Լարվածությունն աճում է․ 6 հայ գերիներ և իրավիճակի տարբեր մեկնաբանություններ Երևանից և Բաքվից
Մայիսի 27-ին Ադրբեջանի ՊՆ մամուլի ծառայությունը հաղորդել է այն մասին, որ գերեվարվել է Հայաստանի վեց զինծառայող։ Հայկական կողմը հաստատել է այս տեղեկությունը։ Սակայն Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը պնդում է, որ գերեվարվել են դիվերսանտներ Ադրբեջանի Քելբաջարի շրջանում, իսկ Հայաստանի ռազմական գերատեսչությունը հաղորդում է, որ հայ զինծառայողներին շրջափակել են և գերեվարել Հայաստանի տարածքում ինժեներական աշխատանքներ իրականացնելիս։
- Իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին անփոփոխ է։ Ինչպե՞ս կզարգանան իրադարձությունները
- Իրանական ներկայության ընդլայնում․ Իրանի արտգործնախարարի՝ Երևան կատարած այցի արդյունքները
Տեղեկություններ Բաքվից
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը հաղորդել է․
«Մայիսի 27-ին գիշերվա ժամը 3-ին մոտ Հայաստանի ԶՈւ դիվերսիոն-հետախուզական խումբը փորձել է հատել պետական սահմանը Քելբաջարի շրջանի Յուխարը Այրըմ բնակավայրի ուղղությամբ։
Թշնամին նկատվել է սահմանին դեպի Ադրբեջանի ԶՈւ դիրքեր տանող ապահովման ճանապարհն ականապատելիս, ձեռնարկված միջոցների արդյունքում հակառակորդի 6 զինծառայող շրջափակվել է և գերեվարվել։
Առավոտյան ժամերին նկատվել է ռազմական տեխնիկայի կուտակում սահմանի մերձակայքում, այդ թվում՝ Հայաստանի ԶՈւ տանկեր։ Մեր ձեռնարկած գործողությունների արդյունքում դրանց առաջխաղացումը կասեցվել է»։
Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Լեյլա Աբդուլաևան Թվիթերի իր էջում գրել է, որ Ադրբեջանը Հայաստանի ԶՈւ դիվերսիոն ներթափանցման փորձն ադրբեջանական տարածք՝ գնահատում է որպես Երևանի կողմից 2020 թ-ի նոյեմբերի 10-ի եռակողմ հայտարարության խախտում։
Այնուհետև հրապարակվել է Ադրբեջանի ԱԳՆ պաշտոնական հայտարարությունն այն մասին, որ Հայաստանը երկու երկրների պետական սահմանին լարվածության միտումնավոր ավելացման քաղաքականություն է վարում․
«Թեև Ադրբեջանի Հանրապետությունը տարիներ շարունակ վնասներ է կրում Հայաստանի տեղադրած ականներից, դիվերսիաներն ու ականապատման հերթական փորձերը, որոնք հայկական դիվերսիոն խումբն իրականացնում է Ադրբեջանի տարածքում, կարող են լուրջ սպառնալիք դառնալ ադրբեջանցի զինծառայողների և քաղաքացիական բնակչության կյանքին։
Ադրբեջանը կողմ է հայ-ադրբեջանական պետական սահմանին լարվածության թոթոփմանը բանակցությունների միջոցով և սատարում է միջպետական սահմանների սահմանագծման և սահմանազատման վերաբերյալ միջազգային հանրության կոչերը։
Ադրբեջանի պետական սահմանի խախտման փորձերն անթույլատրելի են։ Հայաստանը պետք է զերծ մնա գործողություններից, որոնք ուղղված են սահմանային տարածքում լարվածության աճին, և հարգի հարևան պետության սահմանները»։
Տեղեկություններ Երևանից
Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը հերքում է դիվերսիայի մասին տեղեկությունն ու հաղորդում, որ գերեվարված զինվորականներն ինժեներական աշխատանքներ են իրականացրել Ադրբեջանի հետ սահմանակից Գեղարքունիքի մարզում։ Գերատեսչության հայտարարությունում նշվում է, որ ձեռնարկվում են անհրաժեշտ միջոցառումներ՝ գերեվարված զինծառայողներին վերադարձնելու ուղղությամբ։
Հայաստանի ԱԳՆ-ն նույնպես հայտարարություն է տարածել այն մասին, որ «ադրբեջանական զորամիավորումները շարունակում են սադրիչ գործողություններ իրականացնել», և գերեվարված հայ զինծառայողները պետք է անհապաղ վերադարձվեն․
«Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության կողմից իրականացվող այս սադրիչ գործողությունները նպատակ ունեն առավել լարել իրավիճակը, ինչը կարող է լրջորեն վտանգել տարածաշրջանային խաղաղությունը և կայունությունը»։
«Ադրբեջանի նպատակը ռազմական կոնֆլիկտ հրահրելն է»
Վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը սահմանային միջադեպը գնահատել է որպես «հայ զինվորների առևանգում Հայաստանի Հանրապետության տարածքից»․
«Հայ զինծառայողներն իրականացնելիս են եղել սահմանի կահավորման աշխատանքներ, ականապատման աշխատանքներ՝ զուգորդելով հատուկ զգուշացնող նշանների տեղադրմամբ։ Դա արվել է ոչ դիվերսիոն նպատակներով։ Միջադեպը տեղի է ունեցել մեր տարածքում»։
Ըստ Փաշինյանի՝ նման միջադեպերը տեղի են ունենում, քանի որ «ոմանք ուզում են՝ մենք համակերպվենք մեր տարածքում ադրբեջանական ուժերի ներկայության հետ, ինչը տեղի ունենալ չի կարող»։
Նա իրավիճակը գնահատում է որպես ամեն գնով ռազմական կոնֆլիկտ հրահրելու ադրբեջանական կողմի փորձ։ Սակայն, Փաշինյանի խոսքով՝ հայկական կողմը մտադիր չէ տրվել այդ սադրանքներին։
«Դաշնակիցների ոչ օպերատիվ արձագանքի հետևանք»
«Իմ քայլը» խորհրդարանական իշխող խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցը նույնպես կարծում է, որ հայ զինվորականներն առևանգվել են սեփական երկրի տարածքից։
Նա հայտարարել է, որ հայ զինծառայողների գերեվարումը Հայաստանի դաշնակիցների հապաղման հետևանք է։ Խոսքը ՀԱՊԿ ռազմական դաշինքի մասին է, որին անդամակցում է Հայաստանն, ու որը գործում է Ռուսաստանի հովանու ներքո․
«Հետագա լարումներից ու բախումներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է, որ տեղի ունեցող իրադարձություններին արձագանքի անվտանգության այն համակարգը, որի մաս է Հայաստանը, միջազգային բոլոր այն կառույցները, որոնց անհանգստացնում են Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող անթույլատրելի զարգացումները ՀՀ ինքնիշխան տարածքի, տարածքային ամբողջականության նկատմամբ»։
Հայաստանի իշխանությունը դիմել է Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանը՝ մայիսի 12-ի իրադարձություններից հետո ռազմական օգնություն տրամադրելու շուրջ խորհրդակցություններ սկսելու նպատակով։ Բանն այն է, որ ադրբեջանական ԶՈւ-ն մի քանի կիլոմետր առաջ է եկել Հայաստանի տարածքում՝ Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերի ուղղությամբ։
Ադրբեջանի զինծառայողները չեն նահանջում՝ չնայած հայկական կողմի պահանջներին։ Հայաստանի և Ադրբեջանի զինվորականների միջև երկարատև բանակցություններ են ընթացել, որոնք արդյունք չեն տվել։
Եվ մայիսի 26-ին Նիկոլ Փաշինյանն արդեն հայտարարել է, որ հայկական կողմը չի բացառում ՄԱԿ Անվտանգության խորհուրդ դիմելը, եթե ՀԱՊԿ մեխանիզմները թույլ չտան լուծել խնդիրն Ադրբեջանի հետ սահմանին։ Նա նաև նշել է, որ Հայաստանին չի բավարարում ՀԱՊԿ արձագանքման արագությունը, քանի որ մինչ օրս կազմակերպությունն այս առթիվ իր հստակ դիրքորոշումը հանրային կերպով չի հայտնել։
Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը տարածաշրջանային միջազգային կառույց է, որը ստեղծվել է 1992 թ-ին, ԽՍՀՄ փլուզումից հետո։ Վրաստանը, Ադրբեջանը և Ուզբեկստանը շատ արագ լքել են ՀԱՊԿ շարքերը։ Եվ այժմ դրա վեց անդամներն են Ռուսաստանը, Հայաստանը, Բելառուսը, Ղազախստանը, Ղրղզստանն ու Տաջիկստանը։
