«Բաքուն անկանոն հարձակումներով սպառնում է հայերին»․ Լեմկինի ինստիտուտ
Լեմկինի ինստիտուտի զեկույցը ԼՂ-ի մասին
Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտման իրականացման վտանգի մասին ահազանգել է ցեղասպանության կանխարգելման Լեմկինի ինստիտուտը։ Հայ բնակչության սովամահությունը և բռնի տեղահանությունը կանխելու համար կառույցը մի շարք առաջարկներ է արել։ Դրանց թվում է նաև օդային ճանապարհով ԼՂ հումանիտար օգնություն հասցնելը։
Հրապարակած զեկույցում Լեմկինի ինստիտուտն անդրադարձել է նաև Արցախն Ադրբեջանի մաս ներառելու մասին քննարկումներին և հայտարարել՝ նման համաձայնագրի կնքման համար կա «հսկայական խոչընդոտ»՝ Ադրբեջանի և ԼՂ-ի քաղաքական համակարգերի միջև առկա անհավասարությունը։ Հղում անելով «Transparency International»-ին՝ վերլուծաբանները հիշեցրել են՝ Ադրբեջանը «համախմբված ավտորիտար ռեժիմ» է։
«Բռնապետության քաղաքացիություն ընդունելը նման է սեփական քաղաքացիական ազատություններից հրաժարվելուն և ճնշման ենթարկվելուն համաձայնություն տալուն»,- ասված է զեկույցում։
Նշվում է, որ զեկույցի հրապարակումը պայմանավորված է «շրջափակման ծանր հանգամանքներով և Արցախի ու Հայաստանի սահմանների երկայնքով Ադրբեջանի ռազմական կուտակումներով»։
Լեմկինի ինստիտուտի զեկույցի շեշտադրումները, թարմ տվյալներ ԼՂ-ում ստեղծված իրավիճակի մասին
«Ադրբեջանը շարունակում է սպառնալ խաղաղ բնակչությանը»
Զեկույցի համաձայն՝ 2020 թ․-ին տեղի ունեցած 44-օրյա պատերազմի ավարտն ու ԼՂ-ում ռուս խաղաղապահների տեղակայումը խաղաղություն չեն բերել տարածաշրջանին, «աշխարհաքաղաքական տուրբուլենտությունը պահպանվում է»։ Հիշատակելով Բաքվի կողմից հրադադարի խախտման դեպքերն ու Լաչինի միջանցքի արգելափակումը՝ հեղինակներն արձանագրել են․
«Ադրբեջանական ուժերը շարունակում են սպառնալ խաղաղ բնակչությանը ոտնձգությունների, Արցախի և Հայաստանի վրա անկանոն հարձակումների, հայերի սպանությունների և առևանգումների, ինչպես նաև զինադադարի եռակողմ հայտարարության խախտումների միջոցով»։
Լեմկինի ինստիտուտն իր զեկույցում անդրադարձել է ոչ միայն Լաչինի միջանցքի արգելափակման հետևանքով Արցախում ստեղծված ճգնաժամին, այլև ներկայացրել Արցախի պատմությունը, Ադրբեջանի հայատյաց քաղաքականությունը, 2020 թ․-ին տեղի ունեցած լայնամասշտաբ պատերազմն ու Թուրքիայի դերակատարությունը։
«Միայն 2020 թ․-ի առաջին 9 ամիսներին Թուրքիան Ադրբեջանին վաճառել է 123 միլիոն դոլարի թուրքական զենք, որի կեսից ավելին, ինչպես արձանագրվել է, ձեռք է բերվել հակամարտության բռնկումից ընդամենը մեկ ամիս առաջ»,- նշվում է զեկույցում։
Ի՞նչ է առաջարկում Լեմկինի ինստիտուտը
Ցեղասպանության կանխարգելման Լեմկինի ինստիտուտը 2021 թ․ հուլիսից ի վեր պարբերաբար բարձրաձայնում է Արցախում ցեղասպանության վտանգի մասին։ Լաչինի միջանցքի արգելափակումից հետո կառույցը մի շարք հայտարարություններով է հանդես եկել։
Արցախի հայերի սովամահությունը և բռնի տեղահանությունը կանխելու, ինչպես նաև Հայաստանի հայերի նկատմամբ ցեղասպանական հնարավոր հարձակումները կանխելու համար ինստիտուտը միջազգային հանրությանն առաջարկում է՝
- հանրային կերպով ճանաչել Արցախում և Հայաստանում հայերի դեմ ցեղասպանության վտանգը,
- պահանջել անհապաղ դադարեցնել Լաչինի միջանցքի արգելափակումը,
- օդային ճանապարհով անմիջապես հումանիտար օգնություն հասցնել Արցախի քաղաքացիներին,
- ակտիվորեն միջամտել՝ պաշտպանելու Արցախը Ադրբեջանի զինված հարձակումից։
«Շուրջ 17 հազար մարդ կորցրել է աշխատանքը»․ իրավիճակն Արցախում
2022 թ․-ի դեկտեմբերի 12-ից Արցախը շրջափակման մեջ է, այս տարվա հունիսի 15-ից՝ լիակատար պաշարման։ Սնունդ և դեղորայք չի մատակարարվում։ Արցախի տեղեկատվական շտաբի փոխանցմամբ՝ Կարմիր խաչի և ռուս խաղաղապահների կողմից քաղաքացիների տեղափոխություններն իրականացվում են «որոշակի ընդհատումներով և լրացուցիչ խոչընդոտներով»։
Նշվում է, որ ռուս խաղաղապահները տեղափոխություն են իրականացնում միայն մեկ ուղղությամբ՝ Արցախից Հայաստան․
«Այն էլ կասեցվել է օգոստոսի 28-ին՝ ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից արցախցի երեք ուսանողների առևանգումից հետո»։
Մինչ օրս Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի միջնորդությամբ և ուղեկցությամբ ԼՂ-ից Հայաստան է տեղափոխվել 765, իսկ ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ՝ ևս 70 բուժառու:
Խաղաղապահներն օգոստոսի վերջին իրականացրել են նաև բուհ ընդունված մի քանի տասնյակ երիտասարդների, ինչպես նաև ՌԴ քաղաքացիություն ունեցող անձանց տեղափոխում։ Դրանցից մեկի ժամանակ էլ «Ադրբեջանի դրոշն անարգելու» մեղադրանքով անցակետից առևանգվել էին երեք երիտասարդներ։ 10-օրյա կալանքից հետո նրանք արտաքսվելու են Հայաստան։
Տեղեկագրում նշված է, որ շրջափակման հետևանքով՝
- Արցախի բոլոր բուժհաստատություններում պլանային վիրահատությունները դադարեցված են, մոտ 1,910 քաղաքացի զրկվել է վիրահատվելու միջոցով առողջական խնդիրների լուծման հնարավորությունից,
- փաստացի աշխատանքը և եկամտի աղբյուրը կորցրել է նախնական հաշվարկներով շուրջ 17,000 մարդ, որը մասնավոր հատվածի աշխատողների 90%-ից ավելին է,
- 268 օրվա ընթացքում ներկրվել է 5,715 տոննա կենսական նշանակության ապրանք՝ շուրջ 19 անգամ ավելի քիչ, քան պետք է լիներ առանց շրջափակման,
- վերջին 4 օրվա ընթացքում Արցախ մուտք են գործել բացառապես Կարմիր խաչի մեքենաները,
- շրջափակման ընթացքում Ադրբեջանը հանրագումարային 201 օր շարունակ լրիվությամբ կամ մասնակիորեն ընդհատել է Հայաստանից Արցախ գազամատակարարումը, իսկ էլեկտրամատակարարումը լրիվությամբ խափանված է արդեն 239 օր շարունակ,
- Արցախի տնտեսությանը հասցվել է շուրջ 509 մլն դոլարի վնաս։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Լեմկինի ինստիտուտի զեկույցը ԼՂ-ի մասին
