Իսլամիստները պատերազմի ուղին են բռնել

Մուսուլմանները պահանջում էին ազատ արձակել Մուսուլմանական միասնության շարժման փոխնախագահ Էլչին Հասիմովին, ում ձերբակալել են, ըստ պաշտոնական վարկածի, խուլիգանության համար: Ոստիկանությունը ցրեց ցուցարարներին, մի քանիսին ձերբակալեց: Էլչին Հասիմովին դատարանը դատապարտել է 30 օրվա ազատազրկման «ոստիկանությանը դիմադրություն ցույց տալու» հոդվածով:

Էլչին Հասիմով

Հասիմովի փաստաբանը Ջավադ Ջավադովն ասում է, որ դատարանի որոշումը կայացվել է առանց իր մասնակցության, և իրեն թույլ չեն տվել առանձին հանդիպել ամբաստանյալին: Նա հայտարարել է, որ բողոքարկելու է որոշումը:
Կրոնական կառույցների հետ աշխատանքի պետական կոմիտեն հայտարարել է, որ Մուսուլմանական միասնության շարժումը պաշտոնական գրանցում չանցած կազմակերպություն է, որն իր քաղաքական նպատակները կրոնով է քողարկում:
Շարժման նախագահը՝ աստվածաբան Թալե Բագիրզադեն, նոյեմբերի 3-ին ոստիկանական բաժանմունքում ծեծի է ենթարկվել այն բանից հետո, երբ փորձել է զանգվածային այց կազմակերպել ազգային հերոս Մուբարիզ Իբրահիմովի գերեզման: Մուսուլման ակտիվիստների խոսքով, դրանից հետո Էլչին Հասիմովը Նարդարանի մզկիթում իշխանություններին կտրուկ քննադատության արժանացրեց, ինչն էլ նրա ձերբակալման իրական պատճառը դարձավ:

Թալե Բագիրզադեն

Մենք խնդրեցինք Ադրբեջանի իրավապաշտպան կենտրոնի ղեկավար Էլդար Զեյնալովին մեկնաբանել իրավիճակը:

Էլդար Զեյնալով

«Սաբունչիի դեպքը զանգվածային բողոք չէ, ինչպես կարող է թվալ առաջին հայացքից, այլ նոր շարժման ուժերի կազմակերպված փորձարկում: Իսկ իշխանությունների՝ լոկ ուժի վրա հիմնված արձագանքը չի կարող ուրախացնել: Անհրաժեշտ է իմաստավորված գաղափարական պայքար, որպեսզի բնակչությունը գիտակցված նախընտրի աշխարհականացված մոդելն, այլ ոչ թե շարիաթական կառավարումը: Հակառակ դեպքում ճնշումները միայն կսնեն այս շարժումը, ինչպես պատահեց Իրանում:

Այս շարժումը ոչ այնքան իշխանության համար է վտանգ ներկայացնում, որքան (դեռևս պոտենցիալ) աշխարհիկ պետականությանը: Ազատ արձակվելուց հետո շարժման առաջնորդը հարցազրույց տվեց, որում պետության և կրոնի տարանջատումը որակեց որպես սխալ, իսկ XIX դարի մոդելը (երբ շարիաթ էր կիրառվում)՝ իր շարժման համար օրինակ: Այս գաղափարը ոչ մի կերպ չի կարող ժողովրդավարական համարվել՝ հաշվի առնելով, որ մեզ երկու դար հետ են տանում:

Շարժման հանդեպ հիմնական պահանջը, սակայն, այլ է, և այն գտնվում է իրավական հարթությունում: Այն ձևակերպել է Կովկասի մուսուլմանների վարչության նախագահ Ալլահշուքյուր Փաշազադեն՝ առաջարկելով ‘կողմնորոշվել’. ըստ օրենքի, քաղաքական կուսակցություներն ու հասարակական կազմակերպությաունները չպետք է կրոնով զբաղվեն, և հակառակը, կրոնական կառույցները չպետք է քաղաքականությամբ զբաղվեն:

Շարժումը պաշտոնապես ստեղծվել է 2015թ. սկզբին՝ բանտում: Դա շատ հատկանշական է, քանի որ հենց առաջին ցույցերը (օրինակ շարժման առաջնորդի շրջագայությունը շրջաններով ու քարոզելը կամ նույն Սաբունչիի ցույցը) ավարտվել են օրենքի հետ բախումներով:

Կարծես, սկսելով ‘Կրոնական ազատության մասին’ օրենքի ու ուոստիկանության հետ բախումներով, շարժումը որոշել է իրեն հակադրել աշխարհիկ իշխանություններին, որպեսզի դիվիդենդներ շահի իր հանդեպ կիրառվող ճնշումներից և, հնարավոր է, քաղբանտարկյալների թվի ավելացումից:

Նշեմ, որ աշխարհականացված ընդդիմությունը փորձում է իսլամական շարժումներն օգտագործել 2010-11թթ. ‘արաբական գարնանից’ սկսած՝ իսլամիստների մեջ ‘Ենի Ադրբեջան’ կուսակցության իշխանության վերացման համար հարմար գործիք տեսնելով: Կարծես, 1970-ականների իրանական հեղափոխության դասերը մոռացված են…»