«2023 թ.-ը բավականին հաջող տարի էր ՀՀ համար». Ֆինանսների նախարար
Հայաստանի տնտեսական աճը 2023 թ.-ին
«2023 թվականը կամփոփենք 8 տոկոսին մոտ տնտեսական աճով, թեև մեկ ամիս առաջ կանխատեսում էինք շուրջ 7»,- հայտարարել է Հայաստանի ֆինանսների նախարարը:
Վահե Հովհաննիսյանի խոսքով՝ ֆինանսական առումով «բավականին հաջող» տարի է եղել Հայաստանի համար, շարունակվել է 2022 թ.-ի տնտեսական աճի բարձր տեմպը: Բացի այդ, շեշտել է, որ հավաքվել է ավելի շատ հարկ, քան պլանավորված էր՝ առանց թվեր հնչեցնելու: Նախարարի գնահատմամբ՝ երկիրը շարունակում է ունենալ կապիտալ ծախսերի շեշտակի աճ, որն, ամենայն հավանականությամբ, կշարունակվի նաև հաջորդ տարի:
«Արմենպրեսի» հետ զրուցում նախարարը խոսել է ինչպես անցնող ֆինանսական տարվա ձեռքբերումների, այնպես էլ 2024 թ.-ի ծրագրերի ու սպասվող փոփոխությունների մասին:
Կգործարկվի եկամուտների հայտարարագրման համակարգ ֆիզիկական անձանց համար
Հայտարարել է նախարար Հովհաննիսյանը։ Մանրամասնել է՝ աշխատանքային պայմանագիր ունեցող բոլոր անձինք պետք է ներկայացնեն եկամուտների հայտարարագիր: 2024 թ.-ի համար հայտարարագիրը ներկայացնելու են հաջորդ տարի՝ 2025 թ.-ին:
«Առաջիկայում կներդրվի տեղեկատվական պլատֆորմը, որի միջոցով բոլոր հայտարարատուները հնարավորություն կունենան հայտարարագիր ներկայացնել: Լինելու է կայք, նաև բջջային հավելված, որ մարդիկ հեշտությամբ կարողանան լրացնել հայտը»,- նշել է նա:
Հայտարարագրման համակարգի ներդրումն, ըստ նրա, նպատակ ունի ոչ թե ֆինանսական զգալի ներհոսքեր ապահովել, այլ տեղեկատվություն ստանալ այն մասին, թե ով ինչ տեսակի եկամուտ է ստանում: Դա, իր հերթին, օգտակար կլինի քաղաքականություն մշակելու և աջակցության ծրագրերն ավելի թիրախային դարձնելու համար:
Գործելու է նաև խրախուսման համակարգ երեք ուղղություններով՝ կրթություն, առողջապահություն և բնակարանային ապահովություն: Խոսքն այն մասին է, որ հայտարարագիր լրացրած ֆիզիկական անձինք կկարողանան, օրինակ՝ կրթության ոլորտում արված ծախսի մի մասը հետ ստանալ իրենց վճարած եկամտահարկից:
«Կրթության մասով տարեկան 100 հազար կարող են նվազեցնել, իսկ առողջապահության մասով՝ 50 հազար դրամ»,- մանրամասնել է նախարարը:
47.3 մլրդ դրամ կհատկացվի արցախցիների աջակցության ծրագրերին
2024 թ.-ի պետական բյուջեի նախագծով է նախատեսված: Գործադիրն այս կերպ փորձելու է լուծել նրանց առաջնային խնդիրները: Ֆինանսների նախարարի խոսքով՝ նշված գումարը բավարար չէ առկա խնդիրները կարգավորելու համար: Բացի այդ, կան ծրագրեր, որոնք մշակվելու են տարեսկզբին՝ հունվար և փետրվար ամիսներին: Ուստի այս նպատակին գումարներ կուղղվեն նաև պահուստային ֆոնդից:
Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված հայերին տրվող ֆինանսական աջակցությունը կհանգեցնի բյուջեի 4.6 տոկոս դեֆիցիտի՝ պլանավորված նախնական 3.2 տոկոսի փոխարեն: Սակայն Հովհաննիսյանը հավաստիացնում է՝ սա «ավելորդ բեռ չի լինելու պետական պարտքի վրա»:
«Պարտքի հավելյալ բեռ, այնուամենայնիվ, ստեղծվում է ոչ դրանից, այլ նրանից, որ Լեռնային Ղարաբաղի կառավարությունն ուներ պարտք ՀՀ բանկային համակարգին։ Եվ օրեր առաջ որոշում կայացվեց, որ այդ պարտքը ստանձնում է Հայաստանի կառավարությունը: Դա 3 տոկոսից մի փոքր ավելի ազդեցություն կունենա մեր պարտքի վրա»,- պարզաբանել է նա:
Ֆինանսների նախարարի փոխանցմամբ՝ նոր ծախսային պարտավորություններ են առաջանալու կապված այդ պարտքը սպասարկելու հետ:
«2024 թ. -ի բյուջեն հաստատվել է 156 մլրդ պահուստային ֆոնդով: Սակայն կառավարություն արդեն իսկ 20 մլրդ դրամ նվազեցրել է՝ կապված ԼՂ-ի պարտքի ստանձնման հետ»:
Եվս մեկ անգամ նկատել է՝ խոսքն աննախադեպ պահուստային ֆոնդի մասին է: Հովհաննիսյանի կարծիքով՝ այն ուղղված է լինելու ամենատարբեր ռիսկերի, այդ թվում՝ դրամի հնարավոր արժեզրկման կառավարմանը:
Հնարավորության դեպքում հավելյալ միջոցներ կուղղվեն պաշտպանության ոլորտին
Վահե Հովհաննիսյանը հիշեցրել է՝ 2024 թ.-ին պաշտպանության ոլորտին ուղղվեու է 554 մլրդ դրամ: Նկատել է՝ պետական բյուջեի նախագիծն ունի նաև «առաջնահերթությունների հավելված», որտեղ ներկայացված են երկրի հավելյալ կարիքները:
«Պաշտպանության նախարարությանը կհատկացնենք 200 մլրդ դրամ ավել գումար, եթե նման հնարավորություն լինի»,- հայտարարել է նա:
Սա, ըստ նրա, հնարավոր է միայն նոր միջոցների ի հայտ գալու պարագայում.
«Իսկ նոր միջոցներ կարող են ի հայտ գալ, օրինակ՝ երբ հարկային եկամուտները գերակատարվել են կամ նախանշված որևէ ծրագիր չի իրականացվել ու գումարները վերադարձվել են պահուստ»:
Մյուս կողմից նկատել է՝ կան նաև այլ ոլորտներ, որոնք ևս միջոցների կարիք կարող են ունենալ՝ օրինակ բերելով սոցիալական պաշտպանության, ենթակառուցվածքների և կրթության ոլորտները:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Հայաստանի տնտեսական աճը 2023 թ.-ին
