեկ-երկու տարում աճել ու ամրապնդվել են երիտասարդական քաղաքացիական շարժումները, մասնավորապես՝ կենդանիների իրավունքները պաշտպանող:

«Կենդանիների հանդեպ սադիզմ Վրաստանում տեղի է ունենում ամենուրեք», — ասում է Ռուսթավիի «Կենդանիների ընկերների հիմնադրամ» կազմակերպության նախագահ Իրինա Լիկլիկաձեն:

Իրինան շան ձագի մասին երեկոյան է իմացել, երբ Ռուսթավիի միակ անասնաբուժական կլինիկան արդեն փակ էր: Ստիպված էր շան ձագին Թբիլիսի հասցնել:

«Ես վերցրի շնիկին ու հավաքվածներին ասացի, որ պետք է պարեկային ծառայություն կանչել: Սակայն ներկաները հավանաբար չցանկացան ոստիկանությանը մասնակից դարձնել պատմությանը»: Թբիլիսիում շնիկին բերել են անասնաբույժ Արթուր Լագովսկու մոտ, ով նրան մի քանի վիրահատություն է արել: Հաջորդ օրը պարզվել է, որ շնիկը գիշերը չի լուսացրել:

«Ես ընդունել եմ և՛ ծեծված, և՛ վիրավոր շների՝ հրաձգային և սառը զենքի գործադրմամբ: Ես շատ բան եմ տեսել, ցավոք: Սակայն նման դաժանություն իմ պրակտիկայում դեռ չի եղել: Շնիկն ուղիղ աղիք չուներ, պատռված էր արգանդը: Ես մինչև հիմա շոկի մեջ եմ»: 

Ենթադրաբար, մահացու վիրավորումները շնիկին հասցվել են փայտի թափանցման հետևանքով:

Ռուսթավիի քաղաքացիական ակտիվիստներից մեկին հաջողվել է խոսել դեռահասի հետ, ով կասկածվում է կենդանու հանդեպ դաժան վերաբերմունքի համար:

«Ես եղա բակերում, տեղեկատվություն հավաքեցի և գտա դեռահասներից մեկին: Խոսել հաջողվեց միայն նրա հետ, երկրորդը մեկնել էր Հայաստան. նա այնտեղից էր եկել Ռուսթավի ամառային արձակուրդներին»:

Փաստի առթիվ քրեական գործ է հարուցվել ՔՕ 259 հոդվածով՝ կենդանիների հանդեպ դաժան վերաբերմունք:

«Ես հարցաքննության եմ եղել և ցուցմունք եմ տվել, — ասում է Գ.Բ.-ն, սակայն չեմ ուզում, որ այդ երեխաներին պատժեն, ուզում եմ, որ նրանք գիտակցեն՝ ինչ սարսափելի բան են արել: Հավանաբար դրա համար անհրաժեշտ է, որ նրանց հետ հոգեբաններ աշխատեն»:

Հոգեբան Մայա Ցիրամուան ասում է, որ հոգեթերապիայից բացի անպայման պետք է ներգրավել սոցիալական ծառայություններին: Եվ լավ կլինի նախնական եզրակացությունից զերծ մնալ, որը նախատեսվում է օրենքով:

«Վրաստանում այժմ բավականին հստակ հասարակական պատվեր կա՝ այդ երեխաներին խստորեն պատժել, — ասում է Մայա Ցիրամուան, — սակայն այնուամենայնիվ պետք է հիշել նրանց ապագայի մասին: Դատախազը, սոցիալական աշխատակիցն ու միջնորդը մարդիկ են, ովքեր պետք է շատ լավ մտածեն այն եզրակացության շուրջ, որը տալու են»: 

Վրաստանում 22 հազարից ավել մարդ է ստորագրել խնդրագրի տակ, որը պահանջում է հետաքննել դեպքն ու պատժել մեղավորներին օրենքի համապատասխան:

Խնդրագիրը դասակարգում է այդ ակտը որպես «շան բռնաբարություն» բոլորովին փաստարկված՝ վկայակոչելով Ինտերպոլի, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության և Եվրոպայի խորհրդի՝ «բռնաբարություն» հասկացության ընդունած սահմանումը:

Ներկայումս քննություն է ընթանում: Վրաստանի ՔՕ 259 հոդվածի համաձայն՝ կենդանիների հանդեպ դաժան վերաբերմունքը, որը հանգեցրել է մահվան կամ խեղման, ինչպես նաև կենդանիներին տանջելը տուգանք կամ մինչև 1 տարի ուղղիչ աշխատանքներ է ենթադրում: Եթե այդ նույն բանը կատարվել է ոչ թե մեկ հոգու, այլ մի խումբ անձանց կողմից, ոչ առաջին անգամ, կամ անչափհասների ներկայությամբ, որպես պատիժ է սահմանվում տուգանք կամ մինչև 2 տարի ազատազրկում:

Կենդանիիների հանդեպ դաժան վերաբերմունքը լուրջ խնդիր է Վրաստանում: Քիչ չեն դեպքերը, երբ տերերը դուրս են շպրտում կենդանիներին տնից, նրանց պահում են ոչ նորմալ պայմաններում (օրինակ՝ փակ ավտոտնակներում, որտեղ լույս չի ընկնում, կամ պատշգամբում՝ բաց արևի տակ): Գյուղերում տերերից շատերը հարկ չեն համարում կերակրել իրենց տնային կենդանիներին, և դրանք թափառում են տեղանքում՝ փորձելով ինքնուրույն ուտելիք գտնել: Կենդանիների ծեծի, խոշտանգումների կամ սպանության դեպքերն էլ քիչ չեն:

Համապատասխան վիճակագրություն փորձում են վարել միայն ակտիվիստներն ու մասնագիտացած կազմակերպությունների ներկայացուցիչները: Կենդանիների իրավունքները պաշտպանող օրենքը մինչ այժմ կամ չէր աշխատում, կամ խախտում կատարածների հանդեպ աննախադեպ փափկություն էր ցուցաբերում:

«Վրաստանի կենդանիների պաշտպանության և փրկության միավորման» տեղեկատվության համաձայն՝ 2014թ-ին քրեական գործ է հարուցվել 3 չարագործի նկատմամբ, ովքեր ծեծել են շան ձագի նույն Ռուսթավիում: Դատախազը որոշել է չկալանավորել մեղավորներին և պահանջել է ընդամենը 100 ժամ պարտադիր հասարակական օգտակար աշխատանքների կատարում:

Սակայն այս անգամ վրացական հանրությունը կարող է թույլ չտալ օրենքին այդքան մարդասիրական լինել՝ մարդու հանդեպ:

Հրապարակվել է 25.07.2016