Հայաստանն այսօր ոչ թե բանակցային սեղանի շուրջ է, այլ բանակցային սեղանի վրա։ Նման կարծիք է հայտնել Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը։ Նա մամուլի ասուլիս էր հրավիրել 44-օրյա պատերազմի տարելիցի առիթով։
Ինչո՞ւ պատերազմը չկանգնեցվեց հոկտեմբերի 7-ին և 19-ին
Երկրորդ նախագահը կարծիք է հայտնել, որ սա միակ հարցն է, որի պատասխանը հնչել է՝ մեջբերելով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, թե՝ «չենք կանգնեցրել, որ մեզ դավաճան չհամարեն»։
«Ուրեմն սրանից բխում է հետևյալը՝ բոլոր զոհված զինվորների ծնողները կարող են համարել, որ հոկտեմբերի 7-ից հետո բոլոր զոհերի մեղքն ու պատասխանատվությունն այն մարդու վրա էր, որը կարող էր պատերազմը կանգնեցնել ու չի արել։ Խուսափել է այդ ծանր, բայց պատասխանատու որոշումը կայացնելուց»,- մատնանշել է Քոչարյանը։
Ինչո՞ւ Հայաստանը պարտվեց 44-օրյա պատերազմում
«Պատերազմում են պետությունները, ոչ թե բանակները։ Հենց դա է հիմնական պատճառը, որ երկրի առաջին դեմքը դառնում է գլխավոր գերագույն հրամանատար, որ կարողանա մոբիլիզացնել ամբողջ ռեսուրսը։ Ըստ էության՝ Հայաստանում դա չարվեց։ Սա մեր ձախողման առաջին պատճառն է։ Մոբիլիզացիան ձախողվեց», — ասել է Քոչարյանը։
Հայաստանի երկրորդ նախագահի խոսքով՝ Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի բոլոր հանգամանքները պետք է քննվեն, բայց դա պետք է արվի միայն ու միայն «ընդդիմության ակտիվ ներգրավմամբ»․
«Փաստերի համադրումը հիմք է տալիս մտածելու, որ շատ հավանական է՝ պատերազմը սկսվել է տգիտության, անկարողության, ապիկարության պատճառով, բայց ավարտվել՝ ըստ պայմանավորվածության»։
«Ջեբրայիլից մինչև Շուշի բնագիծ չի կառուցվել, խրամատ չի փորվել»
«Ես կարող եմ եզրակացություններ անել՝ համադրելով այն փաստերը, որոնց տիրապետում եմ. փաստերը հետևյալն են, որ Ջեբրայիլից մինչև Շուշի՝ Ջեբրայիլ, Հադրութ, Տող, Մեծ Թաղլար, Շեխեր, հասել են մինչև Քարին Տակ, այս ամբողջ ճանապարհին բնագիծ չի կառուցվել, խրամատ չի փորվել»,- մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասել է ՀՀ երկրորդ նախագահը։
Քոչարյանը նշել է, որ հենց այդ ժամանակահատվածում Վիտալի Բալասանյանը դիմել էր վարչապետ Փաշինյանին, որպեսզի իրեն նշանակեն այդ ուղղության պատասխանատու:
«Երբ այս ամենը համադրում ես, տեսնում ես, որ կամ եղել է ուղղակի ապուշության գագաթնակետը, կամ եղել է, այո, դավաճանություն»։
Ըստ Քոչարյանի՝ դավաճանությունը կարելի է տարբեր կերպ մեկնաբանել, եթե հաշվի առնենք այն, որ շրջանառվում էր թեզ, ըստ որի՝ «Ալիևը կանգ չի առնելու մինչև Շուշին չվերցնի»։
«Տպավորությունն այնպիսին էր, որ Շուշին վերցնելու ողջ մարշրուտը կա՛մ բացում էին, կա՛մ առնվազն չէին փակում: Մենք ունենք շատ հիմնավոր կասկածներ, որ այստեղ եղել է միտումնավորություն»,- ընդգծել է Քոչարյանը:
Ասուլիսի ժամանակ ՀՀ երկրորդ նախագահը նաև հայտարարել է, որ հանդես է եկել պատերազմում բեկում մտցնելու լուրջ առաջարկով, սակայն իրեն չեն լսել:
«Մենք դադարել ենք լինել Արցախի անվտանգության երաշխավորը»
«Երևի նկատել եք, որ ՀՀ իշխանությունները խուսափում են խոսել Արցախի մասին, չեն խոսում կարգավորման տարբերակների մասին, ընդհանրապես, տպավորությունն այնպիսին է, որ լվանում են ձեռքերն Արցախից, բոլոր հարցերը` կապված Արցախի հետ, շատ հանգիստ հասցեագրում են ռուսական կողմին»,– ասել է Քոչարյանը։
Նրա դիտարկմամբ` որոշ ժամանակ անց ՀՀ հանրությունը ևս Արցախի հետ կապված բոլոր հարցերը կսկսի կապել Ռուսաստանի հետ՝ հնարավոր «անբարենպաստ որոշումները» վերագրելով ռուսական կողմին։
Ոչ թե բանակցային գործընթացի սուբյեկտ, այլ՝ օբյեկտ
«Ամենից զավեշտալին գիտե՞ք որն է. այսօր դու բանակցային սեղանի շուրջը չես նստած, այսօր դու այդ բանակցային սեղանի վրա ես, քեզ են քննարկում` առանց քո մասնակցության։ Դու դադարել ես լինել բանակցային գործընթացի սուբյեկտ, դու վաղուց արդեն բանակցային գործընթացի օբյեկտ ես»,– ընդգծել է Հայաստանի երկրորդ նախագահ, «Հայաստան» դաշինքի ղեկավար Ռոբերտ Քոչարյանը։
Ըստ նրա՝ 44-օրյա պատերազմի արդյունքում ՌԴ ռազմավարական գործընկեր Հայաստանի դերակատարությունը տարածաշրջանում նվազել է, Թուրքիայի գործընկեր Ադրբեջանինը՝ աճել։ «Ռուսաստանը չի կարող հաշվի չնստել այս հանգամանքի հետ՝ դա մեզ դուր գա, թե ոչ»։
«Ծնկների վրա չոքած բանակցելը հարմար չէ»
Ստեղծված իրավիճակից միակ ելքն, ըստ երկրորդ նախագահի, գործող իշխանության հեռացումն է․
«Չես կարող ծնկների վրա չոքած բանակցել: Չես կարող բանակցել մի մարդու հետ, որը ծաղրում է քեզ, չի ստացվելու»։
Խոսելով Փաշինյան-Ալիև հնարավոր հանդիպման մասին՝ Քոչարյանն ընդգծել է, որ ամեն հանդիպում «լրացուցիչ նվաստացում է Հայաստանի և հայ ժողովրդի համար»։
Երկրորդ նախագահը տեղեկություններ ունի նաև Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետների աշխատանքային խմբի հանդիպումների մասին։ Ասում է՝ տեխնիկական հարցեր են քննարկվում։
«Որևէ առարկայական հարց՝ կապված Ղարաբաղի ապագայի, Շուշիի, Հադրութի, Ղարաբաղի կարգավիճակի հետ, չի բանակցվում»,- նշել է Ռոբերտ Քոչարյանը։
