«Ոչ նպաստավոր պայմաններում ՀՀ տնտեսական աճը կլինի 3-4%-ի սահմանում». կարծիք
Կարծիք՝ ՀՀ տնտեսական ակտիվության մասին
Հնարավոր դրական փոփոխությունների արդյունքում 2024 թվականին Հայաստանում կարելի է կանխատեսել 7-8%-ի սահմաններում տնտեսական աճ, հակառակ դեպքում՝ առավելագույնը 3-4%: Այս կարծիքին է տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանը։
Կառավարությունն ակնկալում է 7 տոկոս տնտեսական աճ: Սակայն Մանասերյանը պնդում է՝ երկրի տնտեսության վերաբերյալ վերլուծություններ անելիս պետք է հաշվի առնել մի շարք գործոններ: Դրանցից ոչ բոլորը կարող են ունենալ դրական ազդեցություն։ Իր կարծիքով, դրականների շարքում կարելի է դիտարկել Իրանի և ԵԱՏՄ-ի միջև ազատ տնտեսական գոտու ստեղծման մասին համաձայնագիրը, որը ստորագրվեց 2023 թ.-ի դեկտեմբերի 25-ին Սանկտ Պետերբուրգում:
Հայաստանի տնտեսական աճը 2024 թ.-ին. ի՞նչ է ակնկալում գործադիրը, մեկնաբանություն
Առնվազն 7% տնտեսական աճ
2023 թ.-ի վերջին Ֆինանսների նախարարը հայտարարել էր, որ առկա միտումների պահպանման պարագայում կարող է գրանցվել նույնիսկ 7%-ը գերազանցող աճ:
Նախորդ տարի տնտեսական աճի զգալի մասը ապահովել է ծառայությունների ճյուղը, բարձր ցուցանիշներ են գրանցվել նաև շինարարության ոլորտում:
Փորձագիտական շրջանակները, սակայն, ահազանգում էին՝ գյուղատնտեսական ոլորտը զրոյական վիճակում է, իսկ արդյունաբերությունն անկում է ապրում: Նրանց գնահատմամբ՝ երկրում արձանագրված տնտեսական աճը ոչ կայուն է, ուստի «արտաքին գործոնների չեղարկման պարագայում Հայաստանը կանգնելու է լրջագույն խնդրի առաջ»:
Եվրասիական զարգացման բանկը 2024 թ.-ին ՀՀ համար կանխատեսել է 5.7% տոկոս տնտեսական աճ, իսկ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը՝ մինչև 5%: Համաշխարհային բանկի կանխատեսումների համաձայն՝ աճը կկազմի 4.7%, ՄԱԿ-ի գնահատմամբ՝ 5.2%:
Հայաստանի Կենտրոնական բանկն ակնկալում է, որ այս տարի երկրի տնտեսությունը կաճի 6,1%-ով: Կառավարությունը, սակայն, ավելի մեծ ակնկալիքներ ունի:
Փորձագիտական կարծիք
«Այլընտրանք» հետազոտական կենտրոնի ղեկավար, տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանի կարծիքով՝ այս տարի Հայաստանի տնտեսության զարգացման վրա կարող են անդրադառնալ մի շարք հակասական միտումներ:
«Հիմնական շարժիչ ուժը կարող է լինել երկրի մրցակցային առավելությունների իրացումը, եթե օգտագործվեն Իրանի և ԵԱՏՄ-ի միջև ազատ առևտրի գոտու ստեղծման ժամանակ ի հայտ եկած իրական հնարավորությունները, ինչպես նաև Ռուսաստանի և ԵԱՏՄ այլ երկրների հետ կապերի հետագա ակտիվացումը»,- նկատել է նա:
Շեշտել է՝ փոքր նշանակություն չունեն նաև մի շարք այլ հանգամանքներ, օրինակ՝ տնտեսության արդյունավետ կառավարումը, հայկական սփյուռքի մասնագիտական ներուժի օգտագործումը:
Մանասերյանի խոսքով՝ ՀՀ տնտեսական աճը գլխավորապես պայմանավորված կլինի ժամանակավոր և աշխարհաքաղաքական գործոններով, որոնք կարող են «չեզոքացվել և տնտեսությունը թողնել առանց աճի շարժիչների»:
Նրա դիտարկմամբ՝ տնտեսական աճը կապված կլինի՝
- ներքին պահանջարկի ուժեղացման,
- տրանսֆերտների ներհոսքի,
- հարկաբյուջետային քաղաքականության խթանման հետ:
Կարծում է՝ կարևոր դեր կխաղա նաև ծառայությունների, ՏՏ, անշարժ գույքի, ֆինանսների և զբոսաշրջության ոլորտներում ավանդական աճը: Մյուս կողմից նկատում է՝ առանց իրական հատվածի՝ արդյունաբերության և գյուղատնտեսության բարելավման դա կարող է բավարար չլինել:
Արտաքին գործոններիի շարքում Մանասերյանն առանձնացրել է չինական տնտեսությունում տեղի ունեցող գործընթացները, ուկրաինական ճգնաժամի հանգուցալուծումը, որը, իր հերթին, կարող է ազդել նաև հայկական դրամի փոխարժեքի վրա:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Կարծիք՝ ՀՀ տնտեսական ակտիվության մասին
