Իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին սեպտեմբերի 14-ի առավոտյան
Իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին
Այսօր առավոտյան հաղորդվեց հայ-ադրբեջանական սահմանին հրետակոծությունների վերսկսման մասին։
● Հայաստանի ՊՆ. Ամբողջ գիշեր Ջերմուկի ուղղությամբ հակառակորդը կիրառել է հարձակողական անօդաչու թռչող սարքեր։ Ժամը 08:00-ից Ջերմուկի և Վերին Շորժայի ուղղությամբ կիրառվում են հրետանի, ականանետեր և խոշոր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներ։ Գնդակոծվում են ինչպես ռազմական, այնպես էլ քաղաքացիական ենթակառուցվածքները։
● Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարություն. ադրբեջանական դիրքերը գիշերը գնդակոծվել են հայկական զինված ուժերի կողմից։ Ադրբեջանական բանակի դիրքերը Քելբաջարի և Լաչինի ուղղություններում գնդակոծության են ենթարկվել։ Ներկա պահին ևս ադրբեջանական դիրքերը պարբերաբար գնդակոծվում են։ Ձեռնարկվել են համապատասխան արձագանքման միջոցառումներ։
● Սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերվանից՝ ռազմական գործողությունների մեկնարկից ի վեր ավելի քան 100 զինվոր է զոհվել։ Պաշտոնապես հաստատված տվյալներով՝ հայկական կողմից՝ 49, ադրբեջանական կողմից՝ 50։
Ի՞նչ է որոշել ՀԱՊԿ-ը
● ՀԱՊԿ-ն առաքելություն է ուղարկելու Հայաստան՝ գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասի գլխավորությամբ։ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը (ՀԱՊԿ) հետխորհրդային մի քանի պետությունների ռազմական դաշինք է Ռուսաստանի հովանու ներքո։ Հայաստանը կազմակերպության անդամ է, Ադրբեջանը՝ ոչ։ Առաքելության առջև խնդիր է դրված «գնահատել իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին»։ Բայց երբ է այն ժամանելու՝ հայտնի չէ, այդ թեմայով հաղորդագրություններ չկան։ Հայտարարվել է, որ գլխավոր քարտուղարին ուղեկցելու են ՀԱՊԿ միացյալ շտաբի ղեկավար, գեներալ-գնդապետ Անատոլի Սիդորովը, կազմակերպության անդամ երկրների ներկայացուցիչներ։ Թե կոնկրետ որ պետությունների՝ դեռևս անհայտ է:
● Առաքելությունը զեկույց կպատրաստի տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի մասին, ինչպես նաև կառաջարկի գործողությունների տարբերակներ՝ հակամարտության դեէսկալացիայի համար: Փաստաթուղթը պետությունների ղեկավարներին կներկայացվի այս տարվա աշնանը Երևանում կայանալիք Հավաքական անվտանգության խորհրդի նիստի ընթացքում։
● Առաջարկվել է ստեղծել նաև ՀԱՊԿ աշխատանքային խումբ՝ սահմանային իրավիճակի մշտական մոնիթորինգ իրականացնելու համար։ Բայց, դարձյալ, ժամկետներ նշված չեն։
● Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ՀԱՊԿ խորհրդին տեղեկացրել է «Մոսկվայի ձեռնարկած լրացուցիչ գործնական քայլերի մասին՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին իրավիճակի դեէսկալացիայի համար»։ Թե որոնք են այդ քայլերը, չի նշվում:
● Սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերվանից՝ հայ-ադրբեջանական սահմանին նոր ռազմական բախումների սկսվելուց ի վեր Հայաստանի իշխանությունները կոչ են արել ՀԱՊԿ-ին օգնություն ցուցաբերել երկրի տարածքային ամբողջականության ապահովման հարցում։ ՀԱՊԿ-ում Երևանի ներկայացուցիչ Վիկտոր Բիյագովը արտահերթ հանդիպման ժամանակ Ադրբեջանին մեղադրել է «միջազգային իրավունքի և հրադադարի ռեժիմի կոպիտ խախտումների», ինչպես նաև Հայաստանի դեմ «սադրիչ և ագրեսիվ գործողությունների» մեջ։
Սամարղանդում հանդիպումների սպասումով
2022 թվականի սեպտեմբերի 15-16-ը Սամարղանդ քաղաքում (Ուզբեկստան) տեղի կունենա Շանհայի համագործակցության կազմակերպության (ՇՀԿ) գագաթնաժողովը, որին կմասնակցեն տարածաշրջանի պետություններից շատերի ղեկավարները։
Գագաթնաժողովի շրջանակներում նախատեսվում է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հանդիպումը Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ։ Թուրքիայի ղեկավարը Ուզբեկստան է գալու Պուտինի հրավերով, քանի որ Թուրքիան ՇՀԿ անդամ չէ։ Սպասվում է տարածաշրջանում տեղի ունեցող վերջին զարգացումների քննարկում։
Հաղորդվում է նաև Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի և Հայաստանի վարչապետ Փաշինյանի հետ Ռուսաստանի նախագահի հանդիպումների պլանավորման մասին։ Ադրբեջանն ու Հայաստանը ՇՀԿ-ում դիտորդ երկրներ են։ Չի կարելի բացառել Պուտին-Ալիև-Փաշինյան եռակողմ հանդիպման հնարավորությունը։
Իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանին